کتاب هملت نشر قطره

وقتی صحبت از شاهکار به میان می‌آید، نام هملت غم‌نامه‌ی جاویدان شکسپیر بلافاصله به ذهن خطور می‌کند. هملت یکی از عالی‌ترین ساخته‌های اندیشه‌ی بشری است. منتقدان درباره‌ی هملت گفته‌اند که شکسپیر در خلق شخصیت هملت، همانند خالق خود، قدرت آفرینش به کار برده است و شخصیتی فناناپذیر خلق کرده که هیچ‌گاه فراموش نمی‌شود.

خلاصه تراژدی هملت

هملت، شاهزاده‌ی دانمارکی و انسانی مهربان، متواضع، مبادی آداب، شجاع و دانشمند است. او را نمی‌توان فریب داد و از دروغ و ریا به‌شدت نفرت دارد. تنها عیب او تردید است. او می‌داند به او خیانت شده و باید انتقام بگیرد، اما تردید و دودلی روح او را عذاب می‌دهد.

شخصیت هملت در طی داستان دچار تحول می‌شود. او که در ابتدای ماجرا فردی کمال‌جو است، پدرش را به عوان انسانی کامل و پادشاهی منصف می‌شناسد. مادرش «گرترود»، نمونه‌ی یک انسان شریف، فداکار و خانواده‌دوست است ولی رفته‌رفته ماجراهایی اتفاق می‌افتد که ابعادی دیگر از زندگی را به هملت نشان می‌دهد. حیرت و ناباوری از مرگ پدر و ازدواج دوباره‌ی مادر باعث دردی جانکاه در هملت می‌شود. به‌خصوص زمانی که هملت درمی‌یابد عمویش «کلادیوس» با مکر و حیله به جایگاه پادشاهی رسیده است. هملت از این همه رویداد دچار سرگشتگی می‌شود، از همه چیز حتی دلداده‌اش «اوفلیا» روی برمی‌گرداند و در نتیجه راه زندگی را گم می‌کند و نمی‌داند کار درست چیست. از این‌جاست که آن ویژگی‌های خاص هملت، شاهزاده‌ای که شکسپیر خلق کرده است، آشکار می‌شود و سرنوشت‌اش را جاودان می‌کند.

هملت سناریوی بزرگی است که در آن هر شخصیت، نقشی کم‌وبیش تراژیک و بی‌رحمانه را ایفا می‌کند.از جمله شخصیت‌های داستان هملت، می‌توان به «پولونیوس» پدر اوفلیا و «لایریتس» برادرش اشاره کرد که به نوعی در سیستم فساد حاکم بر جامعه بازی داده می‌شوند. ماجراهایی چون قتل گوندزاگا، نمایش بازیگر دوره گرد، تبعید هملت و جامی زهرالود در دوئل او از رویدادهای هیجان‌انگیز و خواندنی داستان هستند که هرکدام به منظور رساندن مضمونی ویژه توسط شکسپیر در داستان گنجانده شده‌اند. مجموعه‌ی این رویدادها باعث شده تا هملت با ابهام صحبت ‌کند و منظور خود را زیر پوشش ایرادگیری‌ها و بازی با کلمات پنهان کند. شخصیت‌های دیگر منظور او را درک نمی‌کنند و فکر می‌کنند او دیوانه شده است. در حالی که هملت با چنین نقابی به تحلیل اطرافیانش می‌پردازد و در جریانی از اتفاقات گوناگون سعی می‌کند تا انتقام پدرش را بگیرد.

خوانشی کودکانه از هملت

آثار کلاسیک از درون‌مایه‌هایی غنی تشکیل شده‌اند: از مفاهیم اخلاقی مثل درست‌کاری، صداقت و شجاعت گرفته تا اطلات تاریخی از فرهنگ و زمانه‌ی نگارش آن آثار. آموختن این موضوعات نه‌تنها برای بزرگسالان بلکه برای کودکان هم مهم است. اتفاقا کودکان بهتر با قصه کنار می‌آیند؛ به همین دلیل هم هست که قصه‌گویی را یکی از روش‌های مناسب برای آموزش کودکان می‌دانند. قصه‌ها این قابلیت را دارند تا علاوه‌بر سرگرم کردن کودکان، توجه آن‌ها را به مفاهیم عمیق‌تری نیز جلب کنند. ساده‌سازی ادبیات کلاسیک برای کودکان، هم می‌تواند ابزاری برای آموزش موضوعات گوناگون اخلاقی به بچه‌ها باشد و هم آن‌ها را با آثار مهم ادبی آشنا کند. کودکانی که فرصت شناخت آثار باشکوه ادبی را با زبانی ساده و لحنی کودکانه داشته‌اند، در بزرگسالی در مقایسه با آن‌هایی که برای اولین‌بار با ادبیات کلاسیک مواجه می‌شوند به درک بهتری از این آثار می‌رسند. 

