کتاب اقتصاد روایی نشر انتشارات آموخته

امروزه داستان سهامدارانی که بدون هیچ گونه تخصصی در بازارهای مالی به موفقیت رسیده‌اند، مانند ویروسی قدرتمند در ذهن همگان قرار گرفته است و از روایت‌های رایج این روزها به شمار می‌آید، برای همه ما داستان های افرادی‌که از فرش به عرش رسیده‌اند، جذاب و شنیدنی هستند. . حال باید پرسید که کتاب‌های اقتصادی چه کمکی به ما می‌کنند؟ لازم است بدانیم که اقتصاد موتور محرک هر جامعه‌ای است و  اقتصاد تاثیر تنگاتنگی با رفاه، توسعه و آسایش یک جامعه دارد. علاوه بر این هر فردی با توجه به نیازهای خود و برای تصمیم‌گیری در حوزه‌های مالی و سرمایه‌گذاری  لازم است تا اطلاعات کافی در حوزه اقتصاد داشته باشد. اما عموم کتاب‌های اقتصادی ماهیتی بسیار خشک و نظری دارند که کاربردی به نظر نمی‌رسند و بیشتر برای اقتصاد دانان و دانشجیان رشته اقتصاد مناسب هستند، با این حال برخی از کتاب‌های اقصادی مانند کتاب اقتصاد روایی وجود دارند که به مسائل کاربردی بیشتری می‌پردازند.

کتاب اقتصاد روایی، اثری برای تحلیل رفتار اقتصادی مردم

نویسنده رابرت شیلر در این کتاب به روایت‌ های اقتصادی‌ای به زندگی ما شکل می‌دهند، می‌پردازد و عواملی  را که تاثیر بر رفتار اقتصادی ما می‌گذارد، مورد بررسی قرار می‌دهد. این کتاب درباره تلقی عمومی مردم نسبت به اقتصاد و روایت‌هایی که روز به روز  پر مخاطب‌تر شده‌اند صحبت می‌کند و باور دارد که در بررسی بحران‌هایی نظیر رکود اقتصادی دهه بیست میلادی و حباب ‌های اقتصادی همچون حباب مسکن در دهه اول قرن بیست و یکم باید این باورهای عمومی را در نظر گرفت و برای آن‌ها نقش مهمی را در شکل‌گیری و تشدید بحران‌های اقتصادی قائل شد.

چنین روایت‌هایی در اقتصاد ایران نیز وجود دارد و در حال حاضر می‌توان آن را برای بیت کوین و دیگر رمزارزها مشاهده کرد. پیش از آن نیز داغ شدن تب بورس و بازارهای طلا و ارز متاتثر از چنین باورهایی بوده‌اند.نوع نگاه جامعه می‌تواند  تاثیر چشمگیری بر عملکرد اقتصاد بگذارد. علاوه بر این افزایش قیمت بیت کوین را با صرفنظ از دلایل بنیادی، می‌‎توان ناشی از افزایش اعتماد مردم به این واحد پولی دانست. بسیاری از افراد نسبت به ارزش بیت کوین اعتماد پیدا کرده‌اند و چنین روایتی بر ذهنشان غالب است. به همین خاطر آن را خریداری و معامله می‌کنند.

کتاب اقتصاد روایی از چهار بخش اصلی و یک پیشگفتار مهم تشکیل شده است. ما در مقدمه کتاب  به ماهیت اقتصاد روایی پی می‌بریم. قسمت اول کتاب به سرآغاز پیدایش  اقتصاد روایی اشابره می‌کند و رویکردی تاریخی به آن دارد. قسمت دوم مربوط به معرفی مبانی‌ اقتصاد روایی است، در این فصل پی می‌بریم که اقتصاد روایی چه وجه اشتراک و افتراقی با دیگر جریان‌های اقتصادی، به خصوص اقتصاد جریان اصلی دارد.

بخش سوم کتاب به روایت‌های اقتصادی ابدی یا روایت‌هایی می‌پردازد که از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردارند و تاثیرشان بسیار طولانی‌مدت خواهد بود. قسمت پایانی نیز به ترسیم چشم اندازی از اقتصاد روایی اشاره می‌کند. این فصل به نام  اقتصاد روایی در آینده نوشته شده است.

