کتاب آنفلوانزای 1918 در آمریکا و ایران نشر هامون نو

کتاب آنفلونزای ۱۹۱۸ در آمریکا و ایران نوشته مارگارت همفریز و امیرارسلان افخمی و با ترجمه سیده فاطمه یاحسینی توسط انتشارات هامون نو منتشر شد. سیده فاطمه یاحسینی؛ مترجم کتاب در بخشی از مقدمه خود بر روی کتاب اینچنین نوشته است: “به ‌دنبال همه‌ گیری (پاندمی) کرونا در جهان به‌سال ۲۰۱۹م. توجه بسیاری از محافل جهانی به ‌بیماری ‌های همه‌ گیر در گذشته و تاریخ جلب شد. در همین راستا، بسیاری از مراکز تحقیقاتی، مجلات، نشریات و سایت‌های اینترنتی شروع به ‌تولید انبوه مطالبی در این زمینه کردند. از بیماری‌های هولناک در قرون وسطی تا عصر مدرن. بیماری‌های واگیردار جهانی و منطقه ‌ای در کانون توجه جهانی قرار گرفت و براساس نیاز روز، نقبی به ‌گذشته نیز زده شد. قبل از شیوع جهانی کرونا، مهلک‌ ترین مرض قرن که بشر و جهان دچارش شده بود، آنفلوانزای اسپانیایی بود که به ‌مدت دو سال و در فاصلۀ ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ میلادی، میلیون‌ها انسان را به ‌کام مرگ کشاند و نابود کرد. مورخان آمارهای متعدد و متنوعی از میزان تلفات این بیماری کُشنده بین‌ المللی ذکر کرده ‌اند؛ از بیست تا پنجاه میلیون انسان. عجیب این است که درباره این همه‌ گیری جهانی چنان که شاید و باید مطالعاتی انجام نشده است. حتی تا ده ‌ها سال مدخل و موضوع آنفلوانزای اسپانیایی در منابع تاریخی، دایره المعارف‌ ها و تکست‌ های پزشکی وارد نیز نشده بود! در ایران نیز آنفلوانزا توجه مورخان را برنینگیخت و به ‌جز یک مقاله درباب شیوع این بیماری در فارس و شیراز، هیچ مطالعه مستقل و مستندی انجام نشد. تا همین امروز نیز این خلاء مطالعات تاریخی در این باب وجود دارد که امیدوارم توسط محققان ایرانی و مترجمان جبران و پُر شود. فکر کنم اواخر آبان ماه ۱۳۹۹ بود که پدرم آقای سیدقاسم یاحسینی از طریق فضای مجازی سه مقاله درباره تاریخ شیوع آنفلوانزای اسپانیایی در اواخر جنگ بین‌ الملل اول (بهار ۱۹۱۸م.) برایم فرستاد تا یکی از آن‌ها را انتخاب کرده و از انگلیسی به فارسی برایشان ترجمه کنم. پس از مشورت پدرم با استاد کاوه بیات تصمیم گرفته شد مقالۀ خانم مارگارت همفریز (Margaret Humphreys): با عنوان «آنفلوانزای ۱۹۱۸؛ دیدگاهی تکمیلی در زمینه‌ی تاریخی»،The influenza of ۱۹۱۸, Evolutionary) perspectives in a historical context) را به فارسی ترجمه کنم.” مترجم در بخشی دیگر از مقدمه خود بر کتاب اینچنین نوشته است: ” پس از ترجمه مقالۀ خانم مارگارت همفریز، آقای سیدقاسم یاحسینی توجه مرا به‌ مقاله‌ ای به زبان انگلیسی از دکتر امیرارسلان افخمی جلب کرد. این مقاله در سال ۲۰۱۹م./ ۱۳۹۸ش. در شمار انتشارات جان هاپکینز چاپ و منتشر شده است. ظاهراً این نخستین مقاله درباره چنین موضوعی به ‌زبان انگلیسی و البته دیگر زبان‌ها به ‌شمار می ‌رود. دکتر افخمی در این مقاله با تکیه عمده و اصلی بر منابع و خصوصاً گزارش-های نظامی و سیاسی مقامات انگلیسی در خلال جنگ جهانی اول، کوشیده تا ضمن روشن کردن چگونگی ورود مرض آنفلوانزای اسپانیایی به ‌مناطق مختلف ایران، داده ‌های خام منابع انگلیسی را گردآوری و تجزیه و تحلیل کند. مقاله ایشان پس از انتشار، مورد توجه قرار گرفت و حتی بخش فارسی بنگاه سخن پراکنی B.B.C. مطالبی در این باره نوشت و آقای خشایار جنیدی مصاحبه‌ای با وی انجام داد. جای ترجمه این مقاله ارزشمند و مستند به زبان فارسی خالی بود. “