کتاب کارگاه آموزشی داستان نویسی

اگر خواننده‌ای بخواهد در مورد یک «عنصر» داستانی از میان حدود بیست جلد اثر منتشر شده در این زمینه با عناوین «عناصر داستان»، «فن داستان‌نوسی»، «قصه نویسی»، «جنبه‌های رمان»، «رمان از روی دست رمان‌نویسان»، «رمان به روایت رمان‌نویسان»، «نویسندگی خلاق»، «هنر داستان‌نویسی»، «قصه‌ مکان»، «تحلیل انواع داستان» و... به جست‌و جو بپردازد، بعد از تحمل فراوان هزینه و وقت به این نتیجه خواهد رسید: «ما را به خیر تو امیدی نیست، شر مرسان!» بعضی کتاب‌ها «عناصر» داستان را هفت و بعضی سیزده عنوان طبقه‌بندی کرده است. هر تعریف نه تنها با کتاب‌های دیگر در تضاد است بلکه در اندرون احکام خود نیز دچار پریشانی است. این کتاب‌ها که به طور معمول از عمری بالای پنجاه سال برخوردارند، به جایگاه امروزی ادبیات داستانی و مناسباتش با سینما، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، زبان‌شناسی و زیبایی‌شناسی و... بیگانه‌اند. تأثیر متقابل سینما، ادبیات داستانی و نمایشی را نادیده می‌انگارند و... موضوع زمانی پیچیده‌تر می‌شود که سر منشأ عمده‌ی نظریه‌پردازی‌ها «جنبه‌های رمان» (هرچه بگندد نمکش می‌زنند وای به روزی که بگندد نمک!) نیمی از کتاب به اثبات نظریه‌ها اختصاص یافته و نیمه‌ی دوم در واقع به نفی نیمه‌ی اول می‌پردازد. بنابراین باید از یک جایی اقدام برای اصلاح «وحدت رویه» و ضرورت آن طرح می‌شد. و ما این مشکل را با بضاعتی که داریم طرح و شرح کرده‌ایم تا دیگران با بضاعت غنی خود بکوشند و در نهایت به خواننده‌ای که اغلب از میان نویسندگان، پژوهشگران، منتقدان و... هستند، سود برسانند. کتاب‌های تألیفی داخلی تا پنجاه سال پیش را بررسی کرده‌اند و کتاب‌های ترجمه‌ای از اوایل قرن بیستم به این سوی‌تر نیامده­اند. اگر پژوهنده‌ای بخواهد بداند راز و رمز رمان‌های پرفروش جهانی «ارباب حلقه‌ها»، آثار «پائولو کوییلو»، آثار «دن براوون» و آثار خانم «رولینگ» در چه مواردی است، سؤال‌هایش در این کتاب‌ها بی‌جواب خواهد ماند. ما به همین بسنده می‌کنیم که طرح موضوع نیمی از راه حل است تا باشد «آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند،...» لطفی کرده و به این مهم عنایت روا دارند. امیدواریم.