کتاب خاطرات گمشده نشر ثالث

معرفی کتاب خاطرات گمشده

خاطرات گمشده اثر عبدالله البصیص، یکی از مهم‌ترین رمان‌های معاصر عربی است که روایتی تلخ و تأثیرگذار از دوران جنگ کویت و عراق ارائه می‌دهد. این کتاب که به‌دلیل پرداختن به مسائل اجتماعی و تاریخی حساس در کویت ممنوع شده، تصویری واقعی و بی‌پرده از سرگذشت افرادی را به تصویر می‌کشد که در میانه‌ی جنگ و بحران هویت گرفتار شده‌اند. ترجمه‌ی روان و دقیق محمد حزبایی‌زاده، این اثر را برای فارسی‌زبانان به تجربه‌ای بی‌بدیل تبدیل کرده است.

داستان «خاطرات گمشده» نه‌تنها درباره‌ی جنگ و پیامدهای آن است، بلکه لایه‌های عمیق‌تری از زندگی، هویت، سیاست و رنج‌های بشری را بررسی می‌کند. این رمان مانند یک نقاشی زنده، صحنه‌هایی را به نمایش می‌گذارد که احساسات خواننده را به چالش می‌کشد. از تصویری که از مردمی ارائه می‌دهد که در سایه‌ی ترس و ناامنی زندگی می‌کنند، تا سرگذشت شخصیت‌هایش که میان وفاداری و بقا گرفتارند، همه و همه باعث می‌شود که این کتاب از یک رمان تاریخی صرف، فراتر رود و به اثری ادبی و فلسفی تبدیل شود.

خلاصه کتاب «خاطرات گمشده» اثر عبدالله البصیص

خاطرات گمشده فقط یک داستان جنگی نیست؛ بلکه روایتی از رنج، تبعیض و هویت است. عبدالله البصیص در این اثر، داستان دو شخصیت را روایت می‌کند: یک افسر نظامی کویتی و یک جوان بی‌تابعیت که سرنوشت‌شان در سال‌های جنگ عراق و کویت در هم تنیده می‌شود. این کتاب، پرده از واقعیت‌هایی برمی‌دارد که کمتر درباره‌ی آن‌ها صحبت شده است: زندگی کسانی که نه‌تنها درگیر وحشت جنگ، بلکه درگیر مسائلی همچون بی‌هویتی و تبعیض نیز هستند.

این اثر با پرداختن به مسئله‌ی بدون‌ها (افراد بی‌تابعیت کویت) نشان می‌دهد که جنگ تنها به بمب‌ها و ویرانی‌ها محدود نمی‌شود، بلکه اثری عمیق بر سرنوشت انسان‌هایی دارد که حتی پیش از آغاز جنگ نیز با مشکلاتی بزرگ روبه‌رو بوده‌اند. روایت عبدالله البصیص، بدون اغراق و با زبانی واقع‌گرایانه، حس ناامیدی، ترس و تلاش برای بقا را به خواننده منتقل می‌کند.

از سوی دیگر، «خاطرات گمشده» نگاهی دقیق به وضعیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کویت در سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ دارد. این کتاب، برخلاف بسیاری از رمان‌های جنگی، تنها به روایت درگیری‌های نظامی بسنده نمی‌کند، بلکه به بررسی تأثیر جنگ بر زندگی روزمره‌ی مردم می‌پردازد.

معرفی نویسنده‌ی کتاب خاطرات گمشده

عبدالله البصیص، نویسنده و شاعر کویتی، یکی از چهره‌های برجسته‌ی ادبیات معاصر عرب است که آثارش با استقبال گسترده‌ای در جهان عرب مواجه شده‌اند. او با سبک خاص و جسورانه‌ی خود، به سراغ موضوعاتی می‌رود که در جامعه‌ی عرب کمتر به آن‌ها پرداخته شده است. نوشته‌های او ترکیبی از واقع‌گرایی اجتماعی، توصیفات شاعرانه و نگاه نقادانه به تاریخ و سیاست هستند. البصیص در سال‌های اخیر با انتشار آثاری چون طمع گرگ و خاطرات گمشده توانسته است جایگاهی مهم در میان نویسندگان نسل جدید عرب پیدا کند.

یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی آثار البصیص، پرداختن به زندگی اقشار فراموش‌شده‌ی جامعه و ترسیم چهره‌ای واقع‌گرایانه از رنج‌های آن‌هاست. او در رمان‌های خود، به‌ویژه در خاطرات گمشده، سراغ بی‌تابعیت‌ها و ستمدیدگان می‌رود و زندگی سخت و تبعیض‌آمیز آن‌ها را به تصویر می‌کشد. این سبک روایت نه‌تنها باعث جلب توجه خوانندگان شده، بلکه حساسیت‌هایی را در کشورهای عربی برانگیخته است، به‌طوری‌که برخی از آثارش از جمله خاطرات گمشده در کویت ممنوع شده‌اند.

چرا باید کتاب «خاطرات گمشده» با ترجمه‌ی محمد حزبایی‌زاده را بخوانیم؟

ترجمه‌ی یک اثر ادبی، به‌ویژه اثری که مملو از توصیفات شاعرانه، لحن روایی خاص و بار معنایی عمیق است، کاری دشوار و نیازمند درک دقیق از متن و سبک نویسنده است. محمد حزبایی‌زاده، با تجربه و مهارتی که در ترجمه‌ی متون ادبی عربی دارد، توانسته است «خاطرات گمشده» را به‌گونه‌ای به فارسی برگرداند که خواننده‌ی فارسی‌زبان بتواند همان حس و حال داستان را تجربه کند.

