کتاب دوست بازیافته نشر ماهی

آرتور کستلر نویسنده‌ی مجارستانی درباره‌‌ی کتاب دوست بازیافته نوشته است: «در دورانی که جسدهای آدمیان را ذوب می‌کردند تا از آن‌ها برای پاکیزگیِ‌ نژاد برتر صابون بسازند، صدها کتاب بزرگ و قطور نوشته شده است؛ اما یقین دارم که این کتاب کوچک برای همیشه جایی را در کتابخانه‌ها از آن خود خواهد کرد». کتاب دوست بازیافته نوشته‌ی فرد اولمن داستانی است در دل جنگ جهانی. این کتاب شیرینی و تلخی یک دوستی که سرانجامی غافلگیرکننده در انتظار آن است را روایت می‌کند.

خلاصه کتاب دوست بازیافته

در زمان پرآشوب و پرتشویش جنگ جهانی دوم که نظام هیتلری در آلمان مستقر شده است، دو نوجوان هم مدرسه‌ای به نام هانس و کنراد با یکدیگر آشنا می‌شوند. آن‌ها زندگی به ظاهر آرام و بی‌دغدغه‌ای دارند و همه‌چیز خوب و آرام است. هانس از خانواده‌ای یهودی است و کنراد از خانواده‌ای ثروتمند و اشرافی؛ اما بعد از مدتی دوستی و آشنایی این دو نوجوان تحت تاثیر کشمکش‌ها و رویدادهای سیاسی و اجتماعی زمان هیتلر کم‌کم سست می‌شود. سرنوشت برای آن‌ها جدایی از یکدیگر را رقم می‌زند. آنچه در این داستان بسیار تکان‌دهنده و دردناک است زمانی است که سطرهای پایانی کتاب به شکلی غافلگیر کننده تمام می‌شود.

در بخشی از کتاب دوست بازیافته می‌خوانیم

در فوریه‌ی ۱۹۳۲ به زندگی من پا گذاشت و دیگر هرگز از آن جدا نشد. بیش از یک چهارم قرن، بیش از نه هزار روز دردناک و ازهم گسیخته از آن هنگام گذشته است؛ روزهایی که رنج درونی یا کار بی امید آن‌ها را هرچه تهی‌تر می‌کرد؛ سال‌ها و روزهایی که برخی از آن‌ها پوچ‌تر از برگ‌های پوسیده‌ی درختی خشک بود.

روز و ساعتی را به یاد می‌آورم که برای نخستین بار چشمم به پسری افتاد که از آن پس مایه‌ی بزرگ‌ترین شادمانی و نیز بزرگ‌ترین سرگشتگی من شد. ساعت سه‌ی بعدازظهر روزی تیره و گرفته از زمستان خاص آلمان بود. دو روز از شانزدهمین سالگرد تولدم می‌گذشت. در دبیرستان کارل آلکساندر اشتوتگارت بودم که معروف‌ترین دبیرستان منطقه‌ی وورتمبرگ بود و تاریخ بنیانگذاری آن به سال ۱۵۲۱ می‌رسید؛ یعنی سالی که مارتین لوتر با شارل پنجم، سرور «امپراتوری مقدس» و شاه اسپانیا، رو در رو شد.

همه‌ی جزییات آن روز را به یاد می‌آورم: کلاس با میزها و نیمکت‌های چوبی سنگین؛ بوی تند چهل بالاپوش زمستانی نمناک؛ لکه‌های خیس برف آب‌شده بر زمین؛ چهارگوش‌های زرد بر دیوارهای خاکستری که از تصویرهای قیصر ویلهلم دوم و شاه ووتمبرگ که پیش از انقلاب به دیوار آویخته بودند، به‌جا مانده بود. هنوز هم می‌توانم چشمانم را ببندم و تصویر همشاگردی‌هایم را که از پشت می‌دیدم، در برابر خود مجسم کنم.

درباره کتاب دوست بازیافته

کتاب دوست بازیافته نوشته‌ی فرد اولمن در سال 1971 در پاریس منتشر شد و بعد از چند سال چاپ مجدد آن با مقدمه‌ای از آرتور کسلر در سال 1978 منتشر شد. او در مقدمه‌ی این کتاب نوشته است: «این کتاب، از نظر حجم، نه رمان است و نه نوول؛ بلکه قصه‌ای است. تفصیل و گستردگی رمان را ندارد اما نوول هم نیست؛ زیرا نوول معمولاً گوشه یا مقطعی از زندگی را می‌نمایاند، حال آن‌که قصه از آن کامل‌تر و نوعی رمان بسیار کوچک است. فرد اولمن در نوشتن چنین رمان کوچکی بسیار موفق بوده است؛ شاید از این‌رو که مانند همه‌ی نقاشان خوب می‌داند چگونه جزییات تصویری را که می‌خواهد بکشد در چارچوب محدود بوم جا دهد، حال آن‌که نویسندگان، متأسفانه، برای نوشتن تا بخواهند کاغذ در اختیار دارند». این رمان کوتاه 19 فصل دارد و راوی آن هانس شوارتس یکی از آن دو دوست است که حالا وکیل حاذقی شده و در آمریکا زندگی می‌کند. او از فوریه سال 1932 روایت خود را آغاز می کند. در واقع این رمان روایت هانس از شروع جنگ جهانی اول تا بر روی کار آمدن هیتلر در آلمان است. در این کتاب نویسنده به خوبی توانسته با فضاسازی های جزئی و قابل‌تأمل جنگ و تاثیرات آن را بر زندگی مردم را به خوبی نشان دهد. اگرچه قصه‌ی دوست بازیافته کوتاه است اما همین روایت هرچند کوتاه می‌تواند خواننده را با سرنوشت یهودیان در دوره جنگ جهانی آشنا کند. این کتاب در ایران به چاپ بیستم رسیده است.

