کتاب اضطراب تأثیر نشر انتشارات نگاه

اضطراب تأثیر مهم‌ترین و بنیادی‌ترین اثر هارولد بلوم، منتقد و متخصص شهیر شعر انگلیسی، است. او در این کتاب با مقدمه‌ای طولانی همۀ نظریه‌های ماتریالیسم فرهنگی را که می‌خواهند شکسپیر و دیگر شاعران را حاصل جمع نیروهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی عصر خودشان بنمایانند، ناقص و حتی شریرانه می‌خواند. او معتقد است شعر تنها در پاسخ به شعر گذشته پدیدار می‌شود و انگیزۀ شاعر متأخر در بستر رقابت با سنّت ایجاد می‌شود. بلوم تخیل شعر روشنگری را در طول سیصد سال، از میلتون تا استیونس در گرو این اضطراب می‌داند. بلوم، در نقدی فرویدی، مسئلۀ شاعر متأخر با پیشگامش را مرتبط به عقدۀ اودیپ می‌داند. در افزونۀ این کتاب، رابطۀ شعر و نظریه‌پردازی نیما و اسلاف و اخلافش با توجه به نظریۀ اضطراب تأثیر بررسی شده است. نیما در نظریه‎‌پردازی و شعر خود هم این اضطراب را صورت‌بندی می‌کند، و هم بر اضطراب خود غلبه می‌کند. شاملو و رویایی با کنار زدن نیما و اتصال به ادبیات پیش از نیما، می‌کوشند از نیما الوهیت‌زدایی کنند، اما براهنی نمونۀ شکست در برابر این اضطراب است.