کتاب شاهنشاهی ساسانی اثر تورج دریایی نشر گروه انتشاراتی ققنوس

بر اساس زندگینامه اردشیر و خاندان ساسان یقین داریم که کیش زرتشتی دین رسمی شاهنشاهی ساسانی بوده است. این مذهب بی‌گمان پیش از دوره ساسانی در پارس رواج داشته است زیرا هخامنشیان نیز پارسی بودند و اهورامزدا را می‌پرستیدند. سکه‌های پارسی، از سده دوم پیش از میلاد تا سده دوم میلادی نشان می‌دهند که اورمزد (اهورامزدا) در آن‌جا مورد پرستش و احترام بوده است. در پشت این سکه‌ها تصویر شاه حک شده که گاه دو نفر دست او را به نشانه احترام به سوی بنایی که بسیار شبیه کعبه زرتشت در نقش رستم است به دست گرفته‌اند. در بالای بنا تصویر اهورامزدا به شکل انسانی هخامنشی خود در حال پرواز دیده می‌شود. بدین ترتیب اردشیر ادامه دهنده سنتی بود که از دوره هخامنشی در پارس وجود داشت. همگان بر این عقیده‌اند که خاندان اردشیر از روحانیون بوده و در آتشکده ناهید و استخر وظیفه موبدی زرتشتی را بر عهده داشته‌اند. آگاهی ایشان به سنت (دین زرتشت) به آن‌ها امکان داد از لحاظ سیاسی بر آن منطقه و سپس بر سراسر فلات ایران مسلط شوند. از این لحاظ شاید بتوان آن‌ها را با جنگجویان صوفی شمال آفریقا یا خاندان صفوی در ایران مقایسه کرد که کار خود را نخست به شکل جنبشی مذهبی و به عنوان رهبران دینی آغاز کردند و سپس فرماندهان جنگی شدند.