0
امکان مطالعه در اپلیکیشن فیدیبو
دانلود
کتاب دجله نشر انتشارات موسسه فرهنگی هنری کتاب مرجع

کتاب دجله نشر انتشارات موسسه فرهنگی هنری کتاب مرجع

دانشنامه جهان اسلام

کتاب متنی
فیدی‌پلاس
درباره دجله
دانشنامۀ جهان اسلام دایرة‌المعارفی است دربارۀ شریعت مقدس اسلام و تاریخ و تمدن و فرهنگ ملل مسلمان از آغاز اسلام تا زمان حاضر. مقالات این دانشنامه که به‌ترتیب الفبایی تنظیم شده است حوزۀ وسیعی از علوم و معارف را دربر می‌گیرد: اصطلاحات علوم قرآنی و حدیث و فقه و کلام و عرفان و فلسفه و ادبیات و هنر، سیرۀ انبیا و اولیا و ائمه (علیهم‌السلام)، شرح حال و آرای مفسران و محدّثان و فقها و متکلمان و فلاسفه و حکما و علما و عرفا و مورخان و شاعران و هنرمندان عالم اسلام، تاریخ سیاسی اسلام و سرگذشت خلفا و سلاطین و وزرا و خاندانهای حاکم، جغرافیای کشورها و بلاد اسلامی، وصف ابنیه و آثار تاریخی و مذهبی و شرح اعیاد و ایام دینی و ابزارها و پوشاکها و خوراکها و گیاهان و داروهای خاص جهان اسلام. بخشی از مقالات دانشنامۀ جهان اسلام، به‌خصوص آنچه دربارۀ اسلام و ایران و ادب فارسی است، اختصاصاً برای دانشنامه تألیف شده است که هم مؤلفان ایرانی و هم محققان مسلمان کشورهای دیگر در آنها مشارکت داشته‌اند. بخشی دیگر از مقالات، خاصه حوزه‌هایی که در ایران متخصص ندارد، ترجمه از منابع و مراجع مختلف است. برخلاف دانشنامۀ ایران و اسلام و دایرة‌المعارفهای عربی و ترکی و اردو که ملتزم به ترجمه از یک منبع یعنی دایرة‌المعارف اسلام بوده‌اند، دانشنامۀ جهان اسلام بدون چنان التزامی با جست‌و‌جو در دایرة‌المعارفهای مختلف، مقاله‌های محققانه‌تر و مناسب‌تر را ترجمه کرده و در دانشنامه آورده است. گاه نیز از تلفیق دو یا چند مقالۀ معتبر به مقاله‌ای جامع‌تر با ساختاری مناسب‌تر پرداخته است. رودی طولانی در جنوب‌غربی آسیا، که با گذر از ترکیه و مرز شرقی سوریه با عراق، پس از پیوستن به فرات در جنوب عراق به خلیج‌فارس می‌ریزد. سومریها دجله را ایدیگنا/ ایندیگنا (به‌معنای رودخانۀ تند) و اَکدیها آن را ایدیگلات می‌نامیدند. نام دجله در کتیبه‌های آشوری دگلت و در عهد عتیق حدّقل ذکر شده‌است. واژۀ رنگها/ اَرنگ (= اروند) در اوستای نو و اساطیر ایرانی احتمالاً نام دیگر دجله است، چنان‌که اروندرود در متون ساسانی و پهلوی نیز به همین رود اشاره دارد. در کتیبۀ داریوش در بیستون کرمانشاه، نام دجله در متن فارسی باستان، تیگرام (Tigrâm) و در متن عیلامی، تیگر (Tigrâ) آمده‌است. در یونان این رود را تیگریس نامیده‌اند، این واژه از یونانی به دیگر زبانهای اروپایی راه‌یافته و در زبانهای انگلیسی و فرانسه به‌صورت Tigre درآمده‌است. واژۀ دجله در متون عربی نیز احتمالاً تغییریافتۀ تیگر باشد. یاقوت حموی از حمزه اصفهانی (ادیب، لغوی و مورخ ایرانی سدۀ چهارم) نقل کرده که دجله معرب کلمۀ دیلد و دو نام دیگر آن، آرنک روذ و کودک دریا (به‌معنای دریاچه) است. در میان رودهای مشهور سرزمینهای اسلامی، دجله اهمیتی چندگانه دارد، از جمله اینکه جزو معدود رودهای بسیار طویل است و دیگر آنکه به‌موازات و تقریباً نزدیک رود طولانی فرات جریان دارد چنان‌که در بسیاری از منابع، از این دو رود توأمان نام برده شده‌است. شاخابه‌ها و کانالهای میان دجله و فرات و نیز رودهای پرآبی که از شرق دجله بدان می‌ریزند، این حوضۀ آبریز را به منطقه‌ای با شبکه‌های آبیاری گسترده، بسیار حاصلخیز و آبادان و به محل شکل‌گیری تمدنهای بسیار کهن از دورۀ پیش از تاریخ تا دورۀ اسلامی تبدیل کرده‌است. بین‌النهرین، که به دلالت لفظی سرزمینهای میان دجله و فرات را شامل می‌شود، و توسعاً از مغرب تا شام، از مشرق تا کوههای زاگرس، از جنوب تا خلیج‌فارس و از شمال تا کوههای آنتی‌توروس در ترکیه امتداد دارد، نیمی از رونق و اشتهارش را مدیون دجله و منشعبات آن است. راه‌داشتن دجله به خلیج‌فارس و کشتیرانی در این رود و شاخه‌های متعدد آن رونق اقتصادی آبادیهای مسیر را دوچندان کرده‌است. از سوی دیگر، طغیانها و سیلابهای این رود ویرانیهایی نیز به‌بار آورده‌است. این سیلابها موجب تغییر مسیر دجله یا شاخه‌های اصلی آن شده و بر محدودۀ شهری و بافت شهرها و روستاهای پیرامون تأثیر گذاشته‌است. مجموع این ویژگیها به‌همراه برخی روایات، که به دجله جنبه‌ای از تقدس بخشیده، موجب شده‌است واژۀ دجله با راهیابی به دیوانهای شاعران و نویسندگان عرب و ایرانی، دست‌مایۀ پرورش مضامین و تشبیهات و استعارات شود.
دسته‌ها:

شناسنامه

فرمت محتوا
epub
حجم
198.۴۹ کیلوبایت
تعداد صفحات
24 صفحه
زمان تقریبی مطالعه
۴۸:۰۰
نویسندهمعصومعلی پنجه
ناشرانتشارات موسسه فرهنگی هنری کتاب مرجع
زبان
فارسی
تاریخ انتشار
۱۳۹۸/۰۸/۰۸
قیمت ارزی
3 دلار
مطالعه و دانلود فایل
فقط در فیدیبو
epub
۱۹۸.۴۹ کیلوبایت
۲۴ صفحه

نقد و امتیاز من

بقیه را از نظرت باخبر کن:
منتظر امتیاز
10,000
تومان
%30
تخفیف با کد «HIFIDIBO» در اولین خریدتان از فیدیبو

گذاشتن این عنوان در...

قفسه‌های من
نشان‌شده‌ها
مطالعه‌شده‌ها
دجله
دانشنامه جهان اسلام
انتشارات موسسه فرهنگی هنری کتاب مرجع
منتظر امتیاز
10,000
تومان