کتاب مبانی روانی دوپینگ در ورزش نشر انتشارات حتمی

مصرف مواد نیروزا از دیرباز در ورزش و فعالیت‌های بدنی رایج بوده است. رجوع به یافته‌های مطالعات تاریخی بیانگر آن است که چه در بازی‌های المپیک باستان و چه در جنگ‌های قبایل در زمان‌های دور، همواره با بهره‌گیری ورزشکاران و جنگجویان از مواد نیروزا همراه بوده است. اهمیت دریافت پاداش و مزایا از سوی دولت‌مردان حکومت‌های کشورهایی چون ایران، یونان، امپراتوری رم برای رزم جویان و نخبه‌های ورزشی و به دنبال آن انگیزه‌ی افزایش توانایی جسمانی، گواهی بر این ادعا می‌باشد. اما با شروع بازی‌های المپیک و ورزش مدرن در سال ۱۸۹۶، و به دنبال آن توسعه و فراگیر شدن ورزش قهرمانی در ملل مختلف، مصرف مواد افزایش دهنده‌ی عملکرد صورتی جدی‌تر پیدا کرد. از زمان یاد شده تا سال ۱۹۶۰، هیچ‌گونه محدودیتی برای ورزشکاران شرکت کننده در بازی‌های المپیک در مصرف دارو وجود نداشت، تا اینکه اتفاقات ناگوار حاصل از مصرف مواد افزایش دهنده‌ی عملکرد اعم از مرگ چند تن از قهرمانان ورزشی در حین و خارج از رقابت، مقامات مسئول در کمیته بین‌المللی المپیک را برآن داشت تا در واکنش به موارد مذکور قوانینی مبنی بر ممنوعیت یکسری از داروها و روش‌های افزایش دهنده‌ی عملکرد را مصوب نمایند. با تأسیس آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ در سال ۱۹۹۹، همکاری یونسکو با دستگاه مدیریتی ورزش و به دنبال آن تأسیس سازمان‌های ملی و منطقه‌ای مبارزه با دوپینگ و نیز وضع قوانین منحصربه فرد ممنوعیت مصرف دارو در فدراسیون‌های ورزشی بین‌المللی، جنبش مبارزه با دوپینگ ادامه و توسعه یافت. از طرفی مسائل روانی ورزشکاران در مصرف دارو همواره مورد توجه محققین خصوصاً روانشناسان ورزشی بوده است. از دهه‌ی ۱۹۷۰ به بعد، مطالعه‌ی روانشناسی دوپینگ توسط برخی محققین آمریکایی آغاز گشت تا جایی که در دهه‌ی ۲۰۰۰ از سوی آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ بودجه‌های کلان به آن اختصاص یافت. کتاب حاضر در صدد آن است که با ارائه‌ی یافته‌های علمی در حوزه‌ی روانشناسی دوپینگ، ورزشکاران آماتور وحرفه‌ای را مورد بحث و بررسی قرار دهد. امروز اعتقاد تلاشگران دانشگاهی و علمی بر آن است که برنامه‌ریزی استراتژیک در حوزه‌ی مدیریت پیشگیری از دوپینگ با شکست مواجه خواهد شد، مگر آن‌که مسائل روان‌ شناختی ورزشکاران در مصرف مواد ممنوعه دوپینگ مورد مطالعه عمیق قرار گیرد. لذا تحقیقات اخیر توسط مؤلفین حاضر در راستای تحقق اهداف پیشگیرانه بوده و مروری بر یافته‌های ده‌ها اثر علمی و نتایج حاصل از آن‌ها در جای جای مطالب فصول مختلف کتاب گنجانده شده است. مخاطبان عزیز کتاب حاضر (ورزشکاران، مربیان و مقامات ورزشی) لازم است توجه داشته باشند که فصول ۱ و ۲ کتاب با مروری بر مفاهیم و تاریخچه‌ی دوپینگ در بازی‌های المپیک در صدد آشکار سازی روند و سیاست‌های پنهان در جنبش مبارزه با دوپینگ جهت درگیر ساختن اذهان به منظور مطالعه‌ی اثربخش‌تر فصول بعدی می‌باشد. فصول ۳، ۴ و ۵ کتاب نیز متغیر‌های پیشگو در مطالعه رفتار دوپینگ را مورد بحث و بررسی قرار داده است. در فصول یاد شده ورزشکار، مربی و مدیر ورزشی مخاطب مطالب بوده و توجه به یافته‌های علمی نگارش شده در پیشبرد اهداف سازمان‌های درگیر در جنبش مبارزه با دوپینگ و نیز مربیان و ورزشکاران آن‌ها حائز اهمیت خواهد بود. فصل ۶ کتاب تحت عنوان مدیریت پیشگیری از دوپینگ به جمع بندی مطالب فصول قبلی با تاکید بر اهمیت نقش مربی در مصرف داروهای ممنوعه پرداخته است. کتاب حاضر حاصل زحمات چندین ساله و تحقیقات میدانی مؤلفین بوده که با هدف خدمت به ورزش کشور و توسعه‌ی ورزش پاک صورت پذیرفته است. امید آن که مطالب گردآوری شده مورد توجه جامعه ورزش کشور قرار گیرد و در کمک به کاهش آمار مصرف دارو توسط ورزشکاران حرفه‌ای و آماتور مثمرثمر واقع گردد.