یکی از ویژگی‌های بارز ترجمه‌ی حزبایی‌زاده، وفاداری به لحن نویسنده در کنار روانی و سادگی متن است. او توانسته است ظرافت‌های زبانی و احساسات پیچیده‌ی شخصیت‌ها را به‌درستی منتقل کند. از آنجایی که «خاطرات گمشده» اثری پر از جزئیات تاریخی، فرهنگی و اجتماعی است، یک ترجمه‌ی نادرست می‌توانست بسیاری از این ظرافت‌ها را از بین ببرد، اما حزبایی‌زاده با تسلط بالای خود توانسته است این عناصر را به‌خوبی حفظ کند.

دلیل دیگر برای خواندن این کتاب، ارزش بالای محتوای آن است. «خاطرات گمشده» فراتر از یک رمان جنگی، یک مستند تاریخی و اجتماعی است که نگاهی بی‌پرده به سرگذشت مردمی دارد که در میان جنگ و بحران هویت گرفتار شده‌اند. این کتاب مسائل مهمی مانند بی‌تابعیتی، تبعیض و تأثیرات جنگ بر زندگی روزمره‌ی مردم را بررسی می‌کند، موضوعاتی که در بسیاری از آثار ادبی کمتر به آن پرداخته شده است.

خواندن کتاب «خاطرات گمشده» را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

اگر به داستان‌هایی علاقه دارید که از دل واقعیت بیرون آمده و شما را درگیر سرنوشت شخصیت‌هایش می‌کند، «خاطرات گمشده» برای شما نوشته شده است. این کتاب را به کسانی پیشنهاد می‌کنیم که به تاریخ معاصر علاقه دارند و دوست دارند بدانند جنگ و سیاست چگونه سرنوشت مردم عادی را تغییر می‌دهد. این رمان، تصویری زنده از روزهایی را ارائه می‌دهد که مردمان کویت زیر سایه‌ی جنگ عراق زندگی می‌کردند، روزهایی که پر از ترس، امید، خیانت و مبارزه برای بقا بود.

اگر از خواندن رمان‌های اجتماعی لذت می‌برید، این کتاب به شما توصیه می‌شود. «خاطرات گمشده» تنها درباره‌ی جنگ نیست؛ بلکه درباره‌ی انسان‌هایی است که در لابه‌لای تاریخ فراموش شده‌اند. بی‌تابعیت‌هایی که نه سرزمینی برایشان مانده و نه آینده‌ای مشخص، مردمی که میان وطن و بیگانگی سرگردان‌اند. این کتاب برای کسانی که دغدغه‌ی عدالت، هویت و حقوق بشر دارند، اثری ارزشمند خواهد بود.

دوستداران ادبیات عرب نیز این کتاب را نباید از دست بدهند. عبدالله البصیص با نثری شاعرانه و در عین حال پرکشش، دنیایی را می‌سازد که خواننده را به قلب کویت دهه‌ی ۸۰ و ۹۰ می‌برد. همچنین، اگر از آثاری که در کشورهای خودشان سانسور شده‌اند لذت می‌برید، این کتاب را بخوانید؛ چرا که روایت آن آن‌قدر واقعی و تأثیرگذار بوده که انتشارش در کویت ممنوع شده است.

در بخشی از کتاب خاطرات گمشده می‌خوانیم

وقتی عصر جمعه همراه با خوشی‌های بسیار برای هوس‌های کوچکمان به بازی در بیرون از چاردیواری تنگ خانه‌ها می‌رسید، لباس ورزشی می‌پوشیدم و آماده مسابقه در محوطه می‌شدم. از حمید هم می‌خواستم با کفش ورزشی در مسابقه شرکت کند و با ساعت الکترونیکی‌اش زمان بازی را داشته باشد.

پیش از آن‌که در را باز کنم ــ دری که به روی جهان بیرونی با همهٔ انواع خیر و شرش، با همهٔ حد و مرزها و زیر پا گذاشتن‌ها و روشنایی و تاریکی‌اش باز می‌شد ــ قبل از آن‌که بازش کنم، دلهره‌ای به جانم افتاد، گفتی حدسی شوم در فکر و ذهنم لولیدن گرفت، ریشه‌اش حسی گنگ بود که از درونم می‌جوشید و فاجعه‌ها را از پیش بو می‌کشید. یکباره قبل از آن‌که زبانهٔ قفل را با انگشتان لرزانم بکشم، صدای خفهٔ پدرم را شنیدم که تقلا می‌کرد نفسش را از سینه بیرون بکشد تا فحشی تند را که در گلویش گیر کرده بود شلیک کند. حدس زدم دعوایی درگرفته که پدرم یک طرف آن است؛ احساسی که باز کردن در را معلق کنم، این‌پا و آن‌پا کردم، همه‌جای بدنم مورمور شد و یخ کرد. احساس کردم شاید آنچه در بیرون انتظارم را می‌کشد، آبستن باری از درد باشد که حافظه‌ام را تا مدت‌ها از نفس می‌اندازد. نفسم را حبس و در را باز کردم. زور زدم بر دست‌وپایم مسلط شوم. در باز شد و خش صدا روشن‌تر و سنگین‌تر شد.

دیدم پدرم توی هواست و تقلا می‌کند خود را از دستی که یقه‌اش را محکم چسبیده و گلویش را با قدرت فشار می‌دهد، خلاص کند. آن دستْ دست شاکر پدر حمید بود.

پیشنهادهایی برای دوستداران کتاب خاطرات گمشده

اگر از خواندن خاطرات گمشده لذت بردید و به رمان‌هایی با مضامین تاریخی، اجتماعی و سیاسی علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنیم سراغ آثاری مشابه بروید.

کتاب سینوهه جلد 2 نشر انتشارات اردیبهشت

کتاب آدمکش کور نشر گروه انتشاراتی ققنوس

کتاب دزیره نشر مجید