کتاب آثار ادبی را چگونه باید خواند نشر هرمس

درباره‌ی کتاب چگونه باید آثار ادبی را خواند

کتاب «چگونه باید آثار ادبی را خواند» تحت عنوان انگلیسی (How to Read literature) برای اولین بار در سال 2013 منتشر شد. تری ایگلتون در این اثر الفبای صحیح مطالعه‌ی آثار ادبی اعم از شعر، داستان و نمایشنامه را به مخاطب می‌آموزد. به عقیده‌ی ایگلتون برای درک عمیق یک اثر ادبی، باید با مفاهیمی نظیر ماهیت ادبی داستان، انواع شخصیت، زبان ادبی و آشنایی داشت. نیچه به این سبک از مطالعه، آهسته‌خوانی می‌گوید و یکی از روش‌های سنتی مطالعه آثار ادبی بوده که در حال حاضر به دست فراموشی سپرده شده است.

نویسنده حرفه‌ی نقد آثار ادبی را در 5 فصل به رشته‌ی تحریر درآورده است. فصل اول به بررسی آثار ادبی می‌پردازد. مخاطب در این فصل اثر ادبی را نوعی نگارش معرفی می‌کند که محتوای آن از زبانی که به واسطه‌ی آن روایت می‌شود، تفکیک پذیر نیست. هم‌چنین او در این فصل به تکنیک‌های نقد ادبی را بیان می‌کند.

فصل دوم، درباره‌ی شخصیت‌هاست. کلمه کاراکتر نماینده‌ی حرف، نماد و شخصیت ادبی است. البته کاراکتر را می‌توان ابزاری برای ایجاد تمایز در نظرگرفت. در حال حاضر این کلمه یادآور ویژگی‌های اخلاقی و ذهنی فرد است.

فصل سوم به انواع روایت می‌پردازد. دانای کل، راویان غیرقابل اعتماد، راوی از دیدگاه شخص خاص و روایت سوم شخص، از جمله روش‌های بیان داستان است و هر یک برای یک سبک خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. او هم‌چنین یکی از سبک‌های پرطرفدار و پیچیده‌تر روایت را سیال ذهن معرفی می‌کند.

فصل چهارم به مفاهیم ابتدایی تفسیر می‌پردازد و تکنیک‌های آن را در آثار گوناگون مورد بررسی قرار می‌دهد. فصل آخر نیز به مولفه‌هایی اشاره می‌کند که به کمک آن می‌توان یک اثر ادبی را از سایرین متمایز دانست و اثری دیگر را بد قلمداد کرد. 

فصل‌های کتاب چگونه باید آثار ادبی را خواند

پیشگفتار

فصل اول: آغاز آثار ادبی

فصل دوم: شخصیت

فصل سوم: روایت

فصل چهارم: تفسیر

فصل پنجم: ارزش

درباره‌ی تری ایگلتون نویسنده‌ی کتاب چگونه باید آثار ادبی را خواند

تری ایگلتون نظریه پرداز، منتقد، روشنفکر و استاد تمام ادبیات انگلیسی در دانشگاه لنکستر است. او در سال 1943 در انگلیس به دنیا آمد. ایگلتون در سال 1961 راهی دانشگاه کمبریج شد. او در حال یکی از چهره‌های سرشناس نظریه پردازی ادبی است و کتاب «پیش درآمدی بر نظریه‌ی ادبی» به عنوان یک مرجع در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود. این کتاب تاکنون بیش از 750 هزار نسخه فروش داشته ااست. شهرت ایگلتون تنها به دنیای ادبیات اختصاص ندارد. دیدگاه‌های منتقدانه‌ی او نسبت به سرمایه‌داری مورد توجه افراد بسیار زیادی واقع شده است.

تری ایگلتون مقالات متعددی در ارتباط با نظریه‌های افراد سرشناسی نظیر کارل مارکس، والتر بنیامین، ژاک دریدا و آرتور شوپنهاور به رشته‌ی تحریر درآورده است. علاوه بر این، ایگلتون تاکنون بیش از 40 کتاب منتشر کرده است. بسیاری از آثار تری ایگلتون به زبان فارسی ترجمه شده است که از میان کتاب‌های موجود می‌توان به «مارکس و آزادی»، «درآمدی بر ایدئولوژی»، «چگونه شعر بخوانیم» و «اهمیت نظریه» اشاره کرد.

بهزاد صادقی و محسن ملکی کتاب «چگونه باید آثار ادبی را خواند» را ترجمه کرده‌اند و انتشارات هرمس آن را در سال 1395 عرضه کرده است.

در بخشی از کتاب چگونه باید آثار ادبی را خواند، می‌خوانیم

برخی از راویان را در ادبیات داستانی دانای کل می نامند. به این معنا که می‌پندارند این راویان همه جزئیات داستانی را که تعریف می کنند، می دانند و اینکه خواننده هم قرار نیست آنچه را که می گویند زیر سوال ببرد. اگر رمانی این چنین آغاز شود که «باک مالیگانِ موقر و تپل از بالای پله نمایان شد با کاسه کف صابونی به دست که آیینه و تیغی روی آن قرار داشت» فریاد اعتراض خواننده که «نه! او اين کارها رو انجام نداده!» یا «از کجا می‌دونی؟» یا «این چرندیات رو تحویلم نده» عبث و بی معنی خواهد بود. همین که ما چند لحظه پیش روی صفحه عنوان کتاب کلمه رمان را خواندیم خود این پرسش‌ها را منتفی کرده و از اعتبار ساقط می‌کند. ما قرار است تسلیم مرجعیت راوی بشویم. اگر راوی می‌گوید مالیگان داشت کاسه کف صابونی راحمل می‌کرد، ما هم در این توهم با او همراه می‌شویم؛ درست مانند زمانی که در این توهم همدست می‌شویم که کودکی نوپا رئیس صندوق بین المللی پول است. البته اگر این کار ما موقتا باعث شادی این کودک نوپا شود.

البته، تسلیم مرجعیت راوی شدن چندان خطری ندارد، چه با اين کار چیزهای خاصی را نپذیرفته‌ایم. واقعا از ما خواسته نمی شود که باور کنیم کسی به نام مالیگان وجود داشته که کاسه کف صابونی را حمل کرده. درست تر آن است که بگوبیم از ما خواسته می‌شود ادای باور کردن راپ درآوریم. با خواندن کلمه «رمان» یا صرف دانستن اينکه این متن قرار است اثری داستانی تلقی شود، می دانیم که موّلف درپی آن نیست که ما را فریب بدهد تا باور کنیم این اتفاق واقعا رخ داده است. او اين گفته را چون گزاره‌ای درباره‌ی واقعیت ارائه نکرده. می‌گویند اسقفی در قرن هجدهم سفرهای گالیور جاناتان سویفت را خواند و آن را به درون آتش افکند و برافروخته گفت که حتی یک کلمه از این کتاب را باور نمی‌کند. روشن است که او فکر می کرده این داستان قرار است حقیقت داشته باشد، اما حدس زده بوده که این اثر ممکن است ساختگی باشد، که البته واقعا هم ساختگی است. اسقف به این دلیل این اثر داستانی را کنار گذاشته که فکر می‌کرده اثری داستانی است. اگر گفته‌ی رمان در مورد مالیگان قرار نیست گولمان بزند، می‌توان این ادعای نسبتا عجسب و غریب را ارائه کرد که این گفته نه درست است و نه غلط، به این دلیل که تنها ادعاهایی که درباره‌ی واقعیت هستند می‌توانند درست یا غلط باشند.