مجموعۀ مختصر دایرةالمعارفی در علوم عقلی، یگانه نوشتۀ ابنسینا به فارسی که در انتسابش به او تردیدی نیست. او این کتاب را به درخواست علاءالدوله ابوجعفر محمدبن دشمنزیار کاکویه دیلمی (متوفی ۴۳۳) در ایام اقامتش در اصفهان بین سالهای ۴۱۲ـ۴۲۸، نوشتهاست.ابنسینا دربارۀ سبب تألیف کتاب، فقط به فرمان علاءالدوله اشاره کردهاست. بنابر گزارش شهمردانبن ابیالخیر، علاءالدوله به ابنسینا گفت اگر علوم اوایل به فارسی بود، میتوانستم بفهمم. ازاینرو، شیخالرئیس دانشنامه را به فارسی نوشت و به وی هدیه کرد. اما علاءالدوله چیزی از آن درنیافت.
ابنسینا خود نامی بر این کتاب ننهاد. شاگرد و ندیم او، ابوعبید عبدالواحد جوزجانی، که پس از مرگ ابنسینا آن را گردآوری کرد.