معرفی، خرید و دانلود کتاب واکاوی مهمترین مسائل اجتماعی شهر یزد جلد 24

جامعه شناسان، خانواده را به عنوان یک نهاد اجتماعی مهم و ریشه دار در تمام جوامع بشری قلمداد می کنند. یک نهاد، ضمن اینکه در درون خود الگوها، قواعد، ارزشها و نقش های مورد انتظاری را تولید و بازتولید می کند با نهادهای اجتماعی دیگر از جمله نهاد سیاست، اقتصاد، دین، آموزش و رسانه در بده بستان دائمی و یک تعامل پویا قرار دارد. تداوم حیات هر نهاد اجتماعی نیز منوط به، هم یکپارچگی درونی و هم سازگاری بیرونی است. تغییرات و دگرگونی هایی که در هر نهاد اتفاق می افتد، نهادهای دیگر را تحت تأثیر قرار داده و آنها را به واکنش و پاسخگویی وا می دارد. در این میان، تحولات نظام اجتماعی به طور عام و تحولات نهاد خانواده بطور خاص، به یکی از سوژه های داغ بحث و گفتگو در جامعه ایرانی بدل گشته است. اگر تا دو دهه پیش، بحث درباره خانواده منحصر به متخصصان و اصحاب اندیشه و قلم بود امروزه گفتگو و بازنمایی آن به امری عمومی تبدیل شده و در حقیقت یک نوع خودآگاهی عمومی نسبت به خانواده ایجاد شده است؛ فیلمسازان درباره خانواده فیلم تهیه میکنند، خبرنگاران از قوانین وضع شده و آخرین حوادث و رویدادها حول خانواده خبر می دهند، مشاورین خانواده در هر شهر و محلی در دسترس قرار گرفته اند، رسانه های رسمی و غیررسمی به افزایش آگاهی ها و تغییر نگرش ها در خصوص نقشها و روابط قدرت در خانواده انجامیده اند، سازمان های دولتی و تشکل های غیردولتی حامی خانواده ها فعالیتهای خود را گسترش داده اند و.... همه اینها نمایانگر آنند که خانواده دیگر صرفاً موضوع مورد مطالعه توسط متخصصان و پژوهشگران نیست بلکه بیش از آن، موضوع مورد تأمل یکایک آحاد جامعه و اعضاء خانواده هاست. ازدواج و چند و چون آن، فرزندآوری و زمان و تعداد آن، چگونگی ارتباط اعضاء خانواده با یکدیگر و مهارتهای آن، تربیت فرزندان، دخل و خرج خانواده و کنار آمدن با فشارهای اقتصادی، برقراری تعادل و توازن بین کار و خانواده، تأمین شادی و نشاط مورد نیاز اعضاء خانواده و بی شمار آیتم های دیگری که کم یا بیش در اذهان و افکار مردان و زنان ایرانی چرخ می خورند و به دنبال پاسخ های قابل قبول و رضایت بخش می گردند. چنانچه زاویه دید خود را از نگاه درونی و پدیدارشناسانه، خارج و از منظری فراتر و کلان تر به خانواده نگاه کنیم خواهیم دید که مسائل خانواده و عوامل آن به گونه ای دیگر رخ می نمایند. در سطور بالا اشاره شد که تغییرات ساختی و کارکردی خانواده، در فضای خلأ و جدا از تغییرات و دگرگونی نهادهای دیگر اتفاق نمی افتد. در این میان مسأله اصلی این است که در میدان غلبه نهادها و نظام های اقتصادی، سیاسی، تکنولوژیکی و رسانه ای، بر زیست جهان خانواده و چیرگی روابط ابزاری بر روابط انسانی و دوستانه، خانواده چگونه می تواند پاسخ مناسبی به عوامل محیطی داده و موجودیت و یکپارچگی خود را البته همراه با نرمش و انعطاف پذیری لازم حفظ کند. سؤال دیگر و شاید مهمتر از آن اینست که خانواده تاچه اندازه قادر است و چگونه می تواند قدرت خود را تقویت کند تا به جای برخورد منفعلانه با عوامل بیرونی، مواجهه فعال و اثربخش با آنها داشته باشد و در این راه با چه موانعی روبه روست و از سوی دیگر چه ظرفیت های قانونی، سازمانی (دولتی و غیردولتی)، خیریه ای، مردمی و افکار و ارزشهای عمومی برای چنین مواجهه فعال و رو به بهبودی وجود دارد. اما، آیا تاکنون متفکران و پژوهشگران پاسخی به این سؤالات نداده اند و اگر داده اند تا چه اندازه مورد اعتنای مردم و مسئولان قرار گرفته است؟ امروزه علم و تجربه ثابت کرده است که یکی از بهترین و اثربخش ترین روش های حل یا کاهش مسائل اجتماعی، جلب مشارکت و درگیر کردن افراد جامعه هدف در عمل و مراحل مختلف اقداماتی است که جهت کاهش مسائل آنها باید انجام شود. بخش زیادی از مسائل خانواده ها نیز توسط خود آنها قابل حل یا کاهش است. حتی باید گفت بسیاری از عواملی که در نگاه اول از اختیار و کنترل خانواده ها خارج است، می تواند با توان افزایی و قدرت بخشی به آنها به عوامل تحت اختیار بدل گردد. "طرح ملی گفتگوی خانواده" یک طرح اجرایی و مشارکتی است که هدف اصلی آن کاهش مسائل اجتماعی مرتبط با خانواده در ایران از طریق بسترسازی جهت گفتگو، اجماع و اقناع (هم در بیرون خانواده و توسط نخبگان و مدیران و فعالان اجتماعی و هم در درون و بین اعضاء خانواده) است. این طرح با بهره گیری از بینش جامعه شنااسی و با روش آموزش و پژوهش مشارکتی انجام می گیرد و دارای چند مرحله است که متن پیش رو ماحصل اجرای مرحله اول آن در استان یزد است.