فن بیان به معنی راه و روش و تکنیک است و فن بیان را میتوان مجموعهای از تکنیکها و روشهایی بر شمرد که با فراگیری و بکارگیری آنها میتوان به بیانی مناسب و موثر دست یافت. از آنجا که ما انسانها موجوداتی اجتماعی و ارتباطی هستم، بیان مناسب لازمه ارتباط انسانی به شمار میرود. بیان خوب و موثر ابزاری برای پیشبرد اهداف در زندگی خانوادگی و حرفهای می باشد. مهارتی که مجهز شدن به آن لازمه ارتباطات موثر به شمار میآید و این امر بستگی به این دارد که تا چه اندازه از هنر سخن گفتن برخوردار باشیم و فن بیان خود را پرورش دهیم.
برخی از افراد وقتی دچار استرس می شوند، زنجیرهای از واکنشهای فیزیولوژیک در آنها ایجاد میشود. برای مثال صدای آنها میلرزد، پیشانیشان عرق میکند. رنگ صورتشان برافروخته میشود و این واکنشهای فیزیولوژیک، تغییر سرعت صحبت کردن است. سخنوری که تند و با عجله صحبت میکند، استرس و یا بی مهارتی خود را نشان میدهد. تند و با عجله صحبت کردن، دو ایراد اساسی دارد. یکی آنکه شنوندگان، به استرس سخنران پی میبرند و دیگر آنکه این استرس به شنوندگان نیز منتقل میشود و قدرت برداشت، آنها را کاهش میدهد. همچنین باید در نظر گرفت که برخی از افراد توانایی تحلیل خیلی سریع را ندارند. این بدان معنی است که سریع صحبت کردن درک مطلب توسط آنها را کاهش میدهد.
صحبت کردن در واقع اولین و البته مهمترین گام در برقراری ارتباط است در نتیجه این آموزش فن بیان اصولی است که کمک میکند ما بتوانیم به خوبی منظور و خواستههایمان را منتقل کرده، روابط بهتر و موثرتری داشته باشیم و به درستی با دیگران ارتباط برقرار کنیم.
در زندگی روزانه و در برقراری ارتباط با دیگران اولین نگرش و برداشت از انسان مربوط به سخن گفتن و نحوه گفتار است و محتوای صحبت و حرفها شخصیت و نگرش انسان را مشخص میکند. یکی از مهمترین دلایل محبوبیت و موفقیت افراد اجتماعی موفق و آنهایی که به نحو تحسینبرانگیزی ارتباط برقرار میکنند، شیوه صحبت کردن و فن بیانشان است. استفاده از کلمات مناسب، تن صدا، لحن و توجه به کلماتی که بر زبان میآورند. مجهز بودن به فن بیان خوب و بکارگیری درست این مهارت مهم ما را قادر می سازد نظرات خود را براحتی بیان کرده و از حق خود دفاع نماییم نه این که شخصی باشیم که بدون چون و چرا به سادگی هر سخن و عقیدهای را بپذیریم و تحت تاثیر دیگران باشیم. فن بیان موثر بر نحوه استدلال کردن و تفکر انتقادی ما تاثیر بسزایی گذاشته و از این طریق راحتتر میتوانیم نظرات مخالف خود را بیان کرده و دیگران را متقاعد کنیم که به حرف و عقیده ما احترام بگذارند. با مجهز شدن به فن بیان میتوانیم افکار و عقاید خود را با بیانی واضح و روشن با دیگران به اشتراک گذاشته و از آنها دفاع کنیم و در صورت لزوم افراد را با خود همراه کنیم. در حقیقت فن بیان خوب مانند جرقهای است که ما را به حرکت وادار کرده و میتواند سکوی پرتاب ما باشد.
فن بیان خوب یعنی خوب صحبت کنیم و صدایمان را موثرتر به گوش دیگران برسانیم، توانایی شنیدن و گوش دادن صدای دیگران را بدست آوریم که نتیجه آن انتقال درست پیام به دیگران بوده و همچنین توانایی دریافت پاسخ مناسب از جانب آنان. فن بیان خوب مهارتی لازم و ضروری بوده که کاربرد آن نه فقط محدود به تعاملات اجتماعی و کسب موفقیتهای حرفهای و کاری بوده بلکه مهمترین و اصلی ترین کارکرد آن در خانواده است. اینکه ما یاد بگیریم در ابتدا با خود و پدر و مادر و یا فرزندان و خانواده خود درست حرف بزنیم و منظورمان را به درستی بیان کنیم اصول شکل گیری هر گونه ارتباطی به شمار میرود.