کتاب بازاریابی ویروسی و شبکه های اجتماعی نشر نوآوران سینا

منشأ اصطلاح بازاریابی ویروسی در مقاله‌ای که از Hotmail به یوروتسون و دراپر (۱۹۹۷) نسبت داده می‌شود. نویسندگان از اصطلاح بازاریابی ویروسی برای توصیف سرویس پست الکترونیک رایگان که Hotmail ارائه می‌داد استفاده می‌کردند. در همان زمان Hotmail، که ارائه‌دهنده‌ی یک سرویس پست الکترونیکی رایگان است، یک URL قابل کلیک را در هر پیامی که توسط کاربران ارسال می‌شد، ضمیمه می‌کرد که مزیت خدمات رایگان خود را برجسته کند. به‌این‌ترتیب، کاربران به یک ابزار ارتباطی تبدیل شدند که از طریق آن مصرف کنندگانِ دیگر از خدمات آن آگاه شدند و فوراً به‌طور رایگان به آن دسترسی پیدا کردند. با بهره‌گیری از این راهکار بازاریابی، Hotmail در ۱۸ ماه ۱۲ میلیون نفر مصرف‌کننده پیدا کرد (دوبل و همکاران، ۲۰۰۵). همچنین پروفسور رایپورت از دانشگاه هاروارد به این اصطلاح در سال ۱۹۹۶ اشاره ‌کرده است و در تحقیقی در سال ۱۹۸۹ در مقاله‌ای در مجله‌ی «کاربرهای کامپیوترهای شخصی» درباره مکینتاش این اصطلاح ذکر شده است (کیربی و مارسدن ۲۰۰۶؛ شوکلا ۲۰۱۰). از آن زمان به بعد، بسیاری از شرکت‌ها موفق به استفاده از کمپین‌های ویروسی برای معرفی پیام‌های خود شده‌اند که از این دست می‌توان به تبلیغات ویروسی شرکت‌های Old Spice و Budweiser تا رقص نورهای سازمان‌دهی شده‌ی تبلیغاتی توسط T-Mobile در ایستگاه‌های قطار مشهور شهرهای اروپایی و آمریکایی اشاره کرد. در حال حاضر حدود ۵.۳ تریلیون تبلیغ نمایشی در هرروز به‌طور آنلاین پخش می‌شود، ۴۰۰ میلیون توییت به‌طور روزانه ارسال می‌شود، هرروز ۱۴۴۰۰۰ ساعت ویدیو در یوتیوب بارگذاری می‌شود و ۴.۷۵ میلیارد پست به‌طور روزانه در فیس‌بوک به اشتراک گذاشته می‌شود (لیبرت و تینسکی ۲۰۱۳). یوروتسون و دراپر از بازاریابی ویروسی به‌عنوان حرف‌های رایج میان مردم از طریق اینترنت یاد می‌کنند که با بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی تغییر و بهبود یافته است. نویسندگان، بازاریابی ویروسی را حرف‌های رایجی می‌دانند که با پدیدار شدن شبکه‌های اجتماعی فراگیر شده است. بازاریابی ویروسی شامل راهکارهای بازاریابی‌ای است که از رسانه‌های الکترونیکی در جهت دریافت تأییدیه‌هایی بهره می‌گیرند که به حرف‌های رایج منتقل‌شده از یک مصرف‌کننده به مصرف‌کننده‌ی دیگر، رجوع می‌کنند و هدف آن‌ها انتقال اطلاعات بازاریابی مطلوبی است که به‌طور آنلاین در دسترس قرار می‌گیرند (دوبل و همکاران ۲۰۰۵). نکته‌ی کلیدی، استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای انتقال اطلاعات تجاری و ایجاد پهنای باند وسیع برای هر پیام بازاریابی است، که منجر به افزایش چشمگیرِ پراکندگی پیام می‌شود. ولکر معتقد است که منظور از ارتباطات ویروسی «راهکاری است که امکان انتقال آسان و پرشتاب پیام‌ها را با هزینه‌ی کمتر، از طریق ایجاد محیطی برای خود تکثیری، نشردهی رو به رشد و تأثیر بیشتر، فراهم می‌کند» (ولکر ۲۰۰۲). بازاریابی ویروسی «یک راهکار بازاریابی است که مصرف کنندگان را تشویق می‌کند تا با انتقال پیام‌های خود به دیگران، امکان پراکندگی پیام‌ها را افزایش دهند» (پلامر و همکاران، ۲۰۰۷)، و یا «فعالیت تجاری است که از شبکه‌های ارتباطی مصرف کنندگان برای ترویج و توزیع محصولات بهره می‌گیرد» (هلم ۲۰۰۰) که تماماً از طریق استفاده از اینترنت و به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی رخ می‌دهد.