کتاب اصول مهندسی نرم افزار پیشرفته برای مواجهه با پیچیدگی فریدون شمس علیئی نشر انتشارات دانشگاه شهید بهشتی

ماجرای تولید نرم‌افزار بسیار پرفراز و نشیب است و هر کس برداشت خاصی از آن دارد. برنامه‌نویس مبتدی، برنامه‌نویس نسبتاً آزموده و کدنویس حرفه‌ای، هر یک تصوری از تولید نرم‌افزار دارد که کاملاً متفاوت با تصور آن یکی است. البته این ماجرا در میان آدم‌هایی که نگاه جامع‌تری به مفهوم نرم‌افزار دارند، روایت دیگری دارد. نزد ایشان نرم‌افزار پدیده‌ای چندوجهی است که به فرایند تولید نیاز دارد، روش کار متناسب با صورت‌مسئله و محیط کسب‌وکار می‌طلبد، آدم‌های کاربلد و آماده برای درک شفاف نیازمندی‌ها می‌خواهد، تعامل مداوم با کاربران و تیمی بابرنامه و معتقد به همکاری گروهی لازم دارد و از همه مهم‌تر، محتاج راهبردی مشخص برای شکل‌گیری اکوسیستمی زنده از کاربران، افراد فنی و ذی‌نفعان فهیم است که به حیات طیبه برای این موجود پیچیده علاقه‌مند باشند. بر همین اساس، هر نسل از مهندسان نرم‌افزار با مشکلات و مسائل متفاوتی در توسعۀ نرم‌افزار روبه‌رو بوده‌اند و تلاش‌هایشان به ارائۀ راهکارهایی نیز منجر شده است، اما همچنان تولید نرم‌افزار یکی از کارهای پیچیده برای اهل فن تلقی می‌شود. روی دیگر هر کار پیچیده‌ای، سادگی است. اگر شما نتوانید موضوعی/ مسئله‌ای پیچیده را به‌سادگی تشریح کنید، نمی‌توانید آن را خوب و مکفی بفهمید و راه‌حل مناسبی برایش بیابید. بنابراین یکی از مهارت‌های ضروری برای طراحی سیستم‌ها، تمهید امکان درک سادۀ آن‌ها از سوی متخصصان، مشتریان و دیگر ذی‌نفعان است. اگرچه سادگی همواره بهترین و جذاب‌ترین راه‌حل است، اما برای دستیابی به آن باید مسیر دشواری را طی کرد. در این مسیر، تا وقتی بر پیچیدگی‌های تولید نرم‌افزار فائق نیاییم، مهار آن و درنهایت ساده‌سازی آن ممکن نمی‌شود. پس نخستین گام، شناخت و تحلیل انواع پیچیدگی است که در امر توسعۀ نرم‌افزار با آن‌ها مواجه‌ایم. در فصل پیش‌ِرو دلایل پیچیدگی ذاتی نرم‌افزار ریشه‌یابی شده و نحوۀ مهار آن در شرایط کنونی بررسی می‌شود. در پایان فصل نیز خصوصیات یک متدولوژی توسعۀ نرم‌افزار را شرح خواهیم داد که با توجه به نقشی که قرار است برای مقابله با پیچیدگی ایفا کند از آن انتظار می‌رود.