کتاب بایسته های حقوق مسئولیت بین المللی نشر انتشارات مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه

شناخت صحیح قواعد ثانویه و به‌ویژه قواعد ناظر بر مسئولیت بین‌المللی، بی‌تردید در مهارت ‌افزایی دانش‌ پژوهان حقوق بین‌الملل در عمل نقشی بسیار خواهد داشت. برای یک حقوق ‌دان بین‌المللی، در کنار تسلط بر اصول و قواعد اولیۀ حقوق بین ‌الملل، چیره‌ دستی بر قواعد ثانویه از جمله حقوق مسئولیت، شرطی اساسی است. شاید یکی از کاستی ‌های جدی آموزش و پژوهش حقوق بین ‌الملل در ایران آن است که عمدتاً به معرفی قواعد اولیه و شناخت حجمی گسترده از معلومات قواعد اولیه در شاخه ‌های مختلف حقوق بین‌الملل بسنده می‌شود، حال اینکه اطلاع و شناخت از قواعد اولیه بدون تبحر و تخصص کافی در کاربست آن‌ها، حقوق بین‌الملل را تبدیل به دانشی کم‌ فایده یا بی‌ فایده می‌سازد و موجب می‌شود این نظام حقوقی همواره متهم به نداشتن ضمانت اجرا همانند حقوق داخلی باشد. با ترویج و تعمیق قواعد ثانویۀ حقوق بین‌الملل به‌ویژه حقوق مسئولیت در نظام آموزشی ایران می‌توان زوایای پنهان قواعد ثانویه را به‌ صورت عام و اعمال آن‌ها در هر شاخۀ حقوق بین‌الملل به‌ طور خاص نمایان ساخت و حقوق بین‌الملل را از برچسب سیاست‌ زدگی محض دور نگاه داشت.