کتاب حقوق انسان توماس پین نشر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان

اگر زنده‌‌ماندن فضیلت است من اکتفاکردن به بحث‌و‌جدل با هم‌سالان جوان و خواندن و شک‌کردن و در نهایت ازگزند دراَمان‌ماندن را به «توماس پین» و عقل سلیم او بدهکارم. شرح آشنایی‌ام با توماس پین و عقل سلیم را در سخنِ مترجم کتاب عقل سلیم به فارسی،‌ انتشارات «نقش جهان» داده‌ام. اما نکته‌ای که در کنه استدلال توماس‌‌پین مرا جذب‌ می‌کرد،‌ اتکای او به تجربه‌های روزانه در تحلیل‌های ‌سیاسی بود و جرئت او در مخالفت با متفکران و نویسندگانی که چندین سروگردن از او بالاتر بودند. او به من جوان در سال‌های منتهی به سرنگونی نظام پادشاهی در ایران گوشزد کرد که مهم نیست چند کتاب خوانده‌ای مهم شهامت در استقلال فکری است. توماس‌ پین شکم‌بند‌دوز ژنده‌پوش که با توصیه‌نامه‌ای از «بنجامین فراکلین» وارد جهان نو، آمریکای شمالی می‌شود، مرعوب دانشمندان و سیاست ورزان انگلیسی نظیر آقای «بورک» نمی‌شود و به‌رغم آن‌که به اعتراف خودش در فصاحت و بلاغت، بسیار از سیاست‌ورزان انگلیسی عقب است و تحصیلات و دانش آن‌ها را ندارد، اما با عقل سلیم به جنگ بزرگ‌تر از خود می‌رود.