کتاب دفتر تعزیه 12 نشر انتشارات نمایش

مجموعه‌ی فراهم آمده در دفتر تعزیه‌ی ۱۲، پنج مجلس از شبیه‌نامه‌هایی است که قدمت بعضی از آنها، به بیش از دو قرن می‌رسد و این خود گواهی است بر پیشینه و استمرار حیات هنر شبیه‌خوانی در ایران. ذکر تاریخ تحریر در ذیل بعضی از فردهای مجالس مذکور، نه تنها حاکی از قدمت مجالس است، بلکه ما را با تاریخچه‌ی پیدایش و سیر تحولات ادبی، موسیقایی و مضامین در قلمرو شبیه‌خوانی آشنا می‌سازد. نخستین مجلس از شبیه‌نامه‌های گردآمده در این مجموعه، تعزیه‌ی شهادت علی‌اکبر است که در سنه‌ی ۱۲۰۶ هـ. ق تحریر یافته و تا امروز، قدیمی‌ترین نسخه به دست آمده از این مجلس محسوب می‌شود. اگرچه مضمون تعزیه‌ی مذکور با تعزیه‌های علی‌اکبری که امروزه توسط تعزیه‌خوانان به اجرا در می‌آید، یکی است ولی اشعار آن به جز در پاره‌ای موارد، در تعزیه‌های معاصر دیده نمی‌شود و تفاوت زیاد با آنها دارد. دومین مجلس از مجموعه‌ی حاضر تعزیه‌ی هابیل و قابیل است که حکایت از کشته شدن هابیل به دست قابیل دارد. تاریخ تحریر مجلس مذکور سنه‌ی ۱۲۱۴ است که نشان می‌دهد در آن دوره تنوع در مضامین شبیه‌خوانی وجود داشته است.