کتاب داده کاوی، مفاهیم و کاربردها محمدمهدی لطفی نژاد نشر انتشارات مینوفر

در دنیای بشدت رقابتی امروز، اطلاعات بعنوان یکی از فاکتورهای تولیدی مهم پدیدار شده است. در نتیجه تلاش برای استخراج اطلاعات از داده­ها توجه بسیاری از افراد دخیل در صنعت اطلاعات و حوزه­های وابسته را به خود جلب نموده است. با گسترش سیستم‌های اطلاعاتی و حجم بالای داده‌های ذخیره‌ شده در این سیستم‌ها، نیاز به ابزاری است تا بتوان داده‌های ذخیره‌شده را پردازش کرد و اطلاعات حاصل از این پردازش را در اختیار کاربران قرار داد. با استفاده از ابزارهای گوناگون گزارش‌گیری، می‌توان به اطلاعاتی جهت نتیجه‌گیری در مورد داده‌ها و روابط منطقی میان آن‌ها دست یافت اما وقتی‌که حجم داده‌ها بالا باشد، کاربران هرچند هم زبردست و باتجربه باشند نمی‌توانند الگوهای مفید را در میان حجم انبوه داده‌ها تشخیص دهند و یا اگر هم قادر به این کار باشند، هزینه عملیات بسیار بالاست. از سوی دیگر کاربران معمولاً فرضیه‌ای را مطرح می‌کنند و سپس بر اساس گزارشات مشاهده‌شده به اثبات یا رد فرضیه می‌پردازند، درحالی‌که امروزه نیاز به روش‌هایی است که اصطلاحاً به کشف دانش بپردازند یعنی با کمترین دخالت کاربر و به‌صورت خودکار الگوها و رابطه‌های منطقی را بیان نمایند. داده‌کاوی یکی از مهم‌ترین این روش‌ها است که به‌وسیله آن الگوهای مفید در داده‌ها با حداقل دخالت کاربران شناخته می‌شوند و اطلاعاتی را در اختیار تحلیلگران قرار می‌دهند تا بر اساس آن‌ها تصمیمات مهم و حیاتی در سازمان‌ها اتخاذ شوند. در داده‌کاوی از بخشی از علم آمار به نام تحلیل اکتشافی داده‌ها استفاده می‌شود که در آن بر کشف اطلاعات نهفته و ناشناخته از درون حجم انبوه داده‌ها تأکید می‌شود. علاوه بر این داده‌کاوی با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین نیز ارتباط تنگاتنگی دارد، بنابراین می‌توان گفت در داده‌کاوی تئوری‌های پایگاه داده‌ها، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و علم آمار را در هم می‌آمیزند تا زمینه کاربردی فراهم شود.