اقتصاد روایی چه معنایی دارد؟

اقتصاد روایی مفهومی جدید و تازه در علم اقتصاد محسوب می‌شود که شرح و بسط آن توسط نویسنده این کتاب صورت گرفته است. نویسنده هنگام استفاده کردن از عبارت اقتصاد روایی بر دو عنصر تمرکز دارد، اولی مسری شدن سینه به سینه باورها در قالب یک داستان و دومی تلاش مردم برای تولید داستان‌های دیگری که به فراگیرتر شدن این باور کمک می‌کنند. به همین خاطر نمی‌توان روایت‌های مربوط به اوایل قرن بیستم را که بازار مطلوب را بازاری بدون دخالت دولت می‌دانند، روایت مسری در نظر گرفت. این‌گونه روایت‌ها معمولا نیازمند یک شخصیت یا قهرمان هستند، این رواینت‌های ویروسی و مسری هستند که به شخصیت و داستان نیاز دارند.  به عنوان نمونخه ظهور و قدرت گرفتن رونالد ریگان را می‌توان این‌گونه در نظر گرفت. او از سال 1962 با شعار حمایت از بازار آزاد پا به عرصه سیاست گذاشت و نهایتا در سال 1980 به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا سوگند خورد. این رئیس جمهور با استفاده از شهرت و قدرت خود، انقلابی عظیم در حزه  بازارها انجام داد که تاثیراتش کمابیش بر اقتصاد آمریکا باقی مانده است.  شاید بتوان قدرت گرفتن ترامپ در سال 2016 را نیز متاثر از یک روایت دانست.

اقتصاد روایی به ما خاطر نشان می‌کند که چگونه داستان‌های عامه پسند در طول تاریخ دچار تغییر و تحول می‌شوند و می‌توانند بر پیامدهای اقتصادی، از جمله کسادی، تورم و دیگر پدیده‌های حوزه اقتصاد اثر بگذارند. به عنوان مثال باوری عمومی وجود دارد که قیمت مسکن همواره صعودی و رو به رشد است و طلا امن‌ترین شیوه سرمایه‌گذاری به شمار می‌آید. باور اولی  بیشتر متاثر از فیلم‌های تلویزیونی است که عموم افراد ثروتمند را کسانی می‌دانند که روی خرید و فروش املاک سرمایه‌گذاری کرده‌اند. امن دانستن سرمایه‌گذاری روی طلا نیز بیشتر مربوط به دوران وقوع جنگ و رکود است. اما این باورها ریشه عمیقی در ذهن ما دارند.

روایت‌ها اصلی‌ترین عامل تغییر سریع در فرهنگ و رفتار اقتصادی هستند و گاهی اوقات با مدها ادغام می‌شوند. در چنین زمان‌هایی بازاریاب‌ها نیز دست به کارمی‌شوندتا این روایت‌ها را بیش از پیش گسترش دهند. علاوه بر روایت‌های عامه پسند، برخی از روایت‌های حرفه‌ای نیز وجود دارند که معمولا آن‌ها را پیچیده می‌دانیم. اما آن‌ها تاثیرات چشمگیر، نامحسوس و گسترده‌ای بر بازارها می‌‌شوند.

درباره نویسنده کتاب اقتصاد روایی، استاد برجسته دانشگاه ییل

رابرت جیمز باب شیلر در 29 مارس سال 1946 در شهر دیترویت ایالت میشیگان آمریکا دیده به جهان گشود. این اقتصاددان برجسته، دوره دبیرستان خود را در کالج کالامازو سپری کرد و پس از اتمام تحصیلات دبیرستان برای تحصیل در رشته اقتصاد به دانشگاه میشیگان رفت. او توانست در سال 1967 مدرک کارشناسی خود در اقتصاد را بگیرد. یک سال پس از آن نیز دوره ارشد خود را  در موسسه تکنولوژی ماساچوست گذراند. در سال 1972 هنگامی‌که 26 ساله بود توانست زیر نظر دکر مودیگلیانی در دانشگاه  MIT از رساله دکترای خود دفاع کند.

