کتاب استعاره های استراتژی نشر دانشگاه امام صادق (ع)

مدیریت راهبردی از جمله چالش‌برانگیزترین دوره‌های آموزش کسب‌وکار محسوب می‌شود. در بسیاری از مراکز آموزش کسب‌وکار مدیریت راهبردی دوره‌ای محوری و مقوله‌ای میان‌رشته‌ای قلمداد شده و مستلزم ادغام کلیه سطوح مفهومی و عملی مدیریت است. دانشجویانی که اغلب در زمینه فعالیت‌های سطوح عالی سازمان تجربیات مستقیم اندکی دارند، اگر اصولاً چنین تجربه‌هایی داشته باشند، باید تسلط خود را بر فرآیندهایی نشان دهند که رهبران سازمان با بهره‌گیری از آن‌ها اهداف بلندمدت را تدوین و به اعضای سازمان اعلام می‌کنند و نیز با ابزارهایی که مدیران ارشد برای دستیابی به هماهنگی لازم برای رسیدن به آن اهداف به‌کار می‌برند. دانشجویان باید، صرف‌نظر از منافع یا تمایلات فردی خود، به‌سرعت بیاموزند که چگونه حوزه‌های وظیفه‌ای گوناگون هر کسب‌وکار، در تعامل با یکدیگر در خدمت راهبرد عمل می‌کنند. لازمه موفقیت در مدیریت راهبردی صرفاً داشتن مهارت‌های تحلیلی قوی نیست، بلکه توانایی تفکر ادراکی و خلاقانه نیز ضروری است، یعنی هم علم و هم هنر. در اوایل دهه ۱۹۵۰، آر.ال. کاتز چنین نظر داد که مدیران اجرایی شرکت به مجموعه متنوعی از مهارت‌ها نیاز دارند. وی این مهارت‌ها را در یک هرم سه‌سطحی قرار داد : مهارت‌های فنی در اولین سطح، مهارت‌های انسانی در سطح میانی و مهارت‌های ادراکی در بالاترین سطح. همین اواخر هنری مینتزبرگ در کتاب فرازو فرود برنامه‌ریزی راهبردی میان دو رویکرد تحلیلی و ترکیبی به مدیریت راهبردی تمایز قائل شده و چنین اظهار کرده است که سازمان‌ها از هر دو آن‌ها استفاده می‌کنند. با این حال به نظر وی «تغییر راهبردی واقعی صرفاً به‌معنای آرایش مجدد تقسیم‌بندی‌های ایجادشده نیست» که از طریق برنامه‌ریزی رسمی بر مبنای تحلیل ایجاد شده‌، «بلکه ایجاد تقسیم‌بندی‌های جدید نیز لازم است». اگر چنین است، ‌ابداع تقسیم‌بندی‌های جدید، مفهوم‌سازی و تحلیل آن‌ها را چگونه بیاموزیم؟ به صِرف اتکا به ابزارهای در دسترس استادان مدیریت راهبردی نمی‌توان به مهارت‌های تفکر خلاق دست پیدا کرد. در ایجاد مهارت‌های حل مسئله بر مبنای تحلیل، کتاب‌های درسی و ابزار کمک‌درسی، به‌ویژه موردکاوی و شبیه‌سازی‌های کامپیوتری، در ایجاد مهارت‌های حل مسئله مبتنی بر تحلیل، بسیار ارزشمند است. با این حال، موردکاوی معمولاً دانشجویان را به تفکر در زمینه‌های فراتر از سناریوی مطرح‌شده وا نمی‌دارد و شبیه‌سازی نیز تأثیری محدودکننده دارد و تصمیم‌گیری را به احتمالات ازپیش‌تعیین‌شده در نرم‌افزار موردنظر محدود می‌کند.