تاریخ، همیشه حقیقت را میگوید اما برداشت افراد و مورخان از تاریخ مختلف است (مترلینگ)؛ بههمین سبب است که بعضی از مورخان در تدوین تاریخ یک ملت از خائن، خادم میسازند و از خادم، خائن بهوجود میآوردند؛ گرچه ما میدانیم که هیچ تاریخی نیست که خالی از حبُّ و بغض نباشد ولیکن مورخ و تاریخنگار باید بهدیدهی انصاف بهتاریخ بنگرد و از گرایشات طبقاتی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و قومی بهدور باشد.
و میتوان گفت: تاریخ مانند کابوسی است که مورخ با نقل آن مردم را از کابوس نجات میدهد.