نویسنده در کتاب هملت، داستان‌های سرگرم‌کننده‌ی شکسپیر به زبان ساده  با زبانی کودکانه ماجرای هملت را شرح می‌دهد. کتاب از دو بخش تشکیل شده است: در بخش اول با وصفی کودکانه زندگی‌نامه‌ی مختصری از شکسپیر گفته می‌شود و در بخش دوم نظر کودکان درباره‌ی داستان آورده شده است که نشان‌دهنده‌ی تاثیر بچه‌ها از شنیدن داستان، بازی در نقش یکی از شخصیت‌های هملت و دیدن نمایش است.

«مجموعه‌ی داستان‌های سرگرم کننده‌ی شکسپیر» به قلم «لوییس بردت» تلاش دارد تا نمایش‌نامه‌های شکسپیر را به قصه‌هایی کودکانه تبدیل کند. بردت در این مجموعه‌ها تلاش کرده تا داستان‌های شکسپیر برای کودکان خواندنی و سرگرم‌کننده باشد. در مقدمه‌ی کتاب آمده: «بیست سال است بردت در کلاس‌هایش از کودکان می‌پرسد که شکسپیر کیست؟ و کودکان جواب‌های بامزه‌ای به او می‌دهند از جمله «رئیس جمهور کانادا»، «یک آدم قدیمی» و «بچه‌های کلاس بالاتر». موفقیت او در معرفی شکسپیر به کودکان باعث شهرت روزافزون او شد و معلم‌ها و مربیان کودک از کتاب‌هایش بسیار استفاده کردند. کتاب‌های او نشان افتخاری کانادا و جایزه‌ی ملی فرهنگ بریتانیکا را برایش به ارمغان آورد.»

این مجموعه می‌تواند نمونه‌ی خوبی برای چگونگی ساده کردن آثار کلاسیک فارسی برای کودکان ایرانی باشد؛ به خصوص این‌که داستان‌های کلاسیک فارسی علاوه‌بر مضمون‌های اخلاقی، شیرین و خواندنی هستند و کودکان از شنیدن‌شان لذت خواهند برد.

نگاهی به زندگی ویلیام شکسپیر

ویلیام شکسپیر در اوایل قرن شانزدهم در دهکده‌ای در انگلستان به دنیا آمد. اطلاعات کمی درباره‌ی زندگی شکسپیر در دست است. بر اساس این اطلاعات، او در خانواده‌ای بازرگان متولد شد و کودکی شوخ طبع بود. خیلی زود به دلیل کسادی بازار، شکسپیر مجبور به ترک مدرسه شد و در پیشه‌های گوناگونی از جمله قصابی مشغول به کار شد. اما علاقه‌ی زیاد او با ادبیات و فن خطابه او را جذب بازیگران دوره‌گرد تئاترهای سیار می‌کرد. تا جایی که تصمیم گرفت به سراغ تماشاخانه‌های لندن برود و در نمایشنامه‌نویسی و بازی بر روی صحنه تجربیاتی کسب کند. مهارت او در نمایشنامه‌نویسی خیلی زود شکسپیر را به شهرت رساند.

شکسپیر از بسیاری جهات با سایر نمایشنامه‌نویسان تفاوت دارد که خلق شخصیت‌ها و موقعیت‌های تراژیک و کمیک برجسته‌ترین این ویژگی ها به حساب می‌آید. ویژگی بعدی او تلفیق چیزهایی است که در ظاهر سنخیتی با هم ندارند به‌طوری که با ورود به درون ذهن و قلب شخصیت‌هایش، واکنشی خلاق نسبت به زندگی انجام می‌دهد. اشعار و نمایشنامه‌های شکسپیر را می‌توان به چند دسته‌ی کلی از جمله تراژدی، کمدی و درام تقسیم کرد. «رومئو و ژولیت»‏، «اتللو»، «مکبث»، «شاه لیر» و «هملت» از جمله تراژدی‌های او هستند. «رام کردن زن سرکش»، «تلاش بیهوده عشق»، «رویای یک نیمه‌شب تابستان» و «تاجر ونیزی» در دسته‌ی کمدی‌های شکسپیر قرار می‌گیرند. درام‌نویسی شکسپیر در نمایشنامه‌های تاریخی او هم‌چون «هنری ششم» و «ریچارد سوم» علاوه‌بر مضمون‌های همیشگی او بیشتر به جنبه‌های سیاسی توجه دارند. تصویری که شکسپیر از پادشاهان، ملکه‌ها و اتفاقات آن زمان در این نمایشنامه‌ها ترسیم می‌کند چنان قدرتمند است که نمی‌توان بدون در نظر گرفتن توصیفات او آن‌ها را در ذهن مجسم کرد.