چرا کتاب دوست بازیافته را بخوانیم

-کتاب دوست بازیافته داستانی است رمان گونه اما کوتاه. این کتاب 67 صفحه دارد و برای افرادی که می‌خواهند یک کتاب کوچک و در عین حال دلنشین بخوانند یا هدیه دهند گزینه خوبی است.

- این کتاب به زیبایی نه ابعاد جنگ که تاثیر جنگ بر روابط انسانی را نشان می‌دهد.

- زبان داستان ساده و روان است و با لحن دلنشینی برای خواننده بیان می‌شود.

- دوست بازیافته با اینکه از رنج و سختی‌ها می‌گوید اما مفاهیمی چون عشق، دوستی، خانواده، وطن و هویت در بطن این داستان وجود دارد.

درباره فرد اولمن

فرد اولمن، نویسنده و نقاش آلمانی- انگلیسی در 19 ژانویه سال ۱۹۰۱ در اشتوتگارت آلمان در خانواده یهودی به دنیا آمد. در دانشگاه فرایبورگ، دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ و دانشگاه توبینگن در رشته حقوق تحصیل کرد و در سال 1933 زمانی که هیتلر در آلمان قدرت گرفته بود از آلمان به پاریس رفت. اولمن با فروش نقاشی‌هایش در پاریس امرارمعاش می‌کرد. او که در به تصویر کشیدن هنرمندی حاذق شده بود توانست در سال 1935 اولین نمایشگاه شخصی آثارش را در پاریس برای مردم به نمایش بگذارد. اولمن مرد دنیادیده‌ای بود و به چند کشور سفر کرده بود. او که در بحبوحه‌ی جنگ زندی کرده بود و خیلی چیزها را به چشم دیده بود اما در میان بدبیاری‌های زندگی‌اش ازدواج موفقی داشت که حدود ۵۰ سال دوام یافت. رمان دوست بازیافته که دنباله‌ی نام آن تو به آلمان بازنخواهی گشت است اولین بار در سال 1971 منتشر شد. زمانی که نویسنده ۷۰ سال داشت. بااینکه سالها از انتشار این اثر گذشته است اما داستان و نوع روایت آن برای بسیاری از خوانندگان دلنشین بوده است.فرد اولمن در طول زندگی‌اش چند کتاب دیگر هم نوشت و سرانجام در ۱۱ آوریل ۱۹۸۵ در لندن از دنیا رفت.

درباره مترجم

مهدی سحابی متولد 1323 یکی از مترجمان شناخته شده در ایران است. او علاوه بر کار ترجمه، نقاشی، مجسمه‌سازی و عکاسی هم کرده است. یکی از ویژگی‌های بارز سحابی در زمینه‌ی ترجمه، انتخاب و معرفی آثاری از نویسندگان مطرح است که بین مخاطبان ایرانی کمتر شناخته شده اند. «لویی فردینان»، «مارسل پروست»، «ایتالو کالوینو» و «اینیاتسو سیلونه» از جمله نویسندگانی هستند که سحابی به جامعه ادبی ایران معرفی کرده است.

سحابی به چند زبان زنده‌ی دنیا از جمله زبان انگلیسی، فرانسوی و ایتالیایی تسلط دارد. به همین دلیل بسیاری از آثاری که ترجمه کرده از زبان اصلی بوده‌اند. کتاب دوست بازیافته اولین بار در سال 1361 با ترجمه‌ی او از سوی نشر نو در ایران منتشر شد. در سال 1385 ترجمه سحابی از این کتاب را نشر ماهی منتشر کرد. اغلب کتاب‌های ترجمه‌شده توسط سحابی، نسخه‌های ترجمه دیگری ندارند و این خود نشان‌دهنده‌ی هنر و قدرت این مترجم در ترجمه است.

اگر این کتاب را دوست داشتید

کتاب‌هایی که در آن‌ها روابط انسانی افراد در دل جنگ روایت می‌شوند گاهی آن‌قدر جذاب و خواندنی هستند که احساس می‌کنیم این خود ماییم که در این قصه حضور پیداکرده‌ایم. اگر از کتاب دوست بازیافته لذت برده‌اید و تمایل دارید کتاب‌های بیشتری از قصه‌هایی که در جنگ جهانی اتفاق افتاده‌اند بخوانید کتاب‌های زیر با مضامینی را هم بخوانید:

جنگ چهره زنانه ندارد اثر سوتلانا آلکساندرونا الکسیویچ

کتاب صوتی راز مادرم اثر جی. ال ویتریک

کتاب سرزمین مامورهای مخفی داستان‌هایی از پشت دیوار برلین اثر آنا فاندر

بیلیارد در ساعت نه و نیم اثر هاینریش بل

پسری با پیژامه راه راه اثر جان بوبن