کتاب صخره یقین در اقیانوس شک

در سال ۱۹۶۸ اقتباسی سینمایی از کتاب «بدن»(۱۱) نوشته آنتونی اسمیت(۱۲) در حال ساخت بود. تونی گارنت(۱۳)، تهیه کننده فیلم از جان پیل(۱۴) که شناخت کافی روی موسیقیدانان انگلیسی داشت خواست تا فردی را برای تصنیف موسیقی فیلم به وی معرفی کند. به این ترتیب ران جسین(۱۵) برای ساخت موسیقی این فیلم انتخاب شد. ران جسین که از آهنگسازان بنام و پیشاهنگ آن دوره بود فقط در ساخت موسیقی بدون کلام تخصص داشت و چون سازندگان فیلم سفارش ساخت موسیقی همراه با آواز نیز به وی داده بودند، لذا از دوست صمیمی خود راجر واترز دعوت به همکاری کرد.
واترز و جسین هر یک جداگانه و به تنهایی کار کردند و از تلفیق حاصل کارشان، موسیقی این فیلم شکل گرفت.
«نوای تن» در رده آثار مفهومی(۱۶) واترز جای دارد. آهنگ های آن از موضوعی واحد پیروی می کنند و باهم در ارتباطند. از نظر ظاهری نیز اکثر این آهنگ ها به هم پیوسته اند، اگرچه گاه می توان وقفه کوتاهی بین دو آهنگ مشاهده کرد. این آلبوم که در دسامبر ۱۹۷۰ منتشر شد، یادآور سبک موسیقی سال های اولیه پینک فلوید است و خصوصاً با دو اُپِرِت منتشر نشده این گروه، «انسان»(۱۷) و «سفر»(۱۸) شباهت بسیار دارد.
در آهنگ «لبخندی ساز کن» واترز از همکاری اعضای دیگر پینک فلوید نیز بهره مند بوده است.
عنوان آهنگ های این آلبوم شباهت زیادی به عنوان های مورد علاقه سید بارت(۱۹) دارد تا جایی که شخص بی اختیار می پرسد آیا در نامگذاریِ آن ها سید بارت بر واترز تاثیر نداشته است؟ رد پای بارت را در برخی از آهنگ های این آلبوم نیز می توان مشاهده کرد.
این آلبوم کار فوق العاده ای است؛ ترکیبی زیبا از موسیقی، شعر و جلوه های صوتی، از دو هنرمند برجسته زمانه ما.

صدف و سنگ

صدف و سنگ
موج خیز برمی دارد تا ساحل سنگلاخ را با سر انگشتان کف لمس کند.
در جستجوی طلا.
آن سویِ چشم انداز، خطِ عمر دهان می گشاید
آرام و گرد و قهوه ای.
خورشید را ببین که چگونه می خزد بر خاربن و زمین بی درخت
بر تل و پشته، ماهور، کپه و گریوه.
بر کلوخه ای دست می کشم، قلمبگی ای می بینم، صدای بولبوبا را می شنوم.
چاله و دره، سایه، توده و تپه
تابش و سوسو، درخشش، تلالو و سکوت
آفتاب، زمین را برابر دیدگانت گرم می کند.
خورشید به جانب توست
و آفتاب بر ران هایت می تابد.
بانوی سنگ، بی همتایی.
بانوی سنگ، بی همتایی.

رشته حیات

گریه کن، کوچولو، گریه کن.
ببال، کوچولو، ببال.
روی پاهای خود بایست.
تعطیلات و ایامِ خوشِ خانه،
کنار دریا، دوچرخه سواری، بازیگوشی، شنِ داغ: کودکی چون باد می گذرد.
می بینی چگونه رنگ می بازم
وقتی تو از کنارم می گذری؟
سال های عشق و شراب
از برابر چشم الکترونیکی می گذرند.
عمر، طولِ عمر
خط، خطِ عمر
از برابر چشم الکترونیکی می گذرند.
فرزندت به سرعت می بالد
آینده اش، گذشته توست.
عمر، طولِ عمر
خط، خطِ عمر
آینده اش، گذشته توست.
آهسته باش، درنگی کن
خاطره ها نرم نرمک پیدایشان می شود
عمر، طولِ عمر
خط، خطِ عمر

خاطره ها نرم نرمک پیدایشان می شود
و خوب به یاد می آورم.
دور صندلی ام حلقه زنید تا بگویم:
نسیم در کالسکه ها
بچه های کلوچه فروش، تراموا، دار و درخت؛
یادم می آید آن وقت ها، دنیا به این کوچکی نبود.

