کتاب مینی‌بسکتبال

پیش­گفتار:

مینی­بسکتبال میلیون­ها دختر و پسر را در سرتاسر جهان به­خود جذب می کند. برای بسیاری از این کودکان، این اولین تجربه ی ورزشی آنان به­شمار می آید و لازم است که مربیان و معلمانی که احساس و درک واقعی از کار با کودکان دارند، به­آنان شور و شوق داده وآنان را برای مشارکت هرچه بیشتر در آن مورد تشویق و حمایت قرار دهند.
مارتین اسپنسر(۱)، یکی از مقامات پیشرو در این ورزش، تفکرات راهبران برجسته در مینی­بسکتبال را در این کتاب جمع­آوری کرده است و این مجموعه، منبعی ارزشمند و غنی از تمرین­های خوب و مفید برای کودکان است و به­عنوان یک منبع کم­نظیر اطلاعات به­درد کسانی می خورد که درصدد هستند تمرین­هایی غنی و متنوع به­کودکان ارائه دهند و از این طریق زمینه ی رشد هرچه بهتر آنان را فراهم کرده و تجربه­ی مثبتی در اختیار کودکان قرار دهند.

کن چارلز
دبیرکل کمیته­ی بین­المللی مینی­بسکتبال
(حرکت جهانی برای ورزش)

مینی­بسکتبال، نخستین بار در سال ۱۹۶۴ به­دنیا معرفی شد و در حال حاضر میلیون ها دختر و پسر زیر ۱۳ سال در بیش از ۱۶۰ کشور جهان و در هر پنج قاره ی دنیا جذب این بازی شده اند.
کمیته ی مینی­بسکتبال (CIM) که زیر مجموعه ی فدراسیون بین المللی بسکتبال (FIBA) است، فعالیت های جهانی مینی­بسکتبال را از پایگاه خود در شهر مونیخ هدایت و سازماندهی می کند. هدف عمده ی حرکت جهانی مینی­بسکتبال این است که کودکان نوپا را به­دنیای ورزش معرفی نماید؛ ورزشی که دارای روح دوستی و درک متقابل است و ورزشی مسرت بخش و همگانی به­حساب می آید.

مینی­بسکتبال، یک بازی مهارتی است تا بازی قدرتی. مینی­بسکتبال ترکیبی از مهارت های متنوع دارد که در آن کودکان، اعم از دختر و پسر می­توانند کنار همدیگر بازی کنند. این بازی مهارت های مهمی از قبیل دویدن، پریدن، تغییر سرعت و جهت، کنترل و هدایت توپ و شوت به­سمت هدف را به­کودکان معرفی می کند. مینی­بسکتبال صورت کوچک شده ی بسکتبال است که با توپ کوچک تر و سبد کوتاه تر و قوانین ساده شده و اجرای اصول مهم بازی بسکتبال که با سن و مراحل رشد کودکان تناسب دارد، انجام می شود. مینی­بسکتبال با این فلسفه که نیازهای روحی و بدنی کودک در حال رشد را تامین کند، طراحی شده است.
فدراسیون بسکتبال انگلستان نیز همانند فدارسیون های ملی دیگر کشورها، بر اهمیت حضور کودکان با هر توانایی و قابلیت و لذت بردن از این بازی و دوستی با بازیکنان دیگر، معلمان، مربیان، سرپرستان و مقامات برگزارکننده، تاکید دارد. در رقابت ها، کودکان ترغیب می شوند تا زمانی که در حال بازی نیستند، به­عنوان داور، ثبت­کننده ی امتیاز و وقت­نگه دار، ایفای نقش کنند.
این بازی از معلمان، راهبران و مربیان می خواهد تا با سازندگی و خلاقیت کودکان را مطابق با نیازهای فردی خودشان به­رقابت وادارند. آنان باید همواره به­یاد داشته باشند که در هر رقابت، کودکان دردرجه ی اول اهمیت قراردارند و پیروزی در مرتبه ی دوم و در واقع برنده شدن در رقابت اولویت به­حساب نمی آید؛ مهم این است که نگرش و تفکر، تلاش، فهم و مهارت های جسمانی کودکان در معرض رقابت قرار گیرد.

