معرفی، خرید و دانلود کتاب صائب تبریزی و ویژگی های شعر او

«در زمان صفویان، ادبیات به کژروی گرایید. ناگزیر باید ریشۀ این پدیده را جستجو کرد. راست است که در زمان تیموریان، به روند پیشرفت ادبیات فارسی کمکی نشد و حتی موانعی بر سر راه آن پدید آمد، اما ادبیات اگرچه به ناتوانی گرایید، کاملاً از میان نرفت. موضوع این است که؛ نخستین فرمانروایان صفوی اصلاً به ادبیات توجهی نداشتند. گرایش های فرهنگی آنان تنها در تبلیغات مذهبی دولت خلاصه می شد.این پدیده از یکسو دامنۀ دانش دینی را گسترش می داد و از سوی دیگر شعر را به مسیری می کشاند که تنها مبلّغ مذهب و شیعه و ستایشگر آن باشد. پیش از به قدرت رسیدن صفویان بخش اعظمی از مردم ایران سنّی مذهب بودند. در این هنگام ادبیات فارسی اهمیت خود را در کشور های سنّی از دست داد و نتوانست برای پیشرفت و گسترش خود از این کشورها مایه بگیرید. از این رو ادبیات فارسی تنها در محدودۀ سرزمین های شیعه نشین به عنوان یک پدیدۀ فرهنگی ایرانی خالص به فعالیت ادامه داد. اگرچه با مبادلۀ شاعران، پیوندهای ناچیزی با هندوستان برقرارشد، اما این روابط بر اثر دشمنی همسایگان- یعنی آسیای میانه و ایران صفوی پایدار نماند. با اینکه زبان اصلی صفویان ترکی بود، زبان فارسی اهمیت خود را نزد آنان از دست نداد. برعکس، با نیرو گرفتن پادشاهی آنان، دامنۀ فارسی نویسی شیعه در کتابهای مذهبی گسترش یافت، در صورتی که در گذشته، بویژه موضوعهای مذهبی فقط با زبان عربی نوشته می شدند. شاهان صفوی برای شاعران مدیحه سرا ارزش کمی قائل بودند و دوست داشتند شاعران به جای مداحی آنان به مدح امامان بپردازند. از این رو، شعرهای ستایشگرانه و غزل سرایی های غیر مذهبی جای خود را به ستایش گری از پیامبر(ص) و علی (ع) و مرثیه هایی در گرامیداشت امامان شیعه دادند. روی هم رفته گرایش همگانی به شاعران و آثارشان و همچنین احترام مردم به مبقره های آنان کاهش یافت و در ازای آن توده ها به«امام زاده ها» ومقدسان شیعه علاقه مندی بیشتری نشان دادند. نبودن چهره های پیشرفته در ادبیات خاور نزدیک را می توان تا اندازه ای به حساب پس ماندگی اقتصادی آنان گذاشت (در پی از دست رفتن مستعمرۀ ایتالیایی دریای سیاه و باز شدن راه دریایی هندوستان به وسیلۀ پرتغالیان). اُفت وضع اقتصادی-به حکم ضرورت-رکود فرهنگی و اجتماعی این منطقه را به همراه داشت. در پی سیاست صفویان، حمله به صوفیان-که مجتهدان سخت از آنان بیزاز بودند- آغاز شد. نگهداری کتاب مثنوی مولوی در خانه، خطر دایمی برای صاحبخانه به شمار می رفت. تهماسب یکم (۱۵۲۴ – ۱۵۷۶ میلادی)، مولوی گرایان را از میهن بیرون راند. آخرین شاه دودمان صفوی، بنام سلطان حسین (۱۶۹۴ - ۱۷۲۶ میلادی) سخت به پیگرد صوفیان پرداخت. فقط در دوران صفویان چند چهرۀ برجسته، از جمله فیلسوف ملاصدرای شیرازی و شاگردان او ملامحسن فیض کاشانی و عبدالزراق فیاض لاهیجانی که می کوشیدند دین را با دانش سازگار کنند، برآمدند. در دودمانی که بیش از دو سده بر ایران فرمان راند، بیش از چهار فرمانروای نیرومند برنیامد. در دوران حکومت شاه عباس اول، ایران به شکوفایی اقتصادی دست یافت، که نتیجۀ مستقیم سیاست خارجی و داخلی نرمش پذیر حکومت و اصلاح نظام مالیاتی بود. برگماری عناصسر ایرانی بردستگاه های اطلاعاتی و جنگهای بی فرجام از درآمد مالی کشور پیشی گرفت. در این هنگام شاعران با قریحه و و نامدار ایرانی به جاهایی روی آوردند، که امکان مالی بیش تری برایشان فراهم بود، یا از آزادی های فزون تری در بیان اندیشه های خود برخوردار بودند؛ چنین محلی دهلی بود.با این همه شاعران در آن دیار خود را بیگانه احساس می کردند. آنان ناگزیر بودند که خود را با محیط هندوستان سازگار کنند و از این رو رفته رفته پیوند خود را با فرهنگ کهن زبان فارسی از دست دادند.»