پیشگیری از جرم امری علمی و تخصصی است و در شکل و محتوا نیازمند تحقیق و بررسی دقیق میباشد. هر چند پیشگیری از جرم به لحاظ مفهومی و مورد نیاز بودن، جهانی است اما اجرای برنامه های پیشگیرانه نیازمند سنجش و دقت در برنامه ریزی و اجرا در هر مورد و محل خاص است. بنابراین نمیتوان انتظار داشت تا اگر برنامه ای در مورد جرم خاصی یا در یک کشور یا محل خاصی موفقیت آمیز بود یا شکست خورد در جرم یا محل دیگری نیز همین نتیجه تکرار شود. به دیگر سخن، میتوان گفت که پیشگیری از جرم و ضرورت پرداختن به آن امری است اجتناب ناپذیر و در هر زمان و مکانی در خصوص انواع جرایم قابل طراحی و اجراست؛ اما این طراحی و اجرا نیازمند انطباق با نوع جرم، شیوه های ارتکاب آن، ویژگیهای محیطی و اجتماعیِ محلی که جرم در آن رخ میدهد، همچنین شناخت بازیگران صحنه جرم و امثال اینهاست.
بر همین اساس، سازمان ملل متحد پس از بررسیهای علمی و پژوهشی فراوان اصولی را برای سیاستگذاری در پیشگیری از جرم به کشورهای دنیا پیشنهاد کرده تا هر یک مطابق با نیازهای خویش و گنجایش استعداد ها و امکانات بتوانند از آنها بهرهمند شوند. این اصول در کتاب حاضر در دو بخش اصول ماهوی و شکلی مربوط به پیشگیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و با سیاست جنایی ایران در خصوص پیشگیری از جرم مقایسه گردیده است. محتوای این کتاب، موضوع یا پایان نامه کارشناسی ارشد آقای محمد دانش آرا بوده که در دانشگاه شهید بهشتی به راهنمایی اینجانب دفاع شده است.
هر چند دیرتر از زمان معمول در دیگر پایان نامه ها به سمت استاد راهنمای آقای دانش آرا برگزیده شدم ولی در زمان کوتاه تماس مستقیم با ایشان شاهد تلاش زیاد و دقت نظر کمنظیر ایشان در جمع آوری و نگارش مباحث مربوط بوده ام. ایشان در این اثر از منابع معتبر و متنوع داخلی و خارجی به خوبی بهره برده و به تحلیل قوانین و حتی لوایح پیشنهادی مربوط به موضوع پیشگیری از جرم در ایران همت گماشته و در این راه مذاکرات و تصمیمات مقامات حکومتی مثل خبرگان قانون اساسی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، قوه قضاییه، قوه مجریه، قوه مقننه و نظریات دستاندرکاران اجرایی و نیز اندیشه وری های صاحبان علم و اندیشه غافل نمانده است. اگرچه پیشگیری از جرم یک پهنه عمیق برای اندیشه و عمل است و به پژوهش و تجربه بسیار نیاز دارد، در عین حال اثر حاضر میتواند در آشنایی عمیق و قابل اعتماد با برخی مسایل کلیه ی در سیاستگذاری برای پیشگیری از جرم مورد استفاده دستاندرکاران برنامه ریزی و اجرا و نیز دانشجویان در مقاطع مختلف تحصیلی قرار گیرد.
و اَلسَّلامُ عَلَیْنا وَ عَلی عِبادِ اللّهِ الصّالِحین
دکتر علی صفاری