وقتی که رابرت شیلر 36 ساله بود فعالیت حرفه‌ای خود در دانشگاه ییل آمریکا را آغاز کرد و توانست تحقیقات خود را گسترش دهد. او پیش از آن در دانشکده وارتون و دانشگاه مینه سوتا تدریس کرده بود و سخنرانی‌های مکرری در مدرسه اقتصاد لندن داشت.  مجموعه تلاش‌های حرفه‌ای این اقتصاددان سبب شد تا نهایتا در سال 2013 به همراه لارس پیتر هانسن و یوجین فاملا برنده جایزه نوبل اقتصاد شود، نتایج اعجاب‌آوری که این اقتصاددان درباره دشواری‌های قیمت‌گذاری را نشان می‌داد، سبب شد تا او بتواند برنده این جایزه مهم شود. این اقتصاددان 75 ساله به اقتصاد مالی و اقتصاد رفتاری علاقه بسیاری دارد.

درباره ترجمه کتاب اقتصاد روایی

کتاب اقتصاد روایی با عنوان کامل« چگونه داستان‌ها ویروسی می‌شوندو به شکل‌گیری رخدادهای بزرگ اقتصادی می‌انجامند.»

خیلی زود مورد توجه منتقدان و اقتصاد دانان قرار گرفت و با استقبال زیادی در سراسر دنیا روبرو شد و بسیاری از مترجمان آن را به زبان‌های مختلفی ترجمه کردند. ترجمه فارسی این کتاب توسط سعید زرگریان و به همت  انتشارات آموخته صورت گرفته است. این اثر ترجمه روان و قابل فهمی دارد و همه علاقه‌مندان به اقتصاد، بازاررهای مالی، صاحبان کسب‌وکارها و دانشجویان اقتصاد می‌‌توانند از آن استفاده کنند.

در بخشی از کتاب اقتصاد روایی می‌‎خوانیم

اثبات جهت علیت بین روایت و اقتصاد کار راحتی نیست. برای نمونه, آیا داستان های سفته بازان موفق و اشتیاق شدید به بازار بورس که از ویژگی های بارز دهه ی ۱۹۲۰ بود. دلیل افزایش قیمت سهام و افزایش درآمدهای شرکت ها بودند؟ یا اینکه افزایش درآمد دلیل این اشتیاق بود؟ آیا اشتیاق مشابه به بیت کوین پس از سال ۲۰۰۹ علت افزایش قیمت بیت کوین بود؟ یا اينکه افزایش ارزش بیت کوین فقط واکنشی منطقی به داستان های خبری و پیشرفت های جدید درنظریه ی ریاضی رمزنگاری حساب می شد؟

یکی از مشکلات تعبین جهت علیت برای رخدادهای اقتصادی بزرگ این است که اقتصاددانان اغلب نمی توانند آزمایش های کنترل شده ای انجام دهند که وضعیت های اقتصادی را به طور دقیق و با تمام جزئیات شبیه سازی کنند.

برعکس دانشمندان آزمایشگاهی آزمون های تصادفی انجام می دهند: شاید به این صورت که داروی آزمایشی را به گروه آزمایش و نوعی شبه دارو را به گروه کنترل می دهند و سپس, دست به تجزیه وتحلیل های آماری می زنند تا تعیین کنند که آیا به راستی آن دارو سبب بهبودی بیماران می شود یا خیر. کاری که برترین اقتصاددانان اغلب میتوانند انجام دهند این است که به دنبال رخدادهایی بگردند که بتوان آزمایش هایی طبیعی قلمدادشان کرد. هنری

دبلیو. فرنام در سخنرانی سال ۱۹۱۲ خود در مقام رئیس انجمن اقتصاد آمریکاء درباره ی ناتوانی اقتصاددانان در انجام آزمایش های کنترل شده صحبت و با این حال اعلام کرد که مطالعه ی تاریخ اقتصاد می تواند به اقتصاددانان اجازه دهد به علت ها پی ببرند چراکه در طول تاریخ شوک هایی تصادفی رخ داده اند که یک نمونه از آن ها روی آوردن دولت ها به سیاست های دیوانه‌وار اقتصادی است. در واقع. فرنام گفت:«اقتصاددان خیلی خوش شانسه که آزمایش‌ها بدون هزینه براش پرداخت می‌شن.»