کتاب راه‌های رسیدن به خوشبختی ,خوشبختی، جلد سوم اثر رابرت هلدن نشر گیوا

معنای خوشبختی برای شما مهم است؛ زیرا خوشبختی جزو ماهیت واقعیِ شماست. خوشبختی این است که شما چه کسی هستید؟ و چگونه خود را می‌پذیرید؟ هنگامی که آرامش دارید، یا پی‌درپی از خودتان ایراد نمی‌گیرید یا خشمگین نمی‌شوید، که برای مثال، چرا لاغر هستید؟ یا چرا از تلفن استفاده نکرده‌اید؟ یا از خودتان نمی‌پرسید که «باید با زندگی چه‌کار کنم؟» خوشبختی بیرون از ما نیست. اندیشیدن به موردهایی مانند آن‌چه آمد، به‌راستی نمی‌تواند برای خوشبخت شدن ما مانع‌تراشی کند. چرا؟ چون احساس خوشبختی بیرون از ما نیست. دوره‌ی خوشبختی به شما نشان می‌دهد چگونه به خودشناسی دست یابید. نشان می‌دهد برخی تجربه‌ها چگونه آگاهی شما را درباره‌ی خوشبختیِ راستین مسدود می‌کنند. خوشبختی وضعیت ذهن نیست؛ بلکه ذات واقعی شماست. حالت‌های خاص ذهن می‌تواند به شما کمک کند، یا مانع شما شود. به عبارت دیگر، خوشبختی در ذات اصلیِ شماست؛ اما گاهی از خودشناسیِ خود رنج خواهید برد. خودشناسی یعنی مرگ باورها و گفت‌وگو با خود؛ خودشناسی یعنی یافتن آن‌چه میان شما و خوشبختی و موقعیت عشق مانع می‌سازد.

