ورود به دنیای نمایش نو به مثابهی ورود به یک موزهی اسرارآمیز است. هر قدمی که پیش میگذاریم و هر کجا که سر میچرخانیم، نشانههایی وجود دارند که ما را مبهوت و مسحور خود کنند؛ نشانههایی به غایت پیچیده که درک بسیاری از آنها برای خود مردم ژاپن نیز دشوار است چه برسد به اغیار. اما کشش و جذابیت نمایش نو، ژاپنی و غیرژاپنی نمیشناسد و هوش و حواس از هر بینندهای میرباید. راز این جادو شاید در آن باشد که نمایش نو هنوز آغشته به آیین است و در لحظه لحظهی آن تصویری گمشده و نوایی از یاد رفته دوباره بازآفرینی میشود. بنابراین مخاطب هنگام تماشای نو بر صندلی ناخودآگاه تکیه میزند و گویی به همین خاطر است که ژاپنیها بهترین حالت تماشای نمایش نو را در حالت خواب و بیداری و با چشمانی نیمهباز میدانند.
نمایش نو در اواخر قرن چهاردهم و اوایل قرن پانزدهم میلادی، وقتی خاندان نظامی آشیکاگا در مسند قدرت بود، توسط یک پدر و پسر به نام کانآمی کیوتسوگو و زآمی موتوکیو شکل گرفت و به حد اعلای خود رسید. این نمایش با گذشت نزدیک شش قرن بهعنوان یکی از دقیقترین نمایشهای زندهی جهان، همچنان به حیات خود ادامه میدهد. دربارهی ریشههای نمایش نو، گمانههای متفاوتی وجود دارد و آنچه مسلم است اینکه بیشتر محققان نه یک که چندین و چند فرم نمایشی و آیین را بهعنوان منابع تأثیرگذار در شکلگیری نمایش نو برشمردهاند. از رقصهای اساطیری خدایان بهخصوص الههی سپیدهدم، اما نو اوزومه تا نمایشهایی چون ساروگاکو و کوسه مای و... هر کدام سهمی در ساختن نو داشتهاند. بسیاری فضای موجود در نمایش نو را برآمده از آیینهای بودایی بهخصوص آیین ذن بودیسم میدانند و برخی بر نقش آیین شینتو در شکلگیری نمایش نو تأکید دارند. باری به دلیل فراوانی فرمها و آیینهایی که در نمایش نو درهمآمیختهاند، مطالعهی نمایش نو شبیه به مطالعهی کل فرهنگ ژاپن دانسته شده است و آن را به آیینهای توصیف کردهاند که بازتاب جوهرهی هنر ژاپنی در آن دیده میشود.
نمایش نو دارای یک نقش اصلی به نام شیته است که بیشتر در هیئت یک موجود ماورایی یا یک روح روی صحنه ظاهر میشود. واکی نقش مقابل شیته است و به واسطهی او تماشاگران وارد ماجرای نمایش میشوند. در مجموع یک نمایش نو بر مبنای مواجههی واکی ـ معمولاً یک راهب در حال سفر ـ با شیته ـ معمولاً یک روح سرگردان و رنجور ـ شکل میگیرد. از این منظر میتوان نمایش نو را یک ملاقات آیینی نامید. جزئیات این ملاقات را در کتابی که پیش رو دارید، خواهید خواند.
موتسو تاکاهاشی در این کتاب علاوه بر نگارش چند مقالهی کاربردی، سی نمایش مشهور نو را برگزیده و با توضیح پیرنگ این نمایشها، فرصت مغتنمی را برای آشنایی با نمایش نو فراهم کرده است. از این لحاظ این کتاب میتواند راهنمایی برای ورود به دنیای پیچیدهی نو باشد و درهای پنهان این هزارتو را در نظر علاقهمندان نمایان کند.
دونستن درمورد این نوع تئاتر برای من جذاب بود و بسیار لذت بردم.
البته ممکنه همه از این کتاب خوششون نیاد برای همین پیشنهاد میکنم قبل از خوندنش حتما تحقیق کنید.