کتاب ژئوپلیتیک حوزه خزر و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران نشر دافوس

یکی از موضوعات مطرح در خصوص هر حوزه جغرافیایی، جایگاه و اهمیت آن حوزه در مناسبات منطقه ای و بین المللی از لحاظ سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و غیره است که این اهمیت نیز به دلیل تغییراتی که در مقاطع زمانی مختلف در عوامل مرتبط با حوزه جغرافیایی مورد بحث صورت میگیرد، دگرگون میشود. از اینرو حوزه دریای خزر که ۵۵۸۰ کیلومتر طول و ۱۲۲۵کیلومتر عمق دارد، در مقاطع زمانی مختلف اهمیت ویژه ای داشته است),۲۰۱۴:۴Plotnikov&Aladin). باید اذعان داشت که در سال ۱۵۵۶م. آستاراخان توسط روسها فتح شد و آنها توانستند برای نخستین بار به دریای خزر دسترسی پیدا کنند. در سال ۱۷۱۷م. سفیر روسیه با شاه سلطان حسین دیدار کرد و آزادی تجارت بین دو کشور مورد توافق قرار گرفت و روس ها مجاز شدند در شهرهای ساحلی رشت و شماخی فعالیت کنند.