در حال حاضر این بازی در دبستان ها و سال های ابتدایی دوره ی راهنمایی، در مراکز جوانان و مراکز عمومی ورزش و مراکز تفریحی روباز انجام می شود. بالغ بر صد و هشتاد هزار دختر و پسر هر ساله به­این باز ی می پردازند. مدارس و باشگاه ها نیز تحت پوشش انجمن مینی­بسکتبال انگلستان (EMBBA) فعالیت می­کنند. این انجمن پس از مذاکرات مفصلی که میان رهبران «فدراسیون بسکتبال آماتور» آن­روز (که امروزه به­فدارسیون بسکتبال انگلستان موسوم است) انجام شد، شکل گرفت و در نتیجه انجمن بسکتبال کار خود را آغاز کرد.
احساس نیاز به­رشد و ارتقای این بازی تاسیس سازمان مستقلی را می طلبید تا هرچه بیشتر معلمان تربیت بدنی به­ویژه آنانی که با این گروه سنی کار می کنند را جذب کرده و هم­چنین فعالیت های سازمان های مختلف ملی و منطقه ای مربوط به­جوانان را تحت پوشش قرار دهد. به­علاوه این­طور به­نظر می رسد که استقلال این انجمن، این سود را در بر دارد تا تشریک مساعی بیشتری از سوی معلمان و مربیان کار آزموده که برای کار با کودکان آموزش دیده اند را ایجاد کند. برای تحقق این موضوع، ارتباط تنگاتنگی بین این انجمن، فدراسیون بسکتبال کشور و انجمن بسکتبال مدارس وجود دارد.

مقدمه مترجم

مینی­بسکتبال یا بسکتبال کودکان، وسیله­ای برای تعلیم و تربیت و در عین حال، رشد خلاقیت و سلامت روح و روان کودکان و آماده کردن آنان برای زندگی موفق و خلاق در آینده است زیرا خلاقیت واقعی بدون قدری شور و هیجان غیرممکن است. مینی­بسکتبال ضمن تامین این شور و هیجان، زمینه­ی رشد جسمانی و تعالی معنوی­کودکان را فراهم کرده و روح تعاون و همکاری را در آنان توسعه می­بخشد.
فلسفه­ی مینی­بسکتبال این است که تمام کودکان دارای خلاقیت هستند و در صورتی که از طریق بازی و تمرین به­آنان کمک کنیم تا احترام به­خویشتن و انضباط خودآگاهانه کسب کرده و به­طور فعال در امر یادگیری خود شرکت و نسبت به­فعالیت خود احساس غرور کنند، خلاقیت آنان رشد کرده و در بزرگ­سالی نیز خلاق خواهند بود.
کودکان و نوجوانان به­افرادی نیاز دارند که آنان را در پیمودن راه زندگی در مسیر صحیح یاری دهد. مربیان متعهد می­توانند استعدادها و قابلیت­های ذهنی و جسمی کودکان را از طریق مینی­بسکتبال کشف کرده و شرایط لازم را برای زندگی موفق آنان در آینده فراهم سازند.
تعلیم و تربیت، کاری بسیار پر ارج و در عین حال وقت­گیر است و نتایج قطعی و نهایی آن نسبتاً دیر آشکار می­شود، بنابراین باید صبور باشیم و سعی کنیم شرایط مطلوبی را برای همه­ی کودکان فراهم کرده و هیچ­کس را هر چند ضعیف، از این موهبت محروم نکنیم.
این کتاب، برنامه­ی مصوب آموزش هماهنگ کودکان ۱۲-۶ سال در کشور انگلستان است و دارای نکات و تمرین­ها و طرح درس­های بسیار غنی و ارزشمندی می­باشد که امیدوارم بتواند شما را در سازمان­دهی و آموزش اصولی کودکان یاری دهد.
لازم نیست کل کتاب را از اول تا آخر بخوانید؛ بلکه براساس نیاز خود و گروهی که با آن کار می­کنید، می­توانید به­بخش مربوط مراجعه کرده و اهداف و تمرین­های مربوط به­آن بخش را مطالعه کنید و همواره با دست پر، سر تمرین و کلاس­های آموزشی خود حاضر شوید.
این کتاب راهنما، برای تمام مربیان مهدهای کودک و دبستان­ها و مربیان ورزشی مدارس راهنمایی و مربیان مینی­بسکتبال مفید است و هم­چنین به­اولیای کودکان نیز کمک خواهد کرد تا با استفاده از آن ضمن برطرف کردن محدودیت­های جسمانی فرزند خود، او را برای ورود به­جامعه آماده سازند.
امیدوارم توضیح­ها و درس­های این کتاب و کوشش بنده در برگردان آن به­زبان فارسی سودمند واقع شده و مربیان عزیز را در راستای اهداف ذکر شده یاری دهد. تقاضا دارم کاستی­های آن را به­دیده­ی اغماض بنگرید و با نظرها و انتقادها و پیش­نهادهای خود، مرا در کاستن عیوب و ارائه­ی کارهای ارزشمندتر یاری کنید.