بیش از یک سال جداگانه برای آزمون خوشبختی با روان‌شناسان و دانشمندان اعصاب کار کردم؛ زیرا آنان می‌توانند تاریخ‌های شگفت‌انگیزی از رویدادهایی را ضبط و ثبت کنند، که مردم در آن رویدادها روان خود را تغییر می‌دهند. ایده و درک جدید، ذهنیت شما را تغییر می‌دهد و دریچه‌یی از همه چیزهای جدید جهان به روی شما می‌گشاید. دانشمندان نشان داده‌اند که شاگردان این دوره‌ها وقتی شیوه‌ی اندیشیدن‌شان را تغییر می‌دهند، به همان میزان، ترکیب‌های شیمیاییِ مغزشان نیز تغییر می‌کند. تجربه‌های شاگردان در این جهان تغییریافته‌ی ذهنی، بر خوشبختی، آرامش و رفاه می‌افزاید. برای آغاز خودشناسی، از شاگردانم چیزی می‌پرسم که باید «بله» یا «خیر» پاسخ بدهند. پرسش این است: اگر چیزهای پیرامون شما تغییری نکنند، آیا شما خوشبخت‌تر خواهید بود؟ من به شاگردانم پنج دقیقه وقت می‌دهم که به پاسخ پرسش خوب بیندیشند؛ بعد جواب بدهند. پاسخ اغلب آن‌ها «بله» است. حدود یک سال ارزیابی کردم و دیدم، پاسخ بیش از 90درصد «بله»، و 10درصد «خیر» بود. در دوره‌های اخیر، «بله» به 100درصد هم رسید. آمار بالا آشکار می‌کند، وضعیت زندگی در خوشبختیِ ما نقش ناچیزی دارد. برای خوشبخت بودن باید روی عقیده‌ای که در ذهن دارید، تمرکز کنید. موقعیت‌ها آن‌قدر که شما گمان می‌کنید، روی خوشبختی تأثیر ندارد. پژوهشگر خوشبختی، سانجا لیبومیرسکی گفته‌است: «نتیجه‌ی کلّی بررسی‌ها در یک سده‌‌ی گذشته نشان می‌دهد که احساس خوشبختی با بینش‌ درونی و ذهنیت‌های روزانه‌مان ارتباط مستقیم دارد؛ و موقعیت اقتصادی، انواع دموکراسی و وقایع زندگی در خوشبختی چندان تأثیرگذار نیستند.» بررسی‌های موضوعات مرتبط به خوشبختی آشکار می‌کند آنان که امکانات بهتری برای خوشبخت بودن دارند –که شما آن امکانات را حتی تجربه نکرده‌اید- فقط زندگی بهتری دارند. آن‌ها از شما خوشبخت‌تر نیستند؛ زیرا آن‌ها وضعیت زندگی دشوار را تجربه نکرده‌اند. بنابراین مسأله چیست؟ یک پاسخ ساده این است که آن‌ها بهتر از شما می‌دانند که چگونه از زندگی لذت ببرند. به عبارت دیگر، کسانی که سطح خوشبختی پایین‌تری از شما دارند، لزوماً تجربه‌های بدتری نسبت به شما ندارد؛ حتی شاید وضعیت زندگیِ بهتری هم داشته باشند؛ برای مثال، از نظر مالی در رفاه باشند. این مطلب آشکار می‌سازد که این گروه مردم خوشبخت نیستند، نه چون وضعیت بدی دارند؛ بلکه برای مشکلات روانی‌ای که از آن رنج می‌کشند. دانشمندان خوشبختی، فیلسوفان، پزشکان، معلمان، هندوییسم‌ها همگی بر این باورند که حالت‌های ذهنیِ شما، تجربه‌های شما را در جهان پدید می‌آورند. لودویک ویتگنشتاین - فیلسوف سده‌ی 19- نوشته‌است: «دنیای کسانی که خوشبخت هستند، با دنیای کسانی که خوشبخت نیستند، متفاوت است.» سانجا لیبومیرسکی نیز سبب‌های خوشبختیِ برخی‌ها را بر دیگران همین امر می‌داند. به پرسش‌ام از شاگران بازگردیم. پس از این‌که آنان پاسخ «بله» یا «خیر» را دادند، از آن‌ها می‌خواهم که دلیل خود را برای پاسخ‌شان بنویسید؟ بالای صد پاسخ را در یک سال اخیر گردآوری کردم. همه‌ی پاسخ‌‌ها «بله» بود. دلیل‌هایشان را نیز در پنج رده طبقه‌بندی کردم. تصدیق می‌کنم، که بسیاری از دلیل‌ها قدرتمند بود. بیش‌ترین پاسخ «بله» به این دلیل بود که «ما می‌بایست به شناخت و پذیرش خود برسیم، نه تغییر موقعیت!» برای مثال، نوشته بودند: «من می‌توانم کم‌تر از خودم انتقاد کنم و بیش‌تر خودم را بپذیرم. با این روش - جدای آن‌که در زندگی‌ام چه پیش می‌آید- خوشبخت‌تر و شادتر خواهم بود.»

در رده‌بندیِ دوم، دلیل پاسخ «بله» این بود: «تصمیم بگیرم، چیزها را به گونه‌ی دیگری ببینم.» برای مثال، نوشته بودند: «من می‌توانم درکم را تغییر دهم. دیگر گمان نکنم چیزی نادرست یا بد است، یا آن‌قدر که باید خوب نیست؛ بلکه در همه چیز درپی موهبتی باشم.» در رده‌بندی سوم، کسانی که پاسخ‌شان «بله» بود، دلیل‌شان این بود: «تصمیم گرفتم شکرگزار باشم.» برای مثال، نوشته بودند: «می‌توانم شکرگزارتر باشم. با قدردانی از همه‌ی موهبت‌هایی که در زندگی دارم؛ به جای این‌که مشتاق چیزهای باشم که ندارم.» ردیف چهارم رده در پاسخ‌های «بله» به این دلیل اختصاص داشت: «انتخاب‌های بهتری دارم.» برای مثال، نوشته بودند: «من می‌توانم آرام باشم و بیش‌تر جاهایی بروم که بسیار مهم هستند.» و رده‌ی آخر به این دلیل پاسخ «بله» دادند که معتقد بودند: «من خوشبختی را انتخاب می‌کنم.» برای مثال، نوشته بودند: «من می‌توانم انتخاب کنم که شاد، مهربان، عاشق باشم. تفریح داشته باشم و قدر زندگی‌ام را بدانم. من می‌توانم انتخاب کنم که ذهن‌ام را به چه چیزی مشغول نمایم