کتابی که اکنون پیش روی خواننده گرامی قرار دارد پژوهشی درباره ولایت است که استاد شهید آیتالله سید محمدباقر صدر در آن با روشی نو و با تکیه بر مسلّمات تاریخی به اثبات این مطلب میپردازد که تشیع رهاورد طبیعی اسلام است، نه اینکه در گذر زمان و بر اثر حوادث سیاسی و یا اجتماعی پدید آمده باشد. شهید صدر ابتدا این کتاب را به عنوان دیباچهای بر کتاب «تاریخ الشیعه الامامیه و اسلافهم؛ منذ نشأة التشیع حتی مطلع القرن الرابع الهجری» تألیف دکتر عبدالله فیاض نگاشته است. دکتر فیاض در سال ۱۹۷۰م (۱۳۴۸ش) این کتاب را تألیف کرد و در آن به موضوع پیدایش شیعه و مراحل حیات آن در طول تاریخ پرداخت. به نظر میرسد استاد شهید ضمن آنکه این اثر را کتابی ارزشمند یافت، در آن اشکالاتی اساسی دید و برای رفع این اشکالات، تصمیم گرفت با نوشتن مقدمهای بر کتاب، نگاهی دیگر را جز آنچه مؤلف در تحلیل شکلگیری شیعه گفته است به خوانندگان ارائه کند.
این دیباچه با استقبال مؤلف روبهرو شد و او آن را پیش از مقدمه خود در کتاب به چاپ رساند و خود در مقدمهاش نوشت: «به حکم وفا باید از علامه گرانقدر سید محمدباقر صدر که لطف کرد و بر این کتاب مقدمه نوشت و نظرات ارزشمندش را درباره شیعه و تشیع شرح داد، تشکر کنم. ایشان اشاره کرده است که برخی از نظراتش با نظرات من در این کتاب اختلاف دارد. من بسیار خوشحال شدم که دیدم برخی، نظراتی متفاوت با شماری از دیدگاههای من در این کتاب دارند؛ زیرا اختلاف سازنده است و…».