پیشگفتار

کتابی که پیش رو دارید دربر دارنده متن پنج آلبوم انفرادی راجر واترز(۱)، عضو پرآوازه پینک فلوید(۲) سابق، و نیز مصاحبه هایی با برخی اعضای این گروه است.
راجر واترز برای هر کس که با موسیقی غربی - از نوع اندیشمند و جدی آن - آشناست، نامی شناخته شده است. او که از اواخر دهه شصت تا اواسط دهه هشتاد عملاً نقش رهبری گروه پینک فلوید را بر عهده داشت، در واقع معمار اصلی و مغز متفکر این گروه نامدار در خلق تعدادی از معروف ترین و تاثیرگذارترین آلبوم ها همچون «کاش این جا بودی»(۳)، «نیمه تاریک ماه»(۴) و «دیوار»(۵) بود. حتی پس از آن که واترز در اواسط دهه هشتاد گروه را متلاشی کرد - چرا که به اعتقاد او گروه از مسیر اصلی خود دور افتاده بود - و سه عضو دیگر گروه مجدداً در سال ۱۹۸۷ گروه را ترمیم و راه اندازی کردند، باز می توان تاثیر و نفوذ بلامنازع واترز را در کارهایِ گروهِ دوباره راه اندازی شده مشاهده کرد؛ گو این که افت هنری و کاهش مایه های اجتماعی و سیاسی در کارهای گروه جدید (پینک فلوید ۱۹۸۷) کاملاً مشهود است. بیهوده نیست که برای بسیاری پینک فلوید همواره تداعی گرِ نام راجر واترز بوده است.
«نوای تن»(۶) ( ۱۹۷۰ ) محصول دورانی است که واترز عضو پینک فلوید بود و در بخش هایی از آن از همکاری اعضای دیگر گروه نیز برخوردار بوده است. چهار آلبومِ «نیش و نوشِ اتواستاپ زدن»(۷) ( ۱۹۸۴ )، «وقتی باد می وزد»(۸) ( ۱۹۸۶ )، «رادیو کائوس»(۹) ( ۱۹۸۷ ) و «سرگرم تا حد مرگ»(۱۰) ( ۱۹۹۲ ) حاصل کار انفرادی راجر واترز پس از جدایی از پینک فلوید است. این چهار آلبوم به حق حاملِ همان هنر، ظرافت و اندیشگی است که کارهای پینک فلوید فعلی در غیاب واترز فاقد آن است.
در عین گزندگی، چیزی ظریف و دلپذیر در آثار واترز هست؛ چیزی «دشخوار و تلخ» (به قول شاملو) که شاید هر هنرمندی را یارای در افتادن با آن نیست. هنر برای واترز نه وسیله معاش است و نه سکوی شهرت.
در ترجمه حاضر تلاش شده است در عین استحکام و شیوایی زبان ترجمه، ارتباط خواننده با متن انگلیسی یکسره گسسته نشود. در مواردی متن اصلی حاوی معانی چند لایه است که برگردان آن به فارسی - مگر به شیوه ترجمه تفسیری - ناممکن می نمود. در چنین مواردی تلاش شده است با افزودن توضیحات در پاورقی به روشن تر شدن مطلب برای خواننده کمک شود. در مواردی نادر به جهت رعایت پاره ای محدودیت های موجود ناگزیر از حذف عباراتی شدیم. این موارد با [... ]مشخص شده اند.
در خاتمه مترجمان بر خود فرض می دانند از یاری و همدلی خانم مهندس آزیتا هاتف صمیمانه قدردانی نمایند؛ چه اگر راهنمایی های ارزنده ایشان نبود چه بسا لغزش های احتمالی ترجمه بسیار بیش از آن بود که اکنون هست. همچنین لطف و مهربانی آقای علی دامغانی که متن انگلیسی بخش هایی از کتاب را، از طریق اینترنت، برای ما تدارک دیدند، جای سپاس فراوان دارد. و جا دارد از مهندس حمید رضا (کیوان) جوکار و مهندس ساسان سهرابی که در مواردی تذکرات سودمندی در بهبود ترجمه ارائه دادند و نیز از خانم زهرا عسگری که زحمت تایپ متن دستنویس را متحمل شدند، صمیمانه تشکر و قدردانی شود.

ا.ر.
س.م.پ.