کتاب واقعه‌ی ناتمام ۴۸۳ نشر چشمه

«واقعه ناتمام» ناداستانی نوشتۀ فاطمه علی اصغر است. در سال‌های اخیر ناداستان‌هایی با موضوعات مختلف منتشر شده است که با اقبال خوانندگان روبرو شده است. این ناداستان دست روی موضوعی گذاشته است که کتاب‌ها و فیلم‌هایی در بارۀ آن وجود دارد و همواره آمیخته با افسانه بوده است، یعنی ماجرای حسن صباح و قلعۀ الموت.

«واقعه ناتمام» خودش را محدود به دورۀ کوتاهی نکرده است و به‌گونه‌ای نوشته و پرداخت شده است که دوره‌ای طولانی را دربرمی‌گیرد، کتاب روایتگر تاریخ دورۀ میانی ایران است. در پاییز سال ۴۸۳ ه. ق حسن صباح به قزوین و قلعۀ الموت می‌رود تا علیه ظلم و جور سلجوقیان و عباسیان مبارزه کند.

قصۀ حسن صباح و قلعه الموت از همین‌جا آغاز می‌شود؛ با کندن کوه و ساختن انبارهایی برای نگهداری غذا، به‌گونه‌ای که غذا در آن‌ها فاسد نمی‌شود و ایجاد یک سیستم آبیاری برای مزارع اطراف الموت. این ترفندها باعث می‌شد که الموت در برابر محاصرۀ طولانی مدت مقاوم و تسخیرناپذیر باشد.

فاطمه علی اصغر، روایتش را از آخرین جانشین حسن صباح در الموت آغاز می‌کند، از پایان حکومت ۱۷۰ سالۀ اسماعیلیان. در این سال‌های طولانی حکومت سلجوقیان تمام می‌شود و خوارزمشاهیان سربرمی‌آورند. خوارزمشاهیان نیز نمی‌توانند قدمی برای نجات مردم ایران از ظلم و جور بردارند و در همین زمان چنگیزخان مغول ظهور می‌کند و می‌دانیم که مغول چه بر سر ایران آورد. نویسنده در کتابش ظهور و سقوط اسماعلیلیان را از دوران شکوه آن تا ویرانی قلعۀ الموت به دست هلاکوخان مغول روایت می‌کند.

نویسنده در «واقعه ناتمام» کوشیده تا ارتباطی میان دوره‌های مختلف تاریخی ایران برقرار کند و در این راه مطالعات و تحقیقات زیادی انجام داده است. برخی از این پژوهش‌ها برای اولین بار و از منظری تازه انجام شده است، از جمله روایت ماجراهای قلعه الموت براساس داده‌های باستان‌شناسی و همچنین گفتگو با اهالی گازرخان که نسل اندر نسل برای قرن‌ها در این منطقه زیسته‌اند. قلعۀ الموت در شمال شرقی روستای گازرخان قرار دارد. این گفتگوها جدا از گفتگوهای متعددی است که نویسنده با پژوهشگرانی انجام داده که این دوره را به خوبی می‌شناسند.

فاطمه علی اصغر سعی کرده است این وقایع تاریخی را از منظرها گوناگون بررسی کند و دچار جزم‌اندیشی نشود و شخصیت‌ها را سیاه و سفید نبیند. روایت به‌گونه‌ای است که گاهی با شخصیت‌ها همدل می‌شویم و گاهی دچار نفرت از آن‌ها. این شاید روایتی نزدیک به واقعیت از حشاشین و حسن صباح و خداوندگاران الموت باشد.

حسن صباح و وقایع مربوط به قلعه الموت و حکومت اسماعیلیان همواره برای ایرانی‌ها و به‌خصوص علاقمندان به تاریخ ایران جذاب بوده است. «واقعه ناتمام» تازه‌ترین کتاب در این باره است، نویسنده روایتی محققانه و تاریخی و به دور از افسانه‌پردازی از این دورۀ تاریخی به دست داده که بسیار خواندنی است.