کتاب برنامه ریزی اسرائیل در قدس دفتر نشر فرهنگ اسلامی

یوسف رفیق جبارین دکترای برنامه‌ریزی شهری و شهرسازی دارد. او فلسطینی و از اهالی اُم‌الفحم است و با توجه به تجربۀ نزدیکش از اشغالگری، در این کتاب کوشیده‌است بند از بند و تار از پود این اشغال و ساز و کارهای دولت عبری در راستای یهودی‌سازی قدس باز کند و حق مطلب را با زبانی گشاده و ادبیاتی دقیق وانماید. بازنمایی آنچه بر فلسطینیان ـ و به‌طور مشخص بر اهالی قدس ـ رفته وجهۀ همت اوست و در این کتاب تا حدود زیادی توانسته‌است از پس این مأموریت مهم برآید. دسترسی او به اسناد و مدارک و طراحی‌های شهری از ابتدای قرن بیستم و نیز اطلاعات تخصصی او در این حوزه به فهم ماجرای کنونی قدس و تقسیم آن به شرقی و غربی و چگونگی ادارۀ این شهر و مسیر دور کردن بومیان از آن و محو تدریجی مناطق فلسطینی‌نشین کمک مؤثری می‌کند. نوشته‌های دیگر و سخنرانی‌های مختلف وی در مجامع سیاسی و دانشگاهی خالی از اشاره به این مطلب مهم نیست و حاکی از دغدغۀ جدی او نسبت به این موضوع است. کتاب روایت دست اول و بی‌واسطه‌ای از جریان بسیار حساب شده و دقیق دور کردن فلسطینیان از قدس ارائه می‌دهد. ایجاد موانع و دشواری‌های بسیار بر سر راه اقامت و سکونت امن و آرام ساکنان اصلی به‌گونه‌ای است که وجدان هر انسان منصفی را به درد می‌آورد. شرح و بسط فشردۀ آنچه در طول تاریخ در نیم قرن اخیر بر سر این ملت رفته‌است را می‌توان در این کتاب به‌وضوح دریافت. سازمان‌دهی یک شهر بر اساس تفکرات نژادپرستانه و تفکیک دقیق عرضۀ خدمات شهری نازل به ساکنان اصلی و سطح بالای توجه و رسیدگی به تازه‌واردان اشغالگر را می‌توان به‌طور کاملاً ملموس از خلال گزارش‌های جبارین مشاهده کرد. فهم استانداردهای دوگانه و تعامل جانب‌دارانه به نفع یهودیان و نادیده گرفتن حقوق مادی و معنوی بومیان فلسطینی، برای مخاطبانی که تجربۀ مواجهه با اشغال سرزمینی را نداشته‌اند، بسیار دشوار است. نویسنده در زمرۀ کسانی است که اشغال را با تمامی وجود لمس کرده‌اند و در این اثر به‌خوبی توانسته‌است روایتی تلخ و ناگوار از آنچه بر وی و هموطنانش رفته‌است، با همۀ ملاحظه‌کاری‌های قابل‌فهم یک شهروند تحت سلطه، ارائه کند.