دیپلماسی واکسن
با مقدمه مصطفی قانعی

نشر کتاب معمولاً نشان‌دهنده وضعیت علمی، فرهنگی و اجتماعی در مقاطع تاریخی مختلف می‌باشد؛ حتی در دوره ای که خواندن کتاب به حداقل میزان خود رسیده، این رسالت اجتماعی همچنان وجود دارد و منطبق با نیازها و شیوه‌های مورد پسند جامعه می‌بایستی ادامه یابد؛ شیوه‌هایی چون خلاصه‌نگاری که امکان همراه داشتن کتاب را در روزگار پر ازدحام امروزی فراهم می‌آورد. بر حسب اتفاق در این کتاب، ناشر و مولف به‌طور حقیقی و حقوقی تلفیق شده‌اند لذا در مقدمه ناشر نیز اشاراتی به تناقض‌های موجود در بحث واکسن گردیده‌است. کتاب دیپلماسی واکسن جمع اضداد است به نحوی که نهادهای خیریه، بنگاه‌های اقتصادی، فناوران، کشورهای استعمارگر، بازاریابان و خریداران در کنار هم جمع شده‌اند. سازمان‌های بزرگ و خیریه به منظور معافیت‌های مالیاتی، به تامین واکسن و نه انتقال فناوری تولید آن مشغول به‌کار هستند. قیمت‌گذاری جهانی بر اساس مناقصه و خرید واکسن‌هایی با قیمت کمتر و از سوی دیگر تحمیل هزینه‌های بالای کیفیت برای اخذ تائیدیه‌های جهانی تولید واکسن به کشورهای تولید‌کننده پیش می‌رود؛ امری که انحصار تولید را در اختیار غول‌های داروسازی قرار داده تا قانون اقلیت‌های حیاتی یا همان ۸۰/۲۰ را از طریق دارو و واکسن و درآمد هر یک سر‌به‌سر نماید. نقدی که بر نظام قیمت‌گذاری جهانی بر واکسن توسط مناقصات یونیسف و استانداردهای کیفی سخت‌گیرانه توسط سازمان جهانی بهداشت به‌طور سالانه وارد است و یکی از عوامل عدم شکوفایی صنعت و فناوری واکسن گردیده است. به‌نظر می‌رسد که نقش‌آفرینی در این اکوسیستم متناقض نیازمند تجمیع واحدهای سیاست‌گذار، تولیدی و تحقیق و توسعه در یک نهاد علمی یا مدیریتی پایدار و غیر سیاسی برای واکسن در کشور باشد.