کتاب ساز و کار بررسی دوره ای جهانی حقوق بشر سازمان ملل و دومین نشست یو.پی.آر جمهوری اسلامی ایر نشر انتشارات مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه

پس از خاتمه اولین مرحله گروه کاری یو. پی. آر (۲۰۱۱-۲۰۰۸ )، دومین مرحله آن (۲۰۱۶ -۲۰۱۲)، با بر گزاری سیزدهمین نشست گروه کاری یو.پی. آر( می‌۲۰۱۲)، رسما کار خود را آغاز کرد و تا برگزاری بیست و ششمین گروه کاری ( نوامبر ۲۰۱۶)، ادامه خواهد داشت. آغاز مرحله دوم گروه کاری مذکور با برخی از تغییرات شکلی و ماهوی از جمله: افزایش بازه زمانی از چهار سال به چهار سال و نیم جهت بررسی گزارش یو.پی.آر کشور‌های تحت بررسی، افزایش مدت زمان اختصاص یافته جهت برگزاری هر یک از نشست‌های مذکور از سه ساعت به سه ساعت و نیم، کاهش تعداد کشورهای تحت بررسی در هر نشست از شانزده کشور به چهارده کشور، افزایش تعداد سخنرانان و به تبع افزایش تعداد توصیه‌ها و پر رنگ شدن بیش از پیش نقش سمن‌ها در سازوکار مذکور مواجه شد. بر این اساس و طبق جدول زمانی تعیین شده دفاع از دومین گزارش ملی یو. پی. آر جمهوری اسلامی ایران، طی بیستمین نشست گروه کاری در روز جمعه ۹ آبان ماه (۳۱ اکتبر ۲۰۱۴) برگزار شد. در این نشست و در بخش گفتگوهای تعاملی، در مجموع ۱۰۴ هیات سخنرانی کردند که حاصل آن ارائه ۲۹۱ توصیه در زمینه‌های مختلف حقوق بشری به جمهوری اسلامی ایران بود. مرحله دوم یو .پی. آر کشورمان در روز پنجشنبه ۲۸ اسفند ۹۳ (۱۹ مارس ۲۰۱۵) برگزار و نهایتا دومین گزارش یو.پی. آر جمهوری اسلامی ایران پس از پذیرش ۱۸۹ توصیه (۱۳۰ کامل و ۵۹ بخشی) و رد ۱۰۱ توصیه از سوی کشورمان تصویب شد. بدین ترتیب، جمهوری اسلامی ایران توانست طی کمتر از یک دهه برای دومین بار ضمن حضور فعال در شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو و دفاع از گزارش ملی خود، بخشی از دستاوردهای حقوق بشری طی چهار سال گذشته در عرصه‌های مختلف حقوق سیاسی، مدنی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را در یک فضای تعاملی در معرض قضاوت و ارزیابی جهانیان قرار داده و ضمن استماع نظرات، دیدگاه‌ها و از همه مهم‌تر توصیه‌های هیات‌های مختلف، در مسیر بهبود و ارتقاء حقوق بشر خود در سطوح ملی و بین‌المللی گام بردارد. در مجموعه حاضر سعی شده تا نظرات، انتقادات و توصیه‌های کلیه هیات‌ها، فارغ از همسو و غیر از همسو بودن کشورها، عینا و با حفظ امانتداری کامل ضمن ترجمه به زبان فارسی در اختیار خوانندگان قرار گیرد. کتاب پیش روی در قالب چهار بخش جداگانه تدوین و ساماندهی شده است؛ در بخش اول به تاریخچه و معرفی سازو کار بررسی دوره‌ای جهانی حقوق بشر (یو. پی. آر) اشاره و در بخش دوم به جزئیات مربوط به بیستمین نشست گروه کاری یو. پی. آر شورای حقوق بشر و برگزاری نشست بررسی یو. پی. آر جمهوری اسلامی ایران اختصاص یافته است. در بخش سوم بیست و هشتمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و تصویب نهایی گزارش یو.پی.آر جمهوری اسلامی ایران در نشست مذکور مورد بررسی قرار گرفته و پس از نتیجه گیری در بخش چهارم(ضمائم) سعی شده کلیه اسناد مربوطه شامل گزارش ملی جمهوری اسلامی ایران به دومین نشست یو.پی.آر، شامل گزارش ملی، توصیه‌های دریافتی جمهوری اسلامی ایران، پاسخ رسمی جمهوری اسلامی به توصیه‌های دریافتی در بیستمین نشست بررسی گروه کاری یو. پی. آر و همچنین مقایسه تطبیقی توصیه‌ها به همراه مقایسه تطبیقی توصیه‌ها به همراه جدول کامل برگزاری یو. پی. آر، کشورها در مرحله اول و دوم آن به تصویر کشیده شود.