کتاب داده کاوی، مفاهیم و کاربردها اثر محمدمهدی لطفی نژاد نشر انتشارات مینوفر

در دنیای بشدت رقابتی امروز، اطلاعات بعنوان یکی از فاکتورهای تولیدی مهم پدیدار شده است. در نتیجه تلاش برای استخراج اطلاعات از داده­ها توجه بسیاری از افراد دخیل در صنعت اطلاعات و حوزه­های وابسته را به خود جلب نموده است. با گسترش سیستم‌های اطلاعاتی و حجم بالای داده‌های ذخیره‌ شده در این سیستم‌ها، نیاز به ابزاری است تا بتوان داده‌های ذخیره‌شده را پردازش کرد و اطلاعات حاصل از این پردازش را در اختیار کاربران قرار داد. با استفاده از ابزارهای گوناگون گزارش‌گیری، می‌توان به اطلاعاتی جهت نتیجه‌گیری در مورد داده‌ها و روابط منطقی میان آن‌ها دست یافت اما وقتی‌که حجم داده‌ها بالا باشد، کاربران هرچند هم زبردست و باتجربه باشند نمی‌توانند الگوهای مفید را در میان حجم انبوه داده‌ها تشخیص دهند و یا اگر هم قادر به این کار باشند، هزینه عملیات بسیار بالاست. از سوی دیگر کاربران معمولاً فرضیه‌ای را مطرح می‌کنند و سپس بر اساس گزارشات مشاهده‌شده به اثبات یا رد فرضیه می‌پردازند، درحالی‌که امروزه نیاز به روش‌هایی است که اصطلاحاً به کشف دانش بپردازند یعنی با کمترین دخالت کاربر و به‌صورت خودکار الگوها و رابطه‌های منطقی را بیان نمایند. داده‌کاوی یکی از مهم‌ترین این روش‌ها است که به‌وسیله آن الگوهای مفید در داده‌ها با حداقل دخالت کاربران شناخته می‌شوند و اطلاعاتی را در اختیار تحلیلگران قرار می‌دهند تا بر اساس آن‌ها تصمیمات مهم و حیاتی در سازمان‌ها اتخاذ شوند. در داده‌کاوی از بخشی از علم آمار به نام تحلیل اکتشافی داده‌ها استفاده می‌شود که در آن بر کشف اطلاعات نهفته و ناشناخته از درون حجم انبوه داده‌ها تأکید می‌شود. علاوه بر این داده‌کاوی با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین نیز ارتباط تنگاتنگی دارد، بنابراین می‌توان گفت در داده‌کاوی تئوری‌های پایگاه داده‌ها، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و علم آمار را در هم می‌آمیزند تا زمینه کاربردی فراهم شود.