کتاب آزادی از آن ماست رنه کلر نشر نی

برای کسانی که فیلمی از رنه کلر ندیده‌اند، شاید تجسم فضای فیلم‌های او کمی دشوار باشد. او کار فیلمسازی را در دهه ۱۹۲۰ آغاز کرد؛ دهه‌ای که در آن سینمای صامت به اوج رسید، و سینماگران آوانگارد فرانسوی کوشیدند تجربه‌های مدرنیستیِ ادبیات و هنرهای تجسمی را در سینما تکرار کنند. کلر حتی در دوران ناطق نیز (برخلاف موج فراگیر تئاترهای فیلم‌شده)، به‌شدت به قاعده تصویری‌بودنِ سینمای صامت پای‌بند ماند، و درعین‌حال در فیلم‌هایی چون زیر بام‌های پاریس و آزادی از آنِ ماست برای «آواز» نقشی اساسی قائل شد.