کتاب سفر درونی رومن رولان نشر دوستان

دلم می‌خواهد معمای زندگی‌ام را بگشایم. می‌خواهم، پیش چشم دیگران و خودم، پرده از معمای آن برگیرم. زیرا به ساعت زندگی رسیده‌ام که، با آرام‌گرفتن آرزوهای دورخیز و امیدهای زودشکن، می‌توان با نگاهی شسته و قلبی از علائق گسسته راه پیموده را سراسر درنظر آورد. و من، نه به ارزش نتیجه به‌دست‌آمده (هرچند ناچیز)، بل به تلاش هنگفت طبیعت رازمند آگهی یافته‌ام که چه‌سان از هزاران راه نازکیاب و باریک و تهورآمیز یا پُر چم‌وخم، با تردید و احتیاط، خود را به نمایش می‌آورد، گویی پیچکی کور و لجوج که با پنجه‌انداختن بست‌هایش بر هرچه هست خود را بالا می‌کشد.