کتاب متافیزیک نشر گروه انتشاراتی ققنوس

متافیزیک در کنار اخلاق‌شناسی، منطق و معرفت‌شناسی یکی از چهار شاخه اصلی سنتی در فلسفه به شمار می‌آید. متافیزیک موضوعی کهن است، اما هنوز هم کنجکاوی برمی‌انگیزد و برای بسیاری که فقط تصوری مبهم از آن دارند اما مشتاق دانستن بیشترند، جذابیت خود را حفظ کرده است. در نظر برخی متافیزیک با امور عرفانی یا دینی ارتباط دارد. برخی دیگر از طریق شاعرانِ متافیزیکی که از عشق و معنویت سخن می‌گویند با آن آشنا شده‌اند. این کتاب می‌کوشد به خواننده ناآشنا با متافیزیک نشان دهد که متافیزیک نزد فیلسوفان چیست و چگونه به آن اشتغال می‌ورزند. بسیاری از متون مقدماتی در این باره با ملاحظاتی درباره چیستی متافیزیک و نحوه دستیابی به حقایق متافیزیکی آغاز می‌کنند. اما این پرسش‌ها خود از دشوارترین و بحث‌انگیزترین مسائل هستند، به طوری که خیلی زود خواننده را متوقف و نسبت به ادامه مسیر دلسرد می‌کنند. از این رو این کتاب وارون تألیف شده است. این پرسش که متافیزیک چیست و از چه رو موجه است به آخرین فصل کتاب سپرده شده است. در اغلب موارد بهترین راه آشنایی و فهم یک فعالیت، به جای نظریه‌‌پردازی درباره آن، انجام دادنش است. از این رو ما نیز با پرداختن به متافیزیک کار خود را آغاز خواهیم کرد: پرسش‌هایی به‌ظاهر کوچک و ساده، اما مربوط به ماهیت بنیادین واقعیت را در نظر خواهیم گرفت. در ادامه به بررسی موضوعاتی گوناگون با کمترین مفاهیم و اصطلاحاتِ فنی خواهیم پرداخت. سرانجام باید درکی نسبتاً درست از مسائلی درباره جوهر، خاصیت،تغییر، علت، امکان، زمان، هویت‌ شخصی، عدم و نوپدیدی حاصل کنیم. امیدوارم آن‌طور که برخی کتاب‌های فلسفی ــ به‌ویژه متافیزیک ــ ممکن است خواننده را مرعوب کنند، این کتاب چنین نکند. ایده‌ها، مفاهیم و پرسش‌های متافیزیکی اغلب ساده ــ حتی کودکانه ــ به نظر می‌رسند. شیء چیست؟ آیا رنگ و شکل، صورتی از وجود به شمار می‌آیند؟ این سخن که چیزی علت چیز دیگر است و نه صرفاً تداعی‌شونده با آن به چه معناست؟ امکان چیست؟ آیا زمان در گذر است؟ آیا غیاب، خلأ، فقدان و عدم، هیچ‌گونه وجود ایجابی و مثبت ندارند؟ این پرسش‌ها برای برخی افراد احمقانه به نظر می‌رسند در حالی که برای برخی دیگر در کانون مباحث فلسفی جای دارند، و کسانی که آن را چنین می‌بینند، اغلب به این معنا واقف‌اند که مباحثی که این پرسش‌ها برمی‌انگیزند، بنیادی‌ترین و ژرف‌ترین مباحثی هستند که آدمی می‌تواند در آن‌ها تأمل کند. در میان تمام موضوعات، متافیزیک الهام‌بخش حس حیرت در ماست، و به این جهت برخی معتقدند که پرداختن به متافیزیک ارزشمندترین فعالیتی است که می‌توانیم وقتمان را صرف آن کنیم. اگر با این سخن موافقید، شاید جزء کسانی باشید که متافیزیک پیشاپیش خیال و کنجکاوی‌شان را به خود جلب کرده است.