سیاست خارجی پدیدهای متأثر از عوامل گوناگون داخلی و بینالمللی است و در دهههای اخیر، میزان توجه به عوامل داخلی همچون فرهنگ ملی و سیاسی، دین و ایدئولوژی، جهانبینی مردم و حاکمان و تاریخ و جغرافیای کشورها بهعنوان بخش مهمی از تحلیل و تبیین سیاست خارجی دولتها، افزایش یافته است. فرهنگ راهبردی یکی از هنجارهای داخلی شکلدهنده سیاست خارجی بازیگران روابط بینالملل است و بر مبنای آن، نخبگان سیاسی با فرهنگ راهبردیِ متفاوت، در موقعیتهای مشابه در عرصه بینالمللی، تصمیمگیری و رفتار سیاست خارجی متفاوتی را به نمایش میگذارند. بنابراین احصای- هنجارهای فرهنگ راهبردی کشورها، نقش مهمی در فهم چرایی تصمیمگیری و رفتار سیاست خارجی کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران دارد. رویکرد فرهنگ راهبردی این امکان را میدهد که محققان دریابند چگونه کشورها به موضوعات راهبردی مینگرند و چه واکنشهایی در شرایط گوناگون نشان میدهند. بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از نگاه این نظریه، بهمراتب قابلیتهای بیشتری در مقایسه با نظریههای مسلطی چون نورئالیسم یا بازیگر خردمند دارد؛ چراکه برخی از رفتارهای سیاست خارجی ایران با قالبهای ارائهشده در نظریههای مزبور تحلیلپذیر نیستند.
طی دهههای اخیر، اندیشمندان حوزه روابط بینالملل به مطالعه فرهنگ راهبردی بهعنوان یکی از موضوعاتِ مهم تحلیلی برای تبیین سیاست خارجی کشورها پرداختهاند، اما فقدان چارچوب نظری مدون برای بهرهگیری از رویکرد فرهنگ راهبردی بهمنظور تحلیل سیاست خارجی کشورها و کمبود منابع علمی مربوط به تأثیر فرهنگ راهبردی نخبگان سیاسی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، موجب شده است که مفهوم فرهنگ راهبردی همچنان در سطح جامعه دانشگاهی مفهومی گُنگ و مهجور بماند. در این کتاب تلاش شده است با تلفیق نظریه سازهانگاری و رویکرد فرهنگ راهبردی، چارچوب مفهومی جدیدی طراحی شود تا بر مبنای آن بتوان چگونگی تأثیرگذاری فرهنگ راهبردی بر سیاست خارجی کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران را بررسی و شناسایی کرد. از این رو، با توجه به اینکه کتاب حاضر چشمانداز و رویکرد متفاوتی از تجزیهوتحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را برای پژوهشگران و دانشجویان حوزۀ مطالعات راهبردی و تصمیمگیرندگان سیاست خارجی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران گشوده است، پژوهشکده مطالعات راهبردی با توجه به رسالت خود مبنی بر پرکردن خلأ ادبیات پژوهشی در حوزههای راهبردی، تصمیم به انتشار آن گرفت.
پژوهشکده مطالعات راهبردی از مؤلف این اثرکه برگرفته از پایاننامه دکتری در رشته روابط بینالملل دانشگاه علامه طباطبایی است و همچنین از آقای دکتر حسین سلیمی استاد روابط بینالملل دانشگاه علامه طباطبایی بهدلیل راهنمایی نویسنده در تولید این اثر و نگارش پیشگفتار عالمانه برای این کتاب تشکر و قدردانی میکند و مطالعه آن را برای همه دانشجویان و دانشآموختگان علوم سیاسی و روابط بینالملل و پژوهشگران و علاقهمندان دانش سیاسی و بینالمللی بهویژه سیاست خارجی مفید و مناسب میداند.