کتاب دولت علوی در پرتو نامه به مالک اشتر فاطمه حکمی نیا نشر انتشارات بعثت

دولت یکی از مباحث مهم جامعه شناسی سیاسی است که بسیاری آن‌ را با مباحث اصلی علوم سیاسی مانند سیاست و قدرت در پیوند دانسته‌اند. این پژوهش با روش تحلیلی- محتوایی، در جست‌وجوی شرایط و موقعیت دولت علوی و صدور نامه به مالک اشتر، ناگزیر از نهج البلاغه شناسی و بررسی اسناد و مدارک آن و نیز شناخت ترجمه‌ها و درک آموزه‌های تاریخی نامه بوده است. نهج‌البلاغه از ابعاد کلامی، ادبی، اخلاقی و حقوقی مورد توجه، و با وحی مورد مقایسه قرار گرفته، اما کم‌تر مورد کاوش های تاریخی بوده است. این مطالعه تلاش دارد با رویکرد معرفت-شناسی تاریخی به سامان‌دهی موضوع بپردازد و بر بازشناسی زمانه علی، اعم از عناصر، بازیگران، مخالفان، معاندان و جغرافیای دولت علوی تاکید کند. علی پس از بیست و پنج سال جدا افتادگی از تجربه پیامبر، چندان تمایلی به دولت‌داری ندارد، و با اصرار و ابرام مردم با شرط و شروط، ولایت و خلافت آنان را می‌پذیرد تا شاید ساخت‌های غیر نبوی را به صورت نبوی- علوی به مسیر واقع و حق، و به نفع مردم نومسلمان، محقق کند. راهبردها و راهکارهای سیاست نظری و عملی علی عمدتا در این رویکرد، بیان و عمل شده‌است.