کتاب اصول تفسیر و تأویل نشر دانشگاه امام صادق (ع)

قرآن کریم مهم‌ترین منبع شناخت و دستیابی به فرهنگ اسلامی و شکل دهنده منظومه فکری مسلمانان است. از دوران نزول این کتاب در زمان زندگی پیامبر تا کنون توجه و اهتمام مسلمانان به قرآن که معجزه جاودانه رسول گرامی اسلام(ص) است، موجب گردیده پُر دامنه‌ترین تحقیقات و پژوهش‌ها در قالب تفسیر و توضیح و شرح و بیان این کتاب به رشته تحریر در آید. گرایش‌های تفسیری گوناگون و سطوح گوناگون تفسیر با عیارسنجی متفاوتی که برای هر یک وجود دارد، مهم‌ترین منابع شناخت و درک مفاهیم قرآن را فراهم ساخته است. در این راستا ترسیم ضوابط و چارچوب‌های تفسیر و یا تأویل قرآن که گامی فراتر از ظاهر آیات است، مورد مناقشه و تضارب آراء مفسّران و اندیشمندان مسلمان قرار گرفته، به گونه‌ای که گاهی یکدیگر را به خروج از راه مستقیم فهم قرآن و فرو غلطیدن در برداشت‌های نامعتبر و تفسیر به رأی نموده‌اند. به همین منظور مفسّران کوشیده‌اند تا معیار‌هایی را که بر اساس آن به تفسیر آیات می‌پردازند برای بهره‌گیران از آثار خود تعریف نمایند و البته میزان موفقیت آنان در این زمینه متفاوت است. از جمله مفسّران متأخر که دارای نوآوری در تفسیر قرآن به شمار می‌آیند علامه طباطبایی نگارنده تفسیر گران‌سنگ المیزان می‌باشند که روش کار خود را بر اساس تفسیر قرآن به قرآن قرار داده و تا حد زیادی در تحقّق این هدف موفق بوده‌اند. بررسی نقاط قوت و نوآوری‌های ایشان در این زمینه و مقایسه آن با شیوه‌های دیگر مفسّران از موضوعات مهم پژوهش‌های قرآنی و تفسیری محسوب می‌شود. بر همین اساس محقّق و پژوهشگر و دانشمند ارجمند معاصر حضرت آیت الله سید کمال حیدری که در عرصه‌های گوناگون علوم و معارف اسلامی دارای آثار پُر فایده‌ای می‌باشند در اثر پیش رو به تبیین اصول تفسیر و تأویل پرداخته و به مقایسه روش علامه طباطبایی در مقایسه با روش تنی چند از مفسّران برجسته همت ورزیده‌اند. این اثر به جهت نقاط مهم در روش‌شناسی تفسیری و نیز برطرف ساختن برداشت‌های نامعتبر از تأویل می‌تواند برای پژوهشگران قرآنی و همه علاقه‌مندان به مباحث فرهنگ اسلامی سودمند باشد. و از آنجا که به نظر می‌رسید برای خوانندگان فارسی زبان نیز قابل استفاده باشد کار برگردان آن به این زبان را آقای مهدی گل بخش منشادی عهده‌دار شدند و اینک پس از بازنگری و اصلاحات اندکی تقدیم به علاقه‌مندان و دانش‌پژوهان می‌شود. امید است مورد استفاده خوانندگان قرار گرفته و به گسترش هر چه بیشتر فرهنگ اسلامی بینجامد.