کتاب دایره ی گچی قفقازی نشر نوین کتاب - نسخه صوتی

سالار وفایی

۱۴۰۴-۰۴-۰۴

3

نمایشنامه سه داستان درهم‌تنیده دارد. در پرده‌ی اول، اعضای دو کالخوز در مورد نحوه‌ی استفاده از دره، که آن را زیر کشت ببرند یا چراگاه‌اش کنند، به اختلاف می‌خورند: « - اون دره از روز اولش هم مال ما بوده. + «از روز اول» یعنی چی؟ هیچ چیز از روز اول مال هیشکی نبوده. - مطابق قانون این دره مال ماست. + قوانین باید در هر موردی امتحان بشن تا معلوم بشه هنوز هم درستن یا نه.» آنان در پایان تأکید می‌کنند بر این که «زادگاه خلق شوروی، زادگاه دانش نیز باید باشد!» در نتیجه با تن دادن به دانش متخصصین، آن‌چه را که به مصلحت خلق است، برمی‌گزینند؛ حتی اگر چنین تصمیمی با حاکمیت قانون و عرف در تضاد بوده باشد. آنان پس از آن‌که به نحو دموکراتیک این اختلاف را حل می‌کنند، به تماشای نمایشی از داستان زنی خدمتکار، به نام «گروشه» می‌نشینند. این نمایش در حقیقت بسط همان ایده‌ای است که در پرده‌ی نخست گفته شد. در طول این داستان، شاهد فداکاری و محبت‌های گروشه به کودکی اشراف‌زاده هستیم که در گیر و دار شورش، به دست او افتاده است. پس از آن‌که مادر خونی طفل، دعوای بازپس‌گیری فرزندش را در دادگاه طرح می‌کند، داستان سوم آغاز می‌شود؛ داستان قاضی شدن مردی نامتعارف به اسم «آزداک»، که هرچند رفتاری مناسب قضات ندارد، با این حال مطابق عقل سلیم، و نه قانون حکم می‌کند. آزداک به عقل سلیم خود بیش از قوانین از پیش نوشته‌شده و صلب تکیه دارد و به‌جای استناد به مواد قانونی، آن‌چه را منصفانه است در دعاوی به کار می‌گیرد؛ از آن جمله است آزمون «دایره‌ی گچی قفقازی». در نتیجه‌ی کاربست همین آزمون است که سرپرستی کودک به گروشه می‌رسد؛ چراکه در عمل او نشان داده که بیش از مادر خونی، که قانوناً بایستی سرپرست کودک باشد، نگران مصلحت طفل است. نتیجه‌ای کمونیستی که هنرمند متعهد، برتولت برشت در پایان این نمایشنامه صراحتاً بیان می‌کند، این‌گونه آمده است: «هر آن‌چه هست، باید از آن کسی باشد که مناسب آن است. پس، کودکان به مادرانی رسند که مادری دانند. تا کودکان نیکو پرورش شوند، عرابه‌ها را به رانندگان خوب بسپرند تا نیکویشان برانند و دره‌ها را به آنان که آبیاریشان کنند تا بار نیکو بیاورند.» این کتاب، صراحتاً به لزوم در هم کوبیدن نهادهایی اشاره دارد که در ظلم به جامعه دست دارند؛ چه حقوق قانونی، از جمله حق مالکیت باشد و چه قضاوت برمبنای آن حقوق. برای ساختن جهانی نو، باید رفتاری نو در پیش گرفت. در کنار نتیجه‌گیری کتاب که همسو با عقاید مارکسیستی برشت است، نباید فراموش کرد که تکیه‌ی بیش از حد و بدون نظارت به حاکمیت اهل فن و دانش نیز می‌تواند به استبداد بیانجامد، که باید از آن بر حذر ماند. گویش گویندگان حرفه‌ای و در حد عالی بود.

درود🌹متن نمایشنامه رو بسیار دوست داشتم.اما بعضی جاها اجرا رو دوست نداشتم.مکث های بی جا، مقطع خوانی و آکسان های بی جا و.... که به نظر میومد گوینده فقط داره می خونه که متن رو از سر باز کنه و رفع تکلیف کنه تو ذوقم زد. در صفحه 116 نمایشنامه(5)،آزداک:... تِرِکمون؟terekmoon.... رو گوینده خوند :tarkemoon... در کل انتظار دارم هنرمندی که متنی بهش محول میشه تحت هر عنوانی، اندکی بیشتر ظرافت و دقت و حساسیت به خرج بده.البته برخی قسمت ها هم خوب اجرا شده بود و دوست داشتم. سپاس🌹

ممنون از برتولت برشت بخاطر خلق این اثر زیبا و ذهنیتِ انسانیِ مثبت و واقع گرایانه خودش . اجرای همه راویان عالی با احساس وهنرمندانه بود . توصیه میکنم کتاب را در آرامشِ کامل مثلِ شرایطِ حضور در سالن تاتر گوش کنید تا لذت ببرید .

فاطمه یوسف زاده

۱۴۰۴-۰۳-۲۸

5

بهترین نمایشنامه ایه که تا الان خوندم فضا سازی و شخصیت پردازی ها دقیقن، طنز به جایی داره توصیه میکنم نسخه صوتی شو گوش بدین واقعا عالیه

عالی... یادآور کننده ی مفاهیمِ زیادی است..