کتاب بومی و جهانی نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

یکی از نقاط ضعف کشورهای غیرغربی (کشورهای در حال توسعه) از جمله کشور ما این است که میزان مراودات و ارتباطات آنها با دیگر کشورهای در حال توسعه در تمام زمینه‌ها از جمله زمینه‌های فکری و علمی ناچیز است. در عوض تک تک این کشورها مستقیماً با کشورهای غربی و توسعه‌یافته ارتباط دارند و به نوعی از آنها تغذیه فکری و علمی می‌کنند. این در حالی است که در سال‌های اخیر برخی از کشورهای در حال توسعه به‌ویژه کشورهای جنوب شرق آسیا در زمینه‌های علمی و فکری دستاوردهای قابل توجهی داشته‌اند. بنابراین به نظر می‌رسد زمان آن رسیده تا باب مراودات فکری و علمی و فرهنگی کشور ما، که راه توسعه علمی را در پیش گرفته، با این کشورها باز شود و دانشگاهیان و روشنفکران ما بتوانند از دستاوردهای این کشورها بهره برند و دستاوردهای فکری خود را در سطح این کشورها معرفی کنند. ضرورت این امر زمانی آشکارتر می‌شود که بدانیم کشور ما با بسیاری از این کشورها از جمله کشورهای جنوب شرق آسیا در یک حوزه تمدنی قرار دارند و بنابراین با مسائل و چالش‌های مشابهی مواجه هستند. به ویژه اینکه برخی از این کشورها مثل مالزی توانسته‌اند نوعی الگوی توسعه متناسب با ارزش‌ها و هنجارهای بومی و اسلامی را عرضه کنند و در حوزه فکری و روشنفکری نیز به دنبال ایجاد یک سنت مستقل علوم اجتماعی هستند و در این زمینه تلاش‌های در خور توجهی کرده‌اند. بنابراین مراودات فکری و علمی کشورمان با این کشورها می‌تواند نویدبخش هم‌افزایی دغدغه‌ها و تلاش‌ها در جهت درونزا کردن علوم اجتماعی در این کشورها و کشور خودمان باشد. با وجود ضرورت فوق‌الذکر، تا کنون کتاب­ها و مقاله­های معدودی از متفکرین و روشنفکران و به‌ویژه اصحاب علوم اجتماعی کشورهای آسیایی ازجمله کشورهای جنوب شرق آسیا به فارسی ترجمه شده است و کمتر اساتید، روشنفکران و دانشجویان ما با محصولات فکری و علمی این کشورها آشنایی دارند (البته به نظر می‌رسد در حوزه مطالعات اسلامی مراودات فکری قابل قبول­تری بین اندیشمندان ایرانی و اندیشمندان کشورهای اسلامی وجود دارد). ترجمه این کتاب می‌تواند گامی موثر، هر چند کوچک، برای گشودن باب مراوده با جریانات فکری و روشنفکری کشورهای جنوب شرق آسیا باشد. کتابی که پیش روی شماست مجموعه‌ای است از مقالاتی که توسط جمعی از پژوهشگران برجسته کشورهای آسیایی و اسلامی (اساتید دانشگاه‌های سنگاپور، مالزی، استرالیا، هند و...) به پاس خدمات سید حسین العطاس به علوم اجتماعی این کشورها به رشته تحریر درآمده است. همانگونه که از عنوان فرعی کتاب آشکار است، مجموعه مقالات این کتاب به معرفی و نقد جریان‌های روشنفکری و اجتماعی کشور‌های اسلامی و عمدتاً کشورهای جنوب شرق آسیا پرداخته‌ است، از جمله در جای جای این مقالات آراء و نظرات سید حسین العطاس معرفی و نقد شده است. نکته قابل توجه این است که یکی از محورها (یا محور اصلی) کتاب حاضر نیز مسأله درون­زا شدن علوم انسانی و اجتماعی در این کشورها و ایجاد سنت مستقل در این حوزه‌هاست، همان دغدغه‌ای که سید حسین العطاس آن را سال‌ها دنبال کرد و در حال حاضر هم توسط فرزند وی سید فرید العطاس دنبال می‌شود. در ادامه در مورد العطاس و رئوس اندیشه‌‌های وی توضیح مختصری می­دهیم.