کتاب از کاناپه تا پول نشر هنوز

موضوع صحبت ما رابطۀ میان خنثی بودن روانکاوی و، به اصطلاح من، طبیعی بودن روانکاوی است. در نظریۀ کلاسیک، روانکاو به طور سنتی خنثی عمل می‌کند و همچون آینه‌ای است که بیمار نیازهای انتقالی، فرافکنی‌ها و کشمکش‌های خود را در آن مشاهده می‌کند. در نتیجه، هر چیز دیگری که اضافه می‌کنیم، از جمله استعاره‌های ما، تشویق‌ها، شخص خودمان، متغیری اضافی است که تعادل سیستم را خراب می‌کند، گویی به حریم بیمار تجاوز می‌کنیم. اما پس از معرفی مدل‌های ارتباطی مختلف، اوضاع تغییر کرد. اکنون خنثی بودن در روانکاوی چه فایده‌ای دارد و چگونه باید دربارۀ خنثی بودن روانکاوی بازاندیشی کنیم تا ابزار سودمندی باقی بماند، نه‌ چیزی ازمدافتاده؟

به عقیدۀ من، ایدۀ خنثی بودن روانکاوی مسخره است. درست مثل ایدۀ خودباروری می‌ماند. مانند این است که دو نفر بخواهند فقط با نگاه کردن به همدیگر نطفه‌ای را‌ منعقد کنند. خیر، باید «به خلوت بروند» تا به نتیجه برسند. به نظرم این تصور که دو نفر رابطه‌ای خنثی با هم داشته باشند مسخره است، اصلاً ممکن نیست. ایدۀ روانکاو ـ آینه مانند این است که آینه‌ای جلوی ورودی گاراژی قرار گرفته باشد، شما با ماشین به سمت گاراژ می‌روید تا پارک کنید، ولی اگر پشت آینه هیچ فضایی نباشد، کجا می‌توانید ماشین را پارک کنید؟

بیمار به استقرار نیاز دارد، نیاز به ذهنی دارد که بتواند او را در خودش جا بدهد. روانکاو باید اجازه دهد اضطراب‌ها و احساسات بیمار به او نفوذ کنند. برای این‌ کار، او باید توخالی باشد؛ مگر می‌توان وارد آینه شد؟ شاید فقط در داستان آلیس.

به علاوه، وقتی دو نفر با هم در ارتباط باشند، به عقیدۀ من، خنثی بودن ناممکن است، زیرا به محض این‌که دو نفر در حضور یکدیگر قرار بگیرند، مشترکاً چیزی ساخته می‌شود. همچنین، اگر روانکاو لباس خاکستری بپوشد، یعنی خنثی باشد، همین باعث می‌شود چیزی خاکستری به دست آید.

-از متن کتاب-