کتاب به حکمت مخروبه نشر انتشارات نگاه

«به حکمت مخروبه» مجموعه شعری به قلم «هرمز علی‌پور» است. این کتاب شامل حدود 130 قطعه شعر در قالب شعر نو است. این اشعار از لحاظ زیبایی شناسی ادبی و محتوای پنهان در هر شعر، از مجموعه‌های تحسین‌شده‌ی شعر معاصر است. اشعار این کتاب، در کنار خوانش روان و دلنشین، از لحاظ معنایی هم پخته و نغزهستند. شعرهای کتاب به حکمت مخروبه بین سال‌های 89 تا 90 سروده شده و انتشارات نگاه در مجموعه‌ی نگاه تازه‌ی شعر در سال 91 آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب به حکمت مخروبه

هرمز علی‌پور از پیشتازان سبک شعر ناب است که «منوچهر آتشی» در دهه‌ی 50 خلق کرده است. با این حال علی پور حتی به این سبک هم اکتفا نکرده و حد و اندازه‌ای برای شعر و کلامش قائل نیست. در واقع همان‌طور که خودش گفته است، دیگر اعتقادی به سبک‌های شعری مانند شعر گفتار، شعر حجم و شعر ناب ندارد. چیزی که در نظر این شاعر اهمیت دارد، ماهیت و ذات شعر است. از دید او شعر باید ناب و بکر باشد و خودش هویت خود را تعیین کند، بدون این که نیازی به افراد رهبر و قالب‌های شعری مشخص داشته باشد. شعر علی پور بازتابی از جهانی پر از اندوه و پریشانی است که در عین حال از نظم و ساختار مشخصی هم برخوردار است. از دید این علی پور شاعر باید این قدرت را داشته باشد تا بتواند واقعیات بیرونی جهان را با درونیات بکر و ناب خود همراه کند. در این مسیر شاعر باید آن‌قدر به زبان آشنا باشد که بتواند از تمام امکانات آن برای خلق جهانی تازه و انتقال مفاهیم استفاده کند.

شعر علی‌پور گاهی آینه‌ی احساسات و عواطف شاعر است، که گاهی در اوج لطافت طبع، سایه‌های سیاه و تیره‌ای هم آن را می‌گیرد. اما هنوز هم زندگی چیزهای زیادی دارد که می‌توان به آن‌ها دلخوش کرد و ادامه داد. شعر علی‌پور نه سیاه و نه سفید است. او واقعیت زندگی را همان‌طوری که هست می‌بیند و از دریچه‌ی نگاه خودش آن را به خواننده‌اش نشان می‌دهد. در واقع این اشعار حدیث نفس شاعری است که مانند دانایی کل در سایه نشسته و نظاره‌گر جریان هستی و جهان است.

علی‌پور عواطف و درونیاتش را چنان توصیف می‌کند که مخاطب به‌خوبی غرق آن می‌شود و حتی لحظاتی به زندگی و تجربیات شخصی خود برمی‌گردد. اشعار در قالب نو سروده شده‌اند و وزن و قافیه‌ی مشخصی ندارند. جملات گاهی کوتاه و گاهی بلند هستند. با این حال، شعرها چندان طولانی سروده نشده‌اند. مخاطب می‌تواند بدون این که ملول و خسته شود، هر شعر را کامل بخواند و به عمق پیام شاعر پی ببرد. شیوه‌ی نگارش کلمات در برخی اشعار این کتاب، بدیع و ساختار شکن است. نویسنده با تسلطی که به زبان و ادبیات فارسی دارد، امکانات این زبان را به خدمت خود درآورده و توانسته اثر خلاقانه و منحصربه‌فرد خلق کند.

