رابطه هنر و جامعه چیست؟ چگونه ماهیت جامعه بر ماهیت هنر اثر میگذارد؟ چگونه هنر بر روابط اجتماعی تأثیر میگذارد؟ آثار هنری چگونه تولید میشوند؟ هنرمند کیست؟ مخاطبان این هنر چه کسانی هستند؟ معتقدم فردریک معتوق در کتاب جامعه شناسی هنر اسلامی به همه این پرسشها و بیشتر از آنها پاسخ داده است. صاحبان صنایع در پاسخ به آنچه در مبانی اسلام بر آن تصریح شده است و در تلاش برای تطبیق آن مبانی با مسائل زیبایی شناختی افزون بر قوانین صرفا حرفهای قوانینی رفتاری را نیز پذیرفته اند؛ شاید برجسته ترین این قوانین درک عقلی و معنوی درباره دیسن و گروه دینی باشد. نکته ای که برخی منتقدان آن را در اثر هنری مشاهده نمی کنند و موجب میشود دگرگونی معنایی و نیز وجود «دایره بصری واحدی که اسلام هنر و مردم در آن جاری هستند از نظر ایشان پنهان بماند.