فاطمه بنت اسد، مادر علی(ع) نیز از قریش و بنیهاشم بود. چون اسد فرزند هاشم بن عبد مناف بوده، از این رو با ابوطالب عموزاده و با رسول خدا(ص) نیز از یک تیره بودهاند.
فاطمه نسبت به پیامبر(ص) محبتهای فراوانی کرده و شدیداً مورد علاقه رسول خدا(ص) بود، چون فاطمه نسبت به آن حضرت هم چون مادری مهربان بوده است. و پیامبر(ص) را چون فرزندان خود عزیز داشته و او را بزرگ کرد.
«ابن ابیالحدید» گوید:
فاطمه نخستین زنی است که با رسول خدا(ص) بیعت کرد (بعد از خدیجه) و یازدهمین فرد مسلمانی است که به اسلام گروید، و چون هنگام مرگ او رسید، به رسول خدا(ص) وصیت نمود و آن حضرت و صیت او را پذیرفت و بر او نماز گذارد.
و سبقت در اسلام یکی از فضایل به شمار میآید، و فاطمه بعد از خدیجه پیشتاز در تشرّف به اسلام بوده از زنان آن روز، و در مهاجرت به مدینه نیز جزو پیشتازان این راه بود. و خلاصه فاطمه بنت اسد از جمله زنان بزرگواری است که این هر دو فضیلت را درک کرد. و چون حضرت رسول خدا(ص) به مدینه هجرت کرد. بعد از سه روز همراه فرزندش علی(ع) و فاطمه زهرا(ع) و فاطمه دختر زبیر به مدینه هجرت کردند.