تعبیرهای خلاقانه و ترکیبات جدید، ویژگی اصلی این اثر است. علی پور با تمام ذوق ادبی و شاعری خود توانسته مضامینی جدید در شعرهایش خلق کند که حال و هوایی تازه به دنیای شعر و ادبیات مدرن فارسی داده است. اشعار این شاعر از دل برمی‌آید و شاید به همین دلیل باشد که به همان سادگی و صداقت هم به دل می‌نشیند. علی‌پور، کلمات را خلق می‌کند و اثری زنده و با هویت می‌نویسد. به کاربردن کلمات جدید و هم‌نشینی غریب برخی اصطلاحات، فضایی متفاوت و جذاب در کتاب ایجاد کرده است.

با این که شاعر از ذوق هنری و ادبی بالایی برخوردار است، اصراری ندارد شعرش پیچیده و پرتکلف باشد. او از صور خیال و آرایه‌های ادبی تاجایی استفاده می‌کند که به زیبایی کلام و درک بهتر اشعارش کمک کند. ارتباط معنایی و مفهومی میان کلمات و عناصر شعر چیزی است که در این کتاب دیده می‌شود و یکی از اهداف شاعر هم همین معناگرایی است. شخصیت‌ها و عناصر این اشعار امروزی و ملموس هستند و به همین دلیل است که مخاطب به‌راحتی آن‌ها را درک می‌کند و از آن‌ها تاثیر می‌گیرد. شخصیت‌های شعر علی پور، گاهی خود او هستند، گاهی مردم و گاهی هم جامعه. به این ترتیب او توانسته فضایی ایجاد کند که در آن همه به هم مرتبط هستند و برخی واقعیت‌های زندگی و جامعه هم در آن‌ها بیان می‌شود.

درباره هرمز علی‌پور

هرمز علی پور شاعر ایرانی متولد سال 1325 است. او اولین شعرش را در بیست سالگی در نشریه‌ی فردوسی چاپ کرد و اینجا بود که کار جدی این شاعر در دنیای ادبیات ایران آغاز شد. علی پور تا امروز کتاب‌های زیادی منتشر کرده است. «با کودک و کبوتر»، «سپیدی جهان»، «همین دیدن‌ها»، «نرگس فردا»، «اوراق لاژورد»، «علف یونان به لغت عذرا»، «۵۴ به دفتر شطرنجی»، «فاخته هیمالیا» و «گیاه کهکشان» از معروف‌ترین آثار این شاعر  هستند.

نگاه تازه‌ی شعر

«نگاه تازه‌ی شعر» ایده‌ی نویی است که «داریوش معمار» شاعر و منتقد جوان، در انتشارات نگاه آن را آغاز کرد. با آغاز کار این مجموعه‌، نشر نگاه مجالی ایجاد کرد تا شاعران جوان و تازه دست به قلم شده هم بتوانند فرصتی برای نمایش آثار خود داشته باشند. معمار با همکاری گروه متخصصی از میان ویراستاران، منتقدان و شاعران مجموعه‌ی نگاه، از میان تعداد بی‌شمار آثار شاعران، برترین و گزیده‌ترینِ این آثار را انتخاب کردند و به این ترتیب نگاه تازه‌ای در شعر و ادب فارسی ایجاد شد. انتشارات نگاه با این اقدام توانسته نفس تازه‌ای به شعر معاصرفارسی بدمد و به شاعران کمتر شناخته‌شده فرصتی بدهد تا با اعتمادبه‌نفس و قدرت بیشتری در محافل ادبی ظاهر شوند.

در بخشی از کتاب به حکمت مخروبه می‌خوانیم

چرا

پاهایم را در رود که می‌گذارم 
به صورتم آب که می‌پاشم 
در پایاب که دراز می‌کشم 
از او نمی‌پرسم 
از کجا می‌آید به کجا می‌رود 
زندگی خصوصی‌اش 
به خودش ربط دارد

روح

اردیبهشتی‌ست که تنهایی مرا 
ایمن از مزارها و حرف‌های سوخته 
می‌خواهد از بهار خویش 
من که بغض سنگ از من است گاهی 
یا مکث رودخانه که 
از روح رفته شکل می‌گیرد 
با نامه‌های روز به دست 
پیش از گشودن بال‌ها 
نام خود را به سختی بر زبان بیاورم 
گاهی که.