کتاب مسئولیت رسانه ها در قبال حقوق مخاطبان منصوره فصیح رامندی نشر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

با تثبیت نقش رسانه‌ها در زندگی روزمره افراد و به دلیل اهمیت بسیار زیاد آن‎‌ها در دنیای امروز، رسانه‌ها و به‌خصوص مطبوعات به تبعیت پیروی از دانش حقوق از پیچیدگی روابط اجتماعی و تقسیم آن به دو شاخه حقوق عمومی و خصوصی، دارای نظام حقوقی مستقل شدند. این استقلال که بیشتر در جهان غرب نمایان شده و رشد کرده، گاه زیر عنوان جامع­تری به نام حقوق رسانه‌ها مطرح شده است. به دنبال این موج «حقوق مخاطب» به‌منزله یکی از مفاهیم شگرف تأثیر گرفته از انقلاب ارتباطات (انقلاب صنعتی دوم) در دنیای ارتباطات ظاهر شده، این پدیده در آغاز به صورت کاملاً ساده، با شکل­گیری رسانه‌های مختلف و با انتقال متن پیام­ها بین افراد (البته در ابتدای راه فقط در میان نخبگان) آغاز شد؛ اما با گسترش فناوری­های نوین ارتباطی همراه با متنوع و بهینه­تر شدن رسانه‌ها و همچنین استفاده طیف وسیع از افراد جامعه یا بهتر بگوییم همه افراد از رسانه‌ها شکل پیچیده­تری به خود گرفته است. حقوق رسانه و مخاطب در باره دریافت و کسب اخبار و اطلاعات از طریق رسانه‌های گروهی جزو یکی از حقوق بنیادین بشر یعنی حقوق فردی و آزادی­های عمومی به حساب می­آید که همواره در اعلامیه­های حقوقی و قوانین اساسی اغلب کشورهای جهان گنجانده شده و پذیرفته شده است. اما از سوی­ دیگر، تحلیل­گران تأکید دارند که رسانه نیز برای بقای خود، به رعایت حقوق مخاطب نیازمند است؛ رعایت نکردن حقوق مخاطبان نه تنها به خود رسانه بلکه به جامعه­ای که رسانه در آن فعالیت می‌کند نیز لطمه می­زند که در برخی موارد، این لطمات به دلیل ابعاد وسیع پوشش رسانه‌ها بسیار سنگین است. بنابراین با توجه به تثبیت مسئولیت رسانه‌ها در قبال مخاطبان و در تناسب میان این دو حق، می‌توان وجود تعامل در این عرصه را اثبات کرد به‌نوعی که هیچ کدام از این دو وجه از تأثیر دیگری بری نخواهد بود.