درباره تاثیر شیوع بیماری های همه گیر بر تعهد دولت ها به اجرای معاهدات بین المللی
کووید-۱۹ طی چند ماه اخیر جهان را با چالشی جدی مواجه ساخته است و بسیاری از سیاستمداران از جمله دبیر کل سازمان ملل متحد، آن را بسیار بزرگتر و تأثیرگذارتر از جنگ جهانی دوم ارزیابی میکند. ابهامات زیادی در خصوص زمان آغاز و شیوع این ویروس مطرح شده است. برخی آغاز آن را از هشتم دسامبر ۲۰۱۹ دانسته و به همین دلیل به کووید ۱۹ شهرت یافته است و برخی زودتر از این تاریخ برآورد کردهاند. لکن عمدتاً اعتقاد بر شیوع آن در سال ۲۰۱۹ داشته و منشأ آن را کشور چین میدانند. بههرحال با ظهور این ویروس میزان شیوع آن به سرعت و با شدت به سایر کشورهای جهان از جمله به کشورهای توسعهیافته همچون ایالاتمتحده، انگلستان، آلمان، فرانسه، ایتالیا و یا کشورهای در حال توسعهای نظیر کره جنوبی، هند، ایران و... گسترشیافته است، به نظر میرسد همین رخداد به تنهایی بتواند در رابطه کشورها با همدیگر و نیز در رابطه با اعضای اتحادیههایی نظیر اتحادیه اروپا تأثیرگذار باشد و مرزها و روابط ملی و بینالمللی را تحت تأثیر خود قرار دهد. بدیهی است با وجود این گستره عظیم، تبعات و پیامدهای ظهور این پدیده بر معاهدات بینالمللی نیز بی تأثیر نخواهد بود. معاهدات بینالمللی از مهمترین عناصر ایجاد ارتباط میان نظامهای حقوقی مختلف به شمار میروند.معاهدات بینالمللی در واقع توافق منعقده کتبی میان اشخاص یا تابعان حقوق بینالملل میباشد که طبق مقررات حقوق بینالملل تنظیم شده و این مقررات بر آن توافق، حاکم میباشد و آثار حقوقی مشخصی را به بار میآورد.
کووید ۱۹ به عنوان پدیدهای بیسابقه و ناخواسته طی ماههای اخیر با مواجه شده است. پدیدهای که پیامدهای آن نه تنها آحاد جامعه و روابط میان آنها را تحت تأثیر قرارداده است، بلکه در حوزهای گسترده، کشورهای جهان و تعاملات میان آنها را نیز متأثر ساخته است. شیوع گسترش ویروس کرونا پیامدهای بیسابقهای به دنبال داشته است که بر سیاستهای مختلف و در سطوح مختلف از جمله عملکرد و مسئولیت و تعهدات دولت در سطح ملی و بینالمللی، تعهدات سازمانها و نهادهای بینالمللی و همچنین شهروندان در عرصههای مختلف اجتماعی، سیاسی، حقوقی و اقتصادی تأثیرگذار بوده است.
بخش عمده این پیامدهای ناگوار با وجود گذشت چندین ماه همچنان ناشناخته و غیر قابل پیش بینی است و حجم گستردهای از سؤالات بدون پاسخ را در اذهان شهروندان ایجاد کرده است. همچون این که ماهیت این ویروس چیست؟ زمینههای شکلگیری آن چه بوده و چگونه ایجاد شده است؟ چگونه میتوان مانع گسترش آن شد و چه تمهیداتی برای از بین بردن آن میتوان اتخاذ کرد؟ گسترش بیماریهای همهگیر در سطح جهان قطعا تبعات مثبت و عمدتا منفی به دنبال دارد. از نظر تعداد کشتهها بیماریهای همهگیر قابل مقایسه با جنگهای بزرگ میباشد. با توجه به آنچه اشاره شد میتوان دریافت که کرونا ویروس جدید، کووید ۱۹ امروزه به یکی از دشوارترین آزمونهای بشری در تاریخ مدرن دنیا تبدیل شده است. گزارشات تائید شده بیانگر این است که اپیدمی کرونا ویروس – کووید ۱۹ در حال گسترش است، این ویروس با تحتالشعاع قراردادن سیستمهای بهداشتی، قربانیان بیشتری میگیرد، پایههای اقتصاد جهانی را متزلزل کرده و باعث ایجاد تحولات ژئوپلیتیکی پایدار شده است. در سراسر جان تلاشهای سخت گیرانهای در حال انجام است تا آنچه را که به یک اپیدمی عمیقا مخرب تدیل شده است مهار کنند.