دَیر شهرستان و شهری بندری در استان بوشهر بر کرانه شمالی خلیجفارس. بقایای برخی از بناها سابقه سکونت و شهرنشینی در محدوده شهر و شهرستان دیر را به پیش از اسلام میرساند، ازجمله در هشت کیلومتری مغرب بندر دیر، آثار دیوارها و آبانبارهای عمارتی بزرگ بههمراه پلههای سنگی تراشیدهشده در دو طرف صخرهای وسیع و نیز در پایین آن، میدانِ وسیعی که گرداگرد آن پلههای سنگی وجود دارد و شیوه معماری منحصربهفرد آن در ایران ظاهراً به دوران سلوکیان (حک: ۳۱۲ـ۶۴ یا ۶۵ق م) بازمیگردد.