هملت؛ شاهکاری جاودان

راز بقای هملت در چیست و چه ویژگی‌هایی این نمایشنامه‌‌ی شکسپیر را که در اواخر قرن شانزدهم نوشت، از آن زمان تا کنون به یک اثر عالی تبدیل کرده است؟ گرچه شکسپیر در نگارش این نمایشنامه با کلمات جادویی خود داستانی جالب از وقایعی که بر قهرمانان می‌گذرد نوشته است، اما عوامل گوناگونی در موفقیت این اثر تاثیر داشته‌ است. هملت، در مجموع اثری فلسفی است که با زیباترین نثر انگلیسی سروده شده و درون‌مایه‌هایی چون ادراک، روح و قلب در سراسر آن دیده می‌شود.

در طول چهار قرن اخیر، شکسپیرشناسانی بوده‌اند که کتاب‌های بسیاری درباره‌ی تراژدی هملت نوشته‌اند و باز هم در پایان اضافه کرده‌اند که هملت اثری ورای فهم و تشخیص آن‌ها بوده است. شاید علت این‌که تراژدی هملت هرگز کهنه نمی‌شود این باشد که هر بار صاحب نظران و اندیشمندان با مطالعه و پژوهش خود حقایقی جدید از آن استخراج  و بعدی تازه از هملت کشف می‌کنند.

موضوعات فراوانی در متن هملت وجود دارد: سیاست، تقابل قدرت و اخلاق، بحث‌هایی درباره‌ی زندگی و مرگ؛  هم‌چنین به عشق و مسائل خانوادگی نیز در نمایشنامه‌ی هملت پرداخته شده است. در این میان، شک و تردید یکی از مهم‌ترین درون‌مایه‌های هملت است.

این ترجمه از کتاب هملت برای چه کسانی مناسب است؟

ترجمه‌های متعددی از هملت در ایران منتشر شده است. در کنار ترجمه‌ی متن اصلی هملت، کتاب‌های دیگری هم هستند که متن را برای فهم آسان‌تر یا برای گروه سنی پایین‌تری آماده کرده‌اند. کتاب هملت از مجموعه‌ی داستان‌های سرگرم‌کننده‌ی شکسپیر به زبان ساده  ، نوشته‌ «لوییس بردت» با ترجمه‌ی «شیما طیبی جزایری» از این دسته است که در آن با وصفی کودکانه نسخه‌ی ساده‌شده‌ی هملت و مختصری از زندگی‌نامه‌ی شکسپیر در اختیار علاقه‌مندان کم‌سن‌وسال قرار گرفته است.

زبان ساده و شیرین متن باعث شده تا داستان برای کودکان ملموس‌تر شود. در بخش پایانی کتاب نظر خود کودکان با حفظ غلط‌های املایی‌شان آورده شده که این غلط‌ها در ترجمه‌ی کتاب پیاده‌سازی شده‌اند. گرچه این مجموعه برای مخاطبان کودک و نوجوان نوشته شده است اما می‌تواند برای بزرگسالان نیز جذاب و خواندنی باشد.

در بخشی از کتاب هملت، داستان‌های سرگرم‌کننده‌ی شکسپیر به زبان ساده  می‌خوانیم

یکی بود یکی نبود، غیر از خدا هیچ کس نبود. در روزگاران قدیم شاهزاده‌ای بود نگران و اشفته به نام هملت، که در السینور در کاخی در ساحل دانمارک زندگی می‌کرد. ولی بیایید با هم سری به قلعه بزنیم تا ببینیم که چه خبر است: نگهبانان عصبی و مضطرب سر پست‌های‌شان بودند. از بالای برج نگهبانی، با ترس و لرز به اطراف نگاه می‌کردند. ولی جز صدای هوهوی باد سرد، چیزی به گوش نمی‌رسید. دو شب بود چیز عجیبی می‌دیدند: شبحی که وقتی ساعت از نیمه‌شب می‌گذشت ناگهان ظاهر می‌شد و شروع به پرسه زدن می‌کرد. هنگامی که در اطراف‌شان ساعت برج شروع کرد به زدن زنگ ساعت دوازده، فهمیدند که وقت آمدن روح سرگردان است.

فایل pdf کتاب هملت، داستان‌های سرگرم‌کننده‌ی شکسپیر به زبان ساده  برای دانلود در فیدیبو قرار گرفته است. علاقه‌مندان با خرید کتاب با قیمت درج شده می‌توانند از این داستان جذاب لذت ببرند.