کتاب جمهوری جهانی ادبیات نشر مرکز

کتاب جمهوری جهانی ادبیات نوشته پاسکال کازانووا، استاد مطالعات ادبی در دانشگاه پاریس، اثری پژوهشی-نظری است که در سال ۱۹۹۹ منتشر شد. این کتاب با به‌کارگیری ابزارهای نظری‌ای که تا به امروز به ندرت در نقد ادبی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، به ادبیات و جمهوری جهانی ادبیات پرداخته است.

کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است. بخش اول با عنوان «جهان ادبی» به تعریف و تبیین مفهوم «جمهوری جهانی ادبیات» می‌پردازد. کازانووا در این بخش، جمهوری جهانی ادبیات را به‌مثابه یک فضای خیالی و ذهنی تعریف می‌کند که در آن آثار ادبی از سراسر جهان با یکدیگر در ارتباط هستند و بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند. او معتقد است که این جمهوری جهانی ادبیات، در شکل‌گیری و تحول ادبیات جهان نقشی اساسی داشته است.

بخش دوم کتاب با عنوان «قیام‌ها و انقلاب‌های ادبی» به بررسی برخی از مهم‌ترین قیام‌ها و انقلاب‌های ادبی در تاریخ می‌پردازد. کازانووا در این بخش نشان می‌دهد که چگونه این قیام‌ها و انقلاب‌ها به شکل‌گیری و تحول جمهوری جهانی ادبیات کمک کرده‌اند.

کتاب جمهوری جهانی ادبیات اثری مهم و تأثیرگذار در حوزه نقد ادبی است. این کتاب با ارائه دیدگاهی جدید و نوآورانه به خواننده کمک می‌کند تا ادبیات را در یک افق جهانی‌تر ببیند و با تأثیرات متقابل ادبیات‌های مختلف آشنا شود.

برای خواندن کتاب‌های نظریه و نقد ادبی به فیدیبو سر بزنید.

آشنایی با پاسکال کازانووا نویسنده کتاب

پاسکال کازانووا، منتقد ادبی فرانسوی، در سال ۱۹۵۹ در پاریس متولد شد. او تحصیلات خود را در مدرسه عالی مطالعات علوم اجتماعی پاریس به پایان رساند و سپس به تدریس مطالعات ادبی در دانشگاه پاریس پرداخت.

کازانووا از جمله منتقدان ادبی برجسته‌ای است که به مسائل جهانی شدن و تأثیرات متقابل ادبیات‌های مختلف توجه ویژه‌ای داشته است. کتاب جمهوری جهانی ادبیات او، که در سال ۱۹۹۹ منتشر شد، از جمله آثار مهم و تأثیرگذار در حوزه نقد ادبی است.

کازانووا در سال ۲۰۱۸ درگذشت.

چرا باید کتاب جمهوری جهانی ادبیات را بخوانیم؟

کتاب جمهوری جهانی ادبیات، دیدگاه جدیدی به ادبیات ارائه می‌دهد همچنین به خواننده کمک می‌کند تا ادبیات را در یک افق وسیع‌تر ببیند. این کتاب خواننده را با ادبیات‌های مختلف از سراسر جهان آشنا می‌کند و به او کمک می‌کند تا ادبیات را در یک افق جهانی‌تر دیده و از دیدگاه‌های مختلف به آن بنگرد.

در مجموع کتاب جمهوری جهانی ادبیات اثری مهم و ارزشمند است که برای هر کسی که به ادبیات علاقه دارد توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب جمهوری جهانی ادبیات می‌خوانیم

هنری جیمز یکی از معدود نویسندگانی است که جرأت کرده است مسألهٔ دردسرآفرین و پایان‌ناپذیر نسبت میان نویسنده (و درنتیجه، متن) و منتقدانش را به شکلی ادبی، در «نقش درون فرش» (۱۸۹۶) بررسی کند. اما جیمز به جای آن‌ که بر ضعف و عجز منتقدان در برابر ادبیات تأکید کند چون ماهیت ذاتی ادبیات ضرورتاً همیشه دور از درک‌شان خواهد ماند برخلاف تصور متعارف از هنر ادبی پای دو اصل را به میان می‌کشد: از یک سو، این‌که در هر اثر موضوعی وجود دارد که باید آن را کشف کرد و این کار یکی از وظایف مشروعِ نقد است؛ از سوی دیگر، این «راز» چیز یا امری ناگفتنی نیست، نوعی ذات متعالی یا استعلایی نیست که بخواهد سکوت خلسه‌آوری را تحمیل بکند. جیمز با استعارهٔ نقش یا طرح یک فرش استعاره «به مثابه امری مشخص و انضمامی و موجود، درست مثل پرنده‌ای در قفس، طعمه‌ای بر قلاب [ماهیگیری]، قطعه پنیری در تله‌موش» می‌خواست بگوید که در ادبیات هم همیشه چیز توصیف نشده‌ای وجود دارد که باید کشف‌اش کرد.

منتقد جیمز با اشاره به ورکر اعتراف می‌کند که «کشف ناچیز» او همیشه فراتر از توان‌های تیزبینی تأویلی خودش رفته است، خودش معنای اثر او را هرگز نتوانسته است درک بکند. در نتیجه مأیوس از همه چیز، با مخاطب قرار دادن او از او می‌پرسد: «محض تسریع کردن این زایمان سخت نمی‌توانید هیچ سرنخی بدهید؟» ورکر در پاسخ به این پرسشِ منتقد می‌گوید دلیل سردرگمی او این است که به «طرح عمیقی» که پیوند همهٔ کتاب‌هایش است «هرگز نگاهی نیافکنده است». «اگر این کار را کرده بودید عنصر مورد نظر سریعاً آشکار می‌شد و عملاً تنها چیزی می‌بود که می‌دیدید. برای من مثل سنگ مرمر این شومینه ملموس است.» به عرق حرفه‌ای منتقد برمی‌خورد و اصرار می‌کند تا با دقتی کم‌نظیر تمام فرضیه‌های انتقادی موجود را یکی پس از دیگری مطرح و مرور بکند. او می‌پرسد: «آیا نوعی پیام خفیه و کشف و شهودی نیست؟» و بلافاصله با تأمل اضافه می‌کند: «فهمیدم فکری دربارهٔ زندگی است، نوعی فلسفه [است]» چون یقین دارد که واجب است در متون همیشه دنبال بیان [مفهوم و] معنایی عمیق بگردیم که فراتر از معنای آشکار است. «آیا چیزی در سبک است یا در فکر؟ عنصری شکلی است یا عنصری احساسی؟» با این پرسش‌ها دیگر می‌رود به سراغ دوتایی بی‌فایدهٔ شکل و مضمون. سپس سراسیمه از سر استیصال می‌پرسد: «مگر آن‌که قصدتان نوعی بازی باشد و دنبال چیزی در زبان باشید. شاید تمایل خاصی نسبت به استفاده از حرف ب دارید! بابا، بادمجان، بلوط آیا چنین چیزی است؟» و با این حرف، منتقد پای فرضیه‌ای صرفاً صوری را پیش می‌کشد.

پیشنهاداتی برای خوانندگان کتاب جمهوری جهانی ادبیات

اگر از خواندن کتاب جمهوری جهانی ادبیات لذت بردید، پیشنهاد می‌کنیم که از خواندن کتاب‌های زیر غافل نشوید:

1. حرکت در مه نوشته محمدحسن شهسواری
2. زبان و آگاهی نوشته جرالد ادلمن
3. فقط روزهایی که می‎نویسم نوشته آرتور کریستال