با آرزوی سربلندی و توفیق بچه­های ایران زمین
محمد پورمقدم

رویکرد

فلسفه

فلسفه ی مینی­بسکتبال

مینی­بسکتبال به­عنوان یک بازی رسمی، اساساً صورت تعدیل شده ی بازی بسکتبال بزرگ­سالان است تا نیازهای کودکان را تامین کند. فلسفه ی این بازی کاملاً روشن و ساده است. کودکان را مجبور به­نوعی بازیی نکنید که با شرایط جسمانی و ذهنی آنان متناسب نیست، بلکه بازی بزرگ­سالان را با کودکان و شرایط آنان سازگار و منطبق کنید.
بازی بسکتبال با توپ بزرگ و سبد با ارتفاع بالا انجام می شود که فراتر از توان کودکان است. در مینی­بسکتبال و میکروبسکتبال، اندازه ی توپ کوچک­تر و ارتفاع سبد ها کم­تر می شود. هم­چنین بسکتبال قوانین فنی زیادی دارد که این قوانین نیز در مینی­بسکتبال به­حداقل می رسند. با وجود این با رشد مهارت­ها و درک کودکان، قوانین بیشتری به­آنان معرفی و آموزش داده می شود. معلم یا مربی این وظیفه را بر عهده دارد که قوانین و مقرراتی را که با رشد کودکان تناسب دارند، به­آنان بیاموزد.
بنابراین، می توان این بازی را به­صورت­های مختلف انجام داد:

الف- ۱ به ۱ یا ۲ به ۲ روی سبدهای سیار یا حتی روی سبد نصب شده روی دیوار که البته فضای ایمنی داشته باشد.
ب- بازی تمرینی یا رقابتی ۳ به ۳ در یک مدرسه یا سالن ورزشی.
ج- مسابقه بین دو مدرسه یا دو باشگاه در یک سالن ورزشی.
د- مسابقه بین منتخبان استان ها یا ایالت ها به­صورت یک بازی نمایشی برای ابراز وجود کودکان در خلال یک رویداد بین المللی.

قوانین اجرایی در این مسابقات ساده است اما قوانین پایه ای شامل دویدن با توپ (تراولینگ)، دبل و تماس بدنی غیرمجاز، رعایت می شود.
می توان به­طور قراردادی به­وسیله ی یک شروع بین الطرفین در مرکز زمین و یا یک پاس از پشت خط، بازی را آغاز کرد. در مواقع تخلف از کنار خط طولی و با گل زدن از پشت خط انتهایی و با مالکیت تیمی که گل دریافت کرده، بازی مجدداً ادامه می یابد. قوانین بازی همان است که توسط کمیته ی بین المللی مینی­بسکتبال (CIM) منتشر شده و توسط مقامات برگزارکننده و داوران اعمال می شود.
می توان داوران را از میان کودکان شایسته ای که دوران مینی­بسکتبال خود را با موفقیت پشت سر گذاشته اند، معلمان، والدین، بازیکنان امید یا بزرگ­سالان و داوران با تجربه ای که دانش و فهم مینی­بسکتبال دارند، انتخاب کرد.

انتخاب کیفیت و نحوه ی انجام رقابتی که برای کودکان مناسب باشد از این جهت اهمیت دارد که کودکان به­وسیله ی این تجربه ی رقابتی، نگرش مثبتی به­ورزش پیدا می کنند. غفلت از این مساله خطری مبنی بر کنار نهادن ورزش به­دلیل یک تجربه­ی منفی توسط بازیکن جوان را ممکن است در پی داشته باشد.
در موقعیت رقابتی، عده ای «پیروز» و برخی نیز «بازنده» خواهند بود. رقابت به­خودی خود نه خوب است و نه بد. خوبی یا بدی آن بستگی به­نگرش اعضای گروه، والدین و به­ویژه معلم یا مربی تیم دارد. با یک دیدگاه مثبت کودکان باید هم شکست و هم پیروزی را تجربه کنند.
نحوه ی هدایت و رهبری توسط بزرگ ترها از این جهت اهمیت دارد که خالق تفکر و نگرش مثبت بین کودکان باشد و به­آنان القاء کند که تلاش و پیشرفت از پیروزی مهم تر و با ارزش تر است. نباید به­کودکان برچسب «بازنده» زد ودرتمرین­های گروهی نیز باید از رو به­رو کردن افرادی که توانایی متفاوت دارند اجتناب نمود.
در میکروبسکتبال و مینی­بسکتبال، کودکان با شادی در کنار یکدیگر فعالیت می کنند و هر جا تفاوت فیزیکی و مهارتی وجود دارد، باید مراقب بود تا افراد ضعیف و قوی رو در روی هم قرار نگیرند. البته کودکان اغلب دوست دارند که با افراد هم جنس خود بازی کنند.
اگر ما در تمامی تجربه های رقابتی، شرایط فوق را فراهم سازیم، مینی­بسکتبال برای همه ی کودکان تجربه ی مثبتی خواهد بود و در نهایت بسکتبال ما شکوفا خواهد شد چرا که همه از